معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

زبان فارسی، از روزگار کهن تا کنون، در گذار و گداز تجربه‌های مختلف نوشتاری و گفتاری، آزموده، سخته و پخته شده و به دست ما رسیده، و امروز شناسه مسلم تمدن ایرانی است. این زبان، راوی گذشتۀ دور و نزدیک کشور ما با تمام مؤلفه‌ها و مشخصه‌های تاریخی، علمی و فرهنگی است و حافظ هویت ما در آینده‌ای که فرا می‌رسد. پاسداشت این میراث گران‌سنگ و انتقال دقیق آن به نسل‌های آینده، نیازمند آموزش جنبه‌های خوانداری و نوشتاری است.

از گذشته‌های دور، بحث نگارش و ویرایش زبان فارسی رایج بوده و در کتاب‌های مربوط به دستور دبیری، بدان توجه کرده‌اند. بخشی از آموزه‌های زبان فارسی، مربوط به شیوۀ درست‌نویسی بوده که اکنون از آن با عنوان "آیین نگارش و ویرایش" نام می‌بریم. توجه به این آیین، زبان نوشتاری را از اغلاط می‌پیراید و آن را مضبوط‌تر و منسجم‌تر می‌نماید و زبان مراودات و مرابطات اداری را رساتر و مقولۀ پیام‌رسانی را بلیغ تر می‌کند.

امروزه ارتباطات درونی و بیرونی سازمان‌ها و نهادها، از طریق مکاتبات اداری تحقق می‌یابد و برای جلوگیری از ایجاد اختلال در روابط اداری، آموزش شیوۀ درست‌نویسی و ویراستاری، بایسته می‌نماید و این کتاب نیز به منظور اصلاح مکاتبات اداری، تألیف و تهیه شده است.

این کتاب در سه بخش تنظیم شده که هر یک ناظر به نیازی است که هر نویسنده با آن مواجه است. از آنجا که نگارندگان این کتاب نگاه‌شان بیشتر معطوف به مکاتبات اداری بوده، سعی شده است این سه بخش در عین استقلال، درهم‌تنیدگی داشته باشد و نویسنده را به مقصود اصلی ـ که همان ایجاد ارتباط مؤثر و انتقال صحیح پیام است ـ برساند.

بخش‌های این کتاب به گونه‌ای تنظیم شده که خوانندگان را گام به گام و از ابتدایی‌ترین قدم‌ها به سوی ارائه متن از هر لحاظ مطلوب برساند.

بخش اول درست‌نویسی است که در دو فصل "قواعد خط فارسی" و "املا" نگاشته شده است. ابتدایی‌ترین قدم در نگارش، این است که قاعده و اصول خط خودمان را بشناسیم: بدانیم پیوسته بنویسیم یا جدا؛ حرکات را در نگارش به کار ببریم یا خیر؛ فعل‌های اسنادی را چگونه صرف کنیم؛ ضمایر ملکی را با چه قاعده‌ای به اسم بپیوندیم و موضوع‌هایی از این دست.

گام بعدی که به لحاظ ظاهر نوشته مهم‌ترین بخش است، املاست. آموزش تمام اصول نگارش، در اینجا نتیجۀ خود را نشان می‌دهد. رعایت دستور نیز ریل‌گذاری برای حرکت قطار واژه‌هاست به سوی مقصد که همان مخاطب یا خواننده است؛ زیرا مقصود یا پیام سوار بر واژه‌های معیوب و ناقص به درستی به مخاطب نمی‌رسد.

در بخش دوم، به "خطاهای زبانی" و "نشانه‌های نگارشی" پرداخته شده است. حال که واژه‌ها تراش خورد و آماده به‌کاررفتن در ساختمان جمله شد، باید در جای مناسب خود قرار گیرد و به اصطلاح نقش مناسب خود را بپذیرد؛ به همین سبب ابتدا مختصری در مورد زبان فارسی و ساختار جمله بیان شده تا بتوان به درستی واژه‌ها را کنار هم قرار داد. پس از این مرحله زمانی که واژه‌های صحیح در جای مناسب خود در جمله قرار گرفت، باید برای روان‌خوانی، جلوگیری از بدفهمی و انتقال صحیح پیام از نشانه‌های نگارشی استفاده کرد؛ بنابراین به طور کامل نشانه‌های نگارشی موجود با مثال شرح داده شده تا خواننده موقعیت‌های مختلف به‌کاررفتن نشانه‌ها را ببیند و بیاموزد.

در بخش سوم ـ مقصود و مطلوب نگارندگان این کتاب ـ نحوۀ انجام مکاتبات اداری آموزش داده شده است و در فصلی جداگانه اصطلاحات مربوط به این فن آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

بخش اول: درست‌نویسی

فصل اول: قواعد خط فارسی

فصل دوم: املا

بخش دوم: ویرایش

فصل اول: زبان و خطاهای زبانی (آموزش ویرایش زبانی)

فصل دوم: نشانه‌های نگارشی

بخش سوم: مکاتبات اداری

فصل اول: مکاتبات اداری

فصل دوم: فرهنگ اصطلاحات مکاتبات اداری

پیوست: نشانه‌های ویرایشی