سفرنامۀ ناکامورا نایوکیچی (1320 هـ.ق/ 1902 ـ 1906 م): مسافر فقیر ژاپنی در ایران
خلاصه
ناکامورا در شرح سفرهایش در ایران تنها یک بار به مقاصد خود اشاره میکند و آن نیز حاکی از داشتن مأموریتی پژوهشی است. او با اندوختهای اندک سفر میکرد و در شرح گشتوگذارهایش بارها خود را «مسافر فقیر» نامیده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
ناکامورا نایوکیچی (1865 ـ 1932) در میکاوا در شهر کنونی تایوهاشی در ایالت آئیچی ژاپن زاده شد. در سال 1888 که تازه ازدواج کرده بود، دکان کلاهفروشی خود را به همسرش سپرد و تنها روانه امریکا شد و پس ازده سال به ژاپن برگشت. اما شوق سفر او را واداشت در سال 1901 که 36 سال داشت روانه سفری به گرد جهان شود و مدت 5 سال و 10 ماه میان سالهای 1901 تا 1907 سرزمینهای شرق و غرب آسیا، اروپا، آفریقا و امریکای شمالی و جنوبی، نیوزیلند و استرالیا را درنوردید. پس از آمدن به ژاپن در سال 1907، شرح سفرها و ماجراجوییهای خود را به یاری اوشیکاوا شونرو (1876 ـ 1914) تحریر و در پنج مجلد زیر عنوان «ماجراجویی در پنج قاره جهان: درنوردیدن آفاق با پاهای قوی» مدون و منتشر کرد.
سفرنامۀ ایران ناکامورا در جلد سوم این مجموعه آمده است که به سفرهای او در آسیا و اروپا اختصاص دارد. برای سیاحت ایران، در میان سفرش به گرد جهان روز هفتم ماه سپتامبر سال 1902 از بمبئی روانه شد و با راهآهن از طریق احمدآباد و شیکاراپور و سیبی به کویته رسید و قصد داشت از مرز بلوچستان وارد ایران شود؛ اما مأموران حکومت استعماری انگلیس به او اجازۀ سفر از این مسیر ندادند و ناگزیر به کراچی رفت و از اینجا با کشتی و پس از سه روز سفر دریا به بندر بوشهر رسید و از اینجا از راه شیراز و اصفهان به تهران آمد. در سفر بازگشتش از تهران با دلیجان به بندر انزلی رفت و به مقصد باکو به کشتی پُستی ـ مسافری دریای خزر نشست.
برابر شرحی که در سفرنامهاش آورده است، به بندر بوشهر که رسید، یک شب به اجبار در قرنطینه گذراند و سپس پنج روز برای تدارک سفر زمینیاش در این شهر ماند. از بوشهر چاپاری روانۀ شیراز شد و پس از سه شبانهروز بیوقفه قاطرراندن، روز چهارم به مرکز ایالت فارس رسید. در شیراز پنج روز ماند و از اینجا تا اصفهان هم چاپاری و با قاطر سفر کرد. در این مسیر چند بار به دستههای راهزنان برخورد، اما چیزی به آنها نداد. از اصفهان تا نزدیک تهران هم چاپاری سفر کرد. یک شب در کاشان ماند و شرحی دربارۀ رونق تولید و تجارت ابریشم و حریربافی در این شهر آورده است. از آبادی حضرت عبدالعظیم با یگانه قطار راهآهن ایران در آن روزگار که میان مردم به «ماشین دودی» معروف بود به تهران آمد. هفت روز در تهران گذراند و از دوبار رفتنش نزد میرزانصرالله خان نائینی، مشیرالدوله در این مدت (فردای رسیدنش به تهران و روز پیش از عزیمتش به مقصد بندر انزلی) یاد کرده است.
ناکامورا با اندوختهای اندک سفر میکرده و در شرح گشتوگذارش بارها خود را مسافری فقیر نامیده است که با ناداری و تهیدستی سفر میکند و چارهای جز این ندارد که از خرجهای تجملی مانند هزینۀ اقامت در هتلهای گرانقیمت یا بَرجهای بیهوده مانند بخشش و انعام به خدمه و قایقران و مکاری و تفنگچیان راه پرهیز کند. او دعوت نادارترین مردم شهرها و آبادیهای مسیر خود را برای اقامت رایگان در خانهشان میپذیرد که به مواردی اشاره کرده است.
بخش اصلی سفرنامۀ ناکامورا (ده فصل نخست آن) که ترجمۀ فارسی آن در این کتاب آمده، دربارۀ وضع حکومت، احوال مردم، سیاست و رفتار قدرتهای استعماری در ایران که بیشتر مسافران ژاپنی ایران به آن پرداختهاند، مطلب چندانی ندارد. از اندک اشارههای او در این موضوعات، یکی سخنش دربارۀ راهآهن و ترقی ایران به دنبال شرح دیدارش با ظلالسلطان حاکم اصفهان است و دیگر این سخن که سرکنسول به پیشنهاد او برای ملاقاتی جداگانه با پسران ظل السلطان روی خوش نشان نداد؛ زیرا «به احتمال نمیخواست این شاهزادگان جوان و پراحساس دربارۀ ژاپن آگاهی پیدا کنند».
فهرست مطالب کتاب:
مقدمۀ ترجمۀ فارسی
فصل یکم: عزیمت از بمبئی
فصل دوم: جلوگیری مأمور انگلیسی از عبورم به مقصد ایران
فصل سوم: سفر چاپاری در بیابان ایران
فصل چهارم: بیابان بیکران
فصل پنجم: دشوارگذرترین راه ایران
فصل ششم: رفتن به دیدار حاکم در میان اسکورت
فصل هفتم: ای لعنتی!
فصل هشتم: در تهران؛ خوابیدن روی میز پستخانه
فصل نهم: سفر ده روزه با دلیجان (از تهران تا ساحل دریای خزر)
فصل دهم: باکو
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
سفرنامۀ کلودیوس جیمز ریچ (از نینوا تا تخت جمشید)
کلودیوس جیمز ریچدقت در ثبت یادداشتها مشخصۀ اصلی سفرنامۀ کلودیوس جیمز ریچ است. در پارهای موارد، گزارشهایش دربارۀ ا
در سرزمین صوفی بزرگ: سفرنامۀ سر راجر استیونس سفیر کبیر بریتانیا در ایران
سر راجر استیونسسر راجر بنتام استیونس متولد ۱۹۰۶م/۱۲۸۵ ش. مؤلف سفرنامۀ «در سرزمین صوفی بزرگ (یا شاه عباس صفوی)»، سفی
نظری یافت نشد.