معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

سابقۀ دیرین آشنایی دو ملت ایران و روس پیش از آنکه صبغۀ سیاسی داشته باشد، فرهنگی است. از این‌رو است که ایران‌شناسی در روسیه و به تبع آن روش‌شناسی در ایران سابقۀ طولانی و کیفیتی بیشتر نسبت به بسیاری از فرهنگ‌ها داشته و دارد.

انتشار کتاب «شاهنامه کاترین» توسط محمد بن محمدمحسن اشرفی ایلچی در سن‌پترزبورگ در سال 1973 میلادی به زبان فارسی و ترجمۀ هم‌زمان روسی آن سرآغازی برای مبادلات فرهنگی آن هم از جنس کتاب بود. بعد از آن شاهد ترویج و توسعۀ زبان فارسی در روسیه و ترجمۀ آثار روسی برای بهره‌برداری در ایران بوده‌ایم.

آموزش آکادمیک زبان روسی و ترجمۀ آن از زمان تأسیس دارالفنون آغاز می‌شود و مترجم و معلم این زبان، یعنی ماردروس‌خان در این دوره سعی می‌کند شاگردانی را پرورش دهد. در دورۀ قاجار و دورۀ پهلوی اول، ترجمۀ آثار روسی به زبان فارسی و بالعکس چندان مورد توجه نبوده است؛ اما تقریباً از ابتدای پهلوی دوم است که توجه ناشران و مترجمان به آثار روسی جلب شده و شاهد ترجمۀ آثار شاخص ادبی روسی به زبان فارسی هستیم. البته در همین دوره ترجمه و انتشار آثار کلاسیک ایران نیز مورد توجه روس‌ها قرار می‌گیرد؛ آثار بزرگانی چون خیام، جامی، رودکی، بیهقی، نظامی و ... به زبان روسی ترجمه و منتشر می‌شود.

بعد از انقلاب اسلامی شاهد توسعه‌ای دوچندان در زمینۀ ترجمۀ آثار روسی به فارسی و آثار فارسی به روسی هستیم که این کتاب‌شناسی به معرفی این دست از آثار می‌پردازد. در تحلیل اولیۀ این اطلاعات می‌توان به موارد زیر دقت نمود:

1. فئودور میخائیلوویچ داستایوسکی با 211 کتاب، لی‌یف نیکالایویچ تولستوی با 202 کتاب و آنتوان پاولویچ چخوف با 161 کتاب بیشترین اقبال را از میان نویسندگان روس در ایران داشته‌اند.

2. سیف‌الدین همایون فرخ با 102 کتاب، سروش حبیبی با 80 کتاب و آبتین گلکار با 40 کتاب بیشترین سهم را میان مترجمان در ایران داشته‌اند.

3. انتشارات نخستین با 100 کتاب، شرکت نشر قطره با 89 کتاب و مؤسسه انتشارات امیرکبیر با 63 کتاب بیشترین سهم را در میان ناشران به خود اختصاص داده‌اند.

این کتاب‌شناسی در دو بخش دربردارندۀ تمام آثاری است که از سال 1357 تاکنون چاپ و انتشار یافته است.

بخش اول: در این بخش 212 عنوان کتاب ترجمه‌شده از زبان فارسی به روسی معرفی شده است. بیشتر این کتاب‌ها به موضوعاتی چون تاریخ اسلام و تشیع، دین اسلام و اصول اعتقادی آن، انقلاب اسلامی ایران، زندگی‌نامۀ بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران و بزرگان دیگری چون ملاصدرا پرداخته‌اند.

بخش دوم: در این بخش 1692 عنوان کتاب ترجمه‌شده از زبان روسی به فارسی معرفی شده است. بیشتر آنها آثار ادبی نویسندگان بزرگ روسیه هستند که از بین آنها کتاب‌های رمان از فراوانی بیشتری برخوردارند. آثار نویسندگانی چون چخوف با مجموعه داستان‌های کوتاه مشهورش؛ داستایوسکی با آثار پرمخاطبی چون ابله، برادران کارامازوف، قمارباز و ...؛ تولستوی با آثار پرفروشی چون جنگ و صلح، آناکارنینا، اعتراف و ...؛ و بالاخره ماکسیم گوری با آثاری چون مادر، ولگردها، عجوزه و ... در زمرۀ نویسندگان پرمخاطب روس در ایران بودند.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

کتاب‌شناسی کتاب‌های ترجمه شده از زبان فارسی به روسی

کتاب‌شناسی کتاب‌های ترجمه شده از زبان روسی به فارسی:

چاپ اول

بازچاپ

کودک و نوجوان:

چاپ اول

بازچاپ

نمایه‌ها