آب و رؤیاها: پژوهشی بر تخیل ماده
خلاصه
در این کتاب به مطالعۀ تصاویر جوهرۀ آب و به روانشناسی تخیل مادی آن پرداخته شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
آب عنصری است که زنانگی و یکپارچگی آن بیشتر از آتش است، عنصری که با ثبات بیشتر به همراه نیروهای انسانی نهانتر، سادهتر و تسهیلکنندهتر نمادانگاری میکند. به لحاظ تعداد منابع شاعرانه بسیار کمتر و از لحاظ غنا، فقیرتر هستند و شاعران و رؤیاپردازان با بازیهای سطحی آبها سرگرم شدهاند تا اینکه فریفتۀ آنها شوند. بنابراین آب یکی از عناصر تزئینی منظرههای آنهاست؛ در واقع آب جوهرۀ رؤیاپردازیهای آنها نیست؛ به بیان فلسفی شاعران آب نسبت به شاعرانی که به آوای آتش یا خاک گوش میسپارند، کمتر با حقیقت مربوط به آن طبیعت مشارکت دارند.
برای اینکه به وضوح نشان داده شود که محور اصلی تخیل مادیانگار چیست، در این کتاب از تصاویری شروع شده که فعالیت مادی کردن را به خوبی به انجام نمیرسانند؛ در این راه تصاویر سطحی، تصاویری که در سطح عنصر به ایفای نقش میپردازند، بدون اینکه به تخیل زمانی را برای کارکردن بر روی ماده باقی بگذارند، یادآوری شده است. اولین فصل کتاب به آبهای روشن اختصاص دارد، به آبهای درخشانی که تصاویری گذرا و ساده را ارائه میکنند. با این حال ثابت شده به دلیل یکپارچگی و وحدت این عنصر، این تصاویر منظم میشوند و سازمان مییابند. بنابراین عبور از شعر آبها به فراشعر آب و عبور از جمع به مفرد پیشبینی شده است. سعی نویسنده در این بوده که به مطالعۀ دقیق برخی اصول پیوستگی که تصاویر را به هم پیوند میدهند، پرداخته شده و به ویژه به این نکته پی برده شده که چگونه خودشیفتگی یک موجود فردی به تدریج در خودشیفتگی واقعی جهانی جای میگیرد. در انتهای این فصل ایدهآل سادۀ سپیدی و زیبایی که تحت عنوان عقدۀ قو مشخص شده، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته شده است.
در فصل دوم جایی که شاخۀ اصلی فراشعر ادگار آلن پو بررسی شده است، از دستیابی به عنصر آبی که دارای جوهره است، آبی که در جوهرهاش مورد رؤیاپردازی قرار گرفته است، اطمینان به عمل آمده است.
برای پی بردن بهتر به ویژگیهای ساختار دگرگونی و اشیائ، ساختار سهگانۀ آب، زندگی و مرگ، دو عقدهای که کارن و افلی نامیده شدهاند، در این پژوهش به کار گرفته شدهاند. هر دوی آنها در فصل سوم آورده شدهاند چراکه هر دوی آنها نماد اندیشۀ آخرین سفر و آخرین انحلال ما هستند. محو شدن در آب عمی یا ناپدیدشدن در افقی دوردست، در عق یا در بینهایت شرکت داشتن، این سرنوشت انسانی است که تصویر خود را از سرنوشت آبها دریافت میکند.
زمانی که بفهمیم هر نوع ترکیب عناصر مادی برای ضمیر ناخودآگاه نوعی ازدواج محسوب میشود، میتوان به مشخصۀ زنانگی که توسط تخیل ساده و تخیل شاعرانه به آب اطلاق شده است، پی برد. همچنین ویژگی مادرانۀ عمیق آبها نیز مشاهده میشود. آب از نطفه انباشته میشود و چشمهها را به فوران وامیدارد. چشمه تولدی غیرقابل اجتناب است، تولدی مستمر. این تصاویر بزرگ برای همیشه ضمیرناخودآگاهی که آنها را دوست دارد، تحت تأثیر قرار میدهند. در یک فصل ویژه در این کتاب کوشش شده نشان داده شود که چگونه این تصاویری که از اسطورهها تأثیر پذیرفتهاند، هنوز هم به طور طبیعی به آثار شاعرانه پویایی و زندگی میبخشند.
دربارۀ مسئله پاکی که از هستیشناسی برمیخیزد، میتوان به این نکته نیز پی برد که چرا اسطورهشناسان برتری را به آب شیرین و نه آب دریاها نسبت دادهاند. یک فصل کوتاه به بررسی این ارزشگذاری اختصاص داده شده است.
فصل آخر به روشهای بسیار مختلف روانشناسی آب میپردازد. این فصل به مفهوم واقعی پژوهشی بر تخیل مادی نخواهد بود، بلکه به عنوان مطالعهای بر تخیل پویا درنظر گرفته شده است.
فهرست مطالب کتاب:
درآمد: تخیل و ماده
فصل اول: آبهای روشن، آبهای بهاری و آبهی جاری، شرایط عینی خودشیفتگی، آبهای عاشق
فصل دوم: آبهای عمیق، آبهای راکد، آبهای مردی، آب سنگین در رؤیاپردازی ادگار پو
فصل سوم: عقدۀ کارُن، عقدۀ اوفلی
فصل چهارم: آبهای ترکیبی
فصل پنجم: آب مادرانه و آب زنانه
فصل ششم: پاکی و پاکشدن؛ اخلاق آب
فصل هفتم: برتری آب شیرین
فصل هشتم: آب خشن
نتیجهگیری: گفتههای آب
نمایه
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
دیگر آثار نویسنده
خاک و رؤیاپردازی های آرمیدن: گفتاری در صور خیال درونبودگی
گاستون باشلارباشلار در این کتاب از مفهومی به نام مکانکاوی ناخودآگاه سخن به میان میآورد؛ امری که به واسطۀ تحلیل