ایران چه حرفی برای گفتن دارد (ویرایش جدید)
خلاصه
این کتاب دربردارندۀ هجده مقاله است که به دنبال کتاب «ایران و تنهاییاش» میتواند باشد و همۀ اینها بر گرد یک محور میچرخند و آن اینکه «امروز چه باید کرد؟».معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب دربردارندۀ هجده مقاله است که به دنبال کتاب «ایران و تنهاییاش» میتواند باشد و همۀ اینها بر گرد یک محور میچرخند و آن اینکه «امروز چه باید کرد؟».
در سرآغاز کتاب آمده است: «ما كه اینک در آستانۀ قرن بیست و یكم قرار گرفتهایم و وظیفه داریم كه كشور خود را به نسل آینده تحویل دهیم، آیا به آن آگاهیم كه چه وظیفۀ سنگینی بر دوش ماست؟ در تاریخ ایران كمتر نسلی یک چنین مسئولیتی برعهده داشته، زیرا باید به انتظارهایی كه خاصّ این زمان است پاسخگو باشد، در كشوری كه هم جغرافیایش حساسیت خاصّ دارد و هم تاریخش«.
دنیا در بحرانی که دست و پا می زند: بحران محیط زیست، بحران اخلاقی و نیز بحران سیاسی-که نشانهاش در 11 سپتامبر بروز کرد-چه راهی برای خروج از بنبست میتواند در پیش بگیرد؟ در این کتاب.«خرد جهانی» پیشنهاد میشود «یعنی جوهره و وجه مشترک همه تمدنها»؛ با این توضیح که: «دیگر امروز بی كمك علم و فنّ نمیتوان به زندگی ادامه داد، و علم هم دامنۀ نامحدود و توقّفناپذیر دارد. از سوی دیگر نمیتوان از قواعد بنیادی آفرینش سرپیچی كرد، پس راه سوم تنظیم ممكنات میباشد، نه جستن غیرممكن«.
این سؤال نیز مطرح شده است: «آیا تمدّنهای باستانی هنوز میتوانند رهنمودی برای دنیای پرتب و تاب و دگرگون شدۀ امروز داشته باشند یا تنها زینت تاریخ و شیئی موزهای هستند؟» و در پاسخ آن میآید: «یک فرد نمیتواند از پیری به نوجوانی باز گردد، ولی یک ملّت برایش ناممكن نیست، زیرا سرچشمۀ یک نیروی نوشونده در اوست كه از طریق آثار ماندگار میتواند از نسلی به نسلی انتقال پیدا كند. باید آنقدر مایۀ حیاتی در یک ملّت باشد كه بتواند اكسیر نوشوندگی را در خود بزایاند. نوشوندگی، با اقتضای زمان همآهنگ شدن است«.
مطالب كتاب كوششی در پاسخ دادن به این سؤال هاست. مقالۀ «هویت ایران در دوران بعد از اسلام» به اختصار، به تكوین شخصیتّ ایرانی در سایۀ جغرافیا و تاریخ میپردازد. «حرف آخر با سرشت انسان است» میخواهد بگوید كه نمیتوانیم از دایرۀ سرشت خود خارج شویم، كوشش بیهوده در این راه نشود. تنها میتوانیم گرایشهای متعارض این سرشت را تنظیم كنیم، كه در راه معقولتر به كار افتند. مقالۀ «دنیا به كجا میرود؟» ناظر به علامتهای نگرانیآوری است كه عصر حاضر از خود نشان میدهد. این مقاله با آنكه در اردیبهشت 1377، یعنی سه سال قبل از واقعۀ 11 سپتامبر آمریكا نوشته شد، حاوی مطالبی بود كه مینمود كه بروز یک فاجعه چندان دور از انتظار نخواهد بود. مقالۀ «جوانان، توسعه، اقتصاد، تمدّن» بار دیگر موضوع جوانان را پیش میآورد كه «حادّترین» مسئلۀ دوران ماست. ایران كه این چهل میلیون جوان را بر سر دست گرفته است به كجا خواهد برد؟ «سرّوپند افسانهها» ما را به قرون گذشته میبرد. از مثنوی مولوی كمک گرفته میشود تا بنماید كه در عصر معجزهآسای علم، مسائل اصلی بشری تغییر رنگ دادهاند، اماّ نه تغییر ماهیت و عجیب آنكه انسان ابزارگر، به كمک فنّ، مضحكههای خود را از طریق ارتباطها و رسانهها به حجم كوه پیكری ارتقاء داده است.
در طبع جدید هم چند مطلب به این مجموعه اضافه شده است؛ از جمله مقالههای «آیا شرق و غرب روزی به هم میرسند»؟ این موضوع پیش آورده شده، برای آنکه در این آغاز قرن بیست و یکم، عدم موازنه در کار جهان، مردم گیتی را به یک ناآرامی خطرناک تهدید میکند. در میان شرق و غرب کمیت در مقابل کیفیت، فقر در مقابل غنا و کمعلمی در مقابل علم قرار گرفته است. در داخل کشورهای مشرقزمین هم همین عدم موازنه در میان مردمشان مسئله آفرین است. از سوی دیگر غرب نیز غرور ماده او را درگیر تناقضهای خاص خود کرده است.
فهرست مطالب کتاب:
سرآغاز
غزلی از حافظ: خیز تا خرقۀ صوفی به خرابات بریم ....
ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟
ایرانیان و یونانیان به گواهی شاهنامه و ایلیاد
هویت ایرانی در دوران بعد از اسلام
حرف آخر با سرشت انسان است
از باز خواست تاریخ غافل نمانیم
جوانان، توسعه، اقتصاد، تمدّن
دنیا به كجا میرود؟
سرّ و پند افسانهها
جوانان و نقش كتاب
افزودگیها:
آیا شرق و غرب روزی به هم میرسند؟
رستاخیز اروپا چگونه پا گرفت؟
پیشرفت و استعمار، دو همزاد
رشتهای كه سر دراز دارد
چه تفاوتهایی میان شرق و غرب است؟
اكنون چه میتوان كرد؟
لزوم یک بازبینی بزرگ
یکرنگی و تربیت اجتماعی
ماندن یا بازگشتن؟
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
منابع مشابه بیشتر ...
حکایت های کلیله و دمنه به روایت لافونتن
عظمی عدلنفیسیدر این کتاب نویسنده با موشکافی و پژوهش در دیدگاه و نوع نگاه لافونتن به کلیله و دمنه، درحقیقت بازتاب
ادبیات، فرهنگ و جامعه: دربارۀ ادبیات فارسی معاصر
گردآوری و ترجمۀ مسعود فرهمندفرادبیات زمانی که کارکردی آشکارا اصلاحگرانه دارد، نقصها و بدیهای جامعه را آیینهوار بازتاب میدهد و
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
سلامت در شاهنامه: بررسی ابعاد چهارگانۀ سلامت از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی (WHO) در شاهنامۀ فردوسی
امیرحسین الهیاری با مقدمه دکتر محمدعلی اسلامی ندوشندر این کتاب ابعاد چهارگانۀ سلامت از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی (WHO) پس از تعریف و تبیین، در شاهنامۀ
برگریزان
محمدعلی اسلامی ندوشناین کتاب دربردارندۀ بیست مقاله از محمدعلی اسلامی ندوشن در حوزههای مختلف تاریخ، ادبیات، فرهنگ و ...