معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

مولانا یکی از شخصیت‌هایی است که انسان معاصر به او علاقه نشان داده است؛ اما متأسفانه این علاقمندان اطلاع و آگاهی دقیق از اندیشه‌های مولانا ندارند. برای مثال مولانایی که در آمریکای شمالی به نحو فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته و پیروان زیادی پیدا کرده، فرهنگ و فکر ناقص عوام به تحریف پیام او دست یازیده است و از سوی دیگر دنیای مشتری‌مدار غربی قداست و معنویت مولانا را تا حد کالایی برای کسب سود و منافع مادی فروکاسته است. باوجود رشد کمّی آثار انگلیسی مربوط به مولانا، اغلب آنها از نظر کیفی و محتوایی در سطح نازلی قرار دارند و از منظری تنگ و خاص به مولانا نگریسته‌اند و از این‌رو تصویری ناقص و حتی نادرست از این بزرگ‌مرد تاریخ به دست داده‌اند و بدین ترتیب باز هم انسان معاصر امکان درک کامل و دقیق پیام‌های متعالی او را از دست داده است. به دیگر سخن جان کلام این آموزگار بزرگ عشق یعنی قصۀ جدایی انسان از نیستان وصال و «ره رستن» و طریق بازجستن «روزگار وصل خویش»، در هیاهوی بازار پرزرق و برق دنیای مدرن ناشنیده مانده است. اما هرچه هست مولانا بیش از هفتصدسال است که در دل خوانندگان فارسی‌زبان آثار خود از بوسنی گرفته تا هند، زنده مانده و همچنان الهام‌بخش بسیاری از عارفان، شاعران و هنرمندان است.

مولانای پرسخن در تمامی آثار خود تنها یک هدف را دنبال می‌کند. مقصود او هدایت آدمی و رساندن او به این معرفت و بصیرت است که از خداست و باید به سوی او بازگردد. مولانا به هیچ روی در پی شرح و توضیحات علمی یا نفس شعرسرودن و خطابه گفتن و قصه گفتن نیست. او برای انجام رسالت معنوی خود از همۀ ظرفیت‌ها بهره برده است تا معنای موردنظر خود را منتقل کند. در نگاه او کلام نردبانی است که باید آدمی را به بام حقیقت برساند. در یک کلام مولانا نویدبخش رهایی و آزادی حقیقی است. او به آدمیانی که در معرض سرمای جانفرسای غفلت و همنشنی با غافلان قرار دارند هشیار می‌دهد تا مشام جانشان به زکام دچار نشود و آنان را به نور و گرمی خورشید مثنوی دعوت می‌کند.

مولانا به آدمیان فقر ذاتی و نیاز وجودی‌شان را همواره یادآور می‌گردد. از نظر او هر که از این حقیقت آگاه شود و تنها خدای بی‌نیاز را تکیه‌گاه خود قرار دهد به مقام فقر دست یافته است. این چنین فقری مایه مباهات است و در حقیقت موجب بی‌نیازی حقیقی می‌شود.

عرفان مولوی بر خلاف آنچه عمدتاً در غرب تصور می‌شود، به هیچ روی از جنس عرفان‌های نوظهور و بی‌شریعت نیست. او بارها و بارها در جای‌جای آثار خود به ویژه مثنوی به لزوم تبعیت از انبیا تأکید و زندگی بر مبنای تعالیم قرآن را طریق نجات و رستگاری معرفی می‌کند.

در فصل اول کتاب به تولد و زندگی مولانا اشاره شده و همچنین به زندگی بهاء ولد و تأثیر معارف او بر مولانا و نیز شمس تبریزی و مصاحبان و معاصران شمس اشاره شده است.

در فصل دوم نگاهی گذرا به آثار و افکار مولانا انداخته شده است. در این فصل معرفی اجمالی از آثار مولانا به ترتیب مثنوی، دیوان شمس یا دیوان کبیر، فیه مافیه، مجالس سبعه و مکتوبات مولانا آورده شده و به ویژگی‌های هر کدام از آنها نیز اشاره شده است.

فصل سوم اختصاص به میراث مولوی دارد. در این فصل تأثیر مولانا در جهان اسلام بررسی شده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

مقدمه

فصل اول: زندگی و تربیت معنوی مولانا

فصل دوم: نگاهی گذرا به آثار و افکار مولانا

فصل سوم: میراث مولوی