معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

این کتاب حاصل دیدارهای مهدی مظفری ساوجی با بانو سیمین بهبهانی طی سال‌های 1381تا 1392 است.  برداشت‌ها، خاطره‌نوشته‌ها و یادمانده‌های اوست، از غزل بانوی شعر فارسی.

مهدی مظفری ساوجی در مقدمۀ کتاب گفته است: «نوشتن "یادداشت روزانه" یکی از دل‌مشغولی‌های من در کنار شعر و پژوهش‌های هنری است. به خصوص که بخش مهمی از آنچه در این یادداشت‌ها مطرح می‌شود، به اهالی فرهنگ و هنر اختصاص دارد: دیدارهایی که گاه و بی‌گاه، به مناسبت یا بی‌مناسبت با آنها داشته و دارم. بیشتر اوقات در این دیدارها نکات ارزشمندی از طرف این دوستان مطرح شده که احساس کرده‌ام می‌تواند پرتوی باشد بر گوشه و کنارهای در سایه ماندۀ فرهنگ و هنر این مرز پرگهر. آنچه در این کتاب از نظرتان می‌گذرد، یادداشت‌هایی است که من در فاصلۀ سال‌های 1381 تا 1393 نوشته‌ام. در واقع حاصل روزهایی است که با سیمین بهبهانی تماس می‌گرفتم یا به شکل حضوری به دیدارش می‌رفتم».

اولین گفتگوی کتاب در تاریخ 18 آذر 1381 دوشنبه انجام شده است. در این گفتگو نویسنده با سیمین بهبهانی دربارۀ تاریخ سرایش غزل‌هایی که از نادرپور در دوره‌های قبل و بعد از انقلاب در کتاب «شهد اما شوکران» بیاورد، سخن گفته است. نویسنده در ابتدا چند غزل از نادرپور را بیان کرده که در چه زمانی سروده شده و پاسخ را شنیده است، در ادامه سیمین بهبهانی دربارۀ انتخاب غزل‌های خودش سخنانی را می‌گوید و پایان‌بخش مصاحبه نیز دربارۀ انتخاب دو غزل از صادق سرمد است.

گفتگوی پنج‌شنبه ششم بهمن 1384، عنوان «حجاب و خلقیات زن و مرد» را گرفته است. نویسنده در این بخش می‌گوید: به سیمین خانم زنگ زدم. قرار است به پرسش‌هایم دربارۀ زندگی و شعر شاملو پاسخ کتبی بدهد. گفت هنوز فرصت نکرده‌ام. هفتۀ آینده زنگ بزن، سعی می‌کنم آماده کنم. صحبت حجاب به میان آمد و اینکه حجاب اجباری یا بی‌حجابی اجباری فرقی نمی‌کند. گفت: من حجاب را مایۀ دست‌وپاگیری می‌دانم، ولی نه آن‌قدر که زن را از تحصیل بازدارد. زن‌های باحجاب بسیاری را می‌شناسم که تحصیل‌کرده هستند. در واقع آنها به این حد از شعور رسیده‌اند که خودشان میل دارند حجاب داشته باشند و هیچ‌وقت برای دیگران تجویز نمی‌کنند.

در صفحه 201 کتاب دربارۀ آزادی یا التزام شعر از سیمین بهبهانی پرسیده شده که آزادی یا التزام شعر تابع چه مؤلفه‌هایی است؟ وی در پاسخ می‌گوید: هیچ شعری نمی‌تواند آزادِ آزاد باشد؛ چون اولاً شعر، خودش قواعدی دارد که با آزادی مطلق منافات دارد. شعر باید آهنگ داشته باشد، حالا شعر نو یا کلاسیک یا هر نوع شعری. اگر کلاسیک باشد، باید وزن و قافیه داشته باشد و از عنصر خیال هم بی‌بهره نباشد و یک مضمون درست و حسابی تحویل بدهد. شعر مدرن هم باید بافت کلام و تناسب خنیایی داشته باشد. به خصوص تصویرش خیلی روشن و نو باشد. ایجاز در آن رعایت شود. بنابراین (فارغ از مضمون و محتوای شعر هم که نگاه کنیم) شعر اصلاً آزاد نمی‌تواند باشد. حالا با توجه به این شرایط باید ملتزم به چیزی باشد از قبیل عشق یا اجتماع یا فرض کنید مسائل تربیتی.

نویسنده در خلال این گفتگوها از مباحث مختلفی از قبیل زندگی خانوادگی سیمین، اوضاع اجتماعی در دوره‌های مختلف، شاعران و شعرهایشان، شعرهای خود سیمین بهبهانی و .... سخن گفته است.