معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در روز سی‌ام نوامبر ۱۹۸۶ به مناسبت روز جهانی محیط‌شناسی انسانی، گردهمایی در شهر بوردو فرانسه برگزار گردید. در این همایش چهار سخنرانی مهم ارائه گردید. این کتاب از چهار بخش مجزا شکل یافته است که هر بخش متن کامل یکی از سخنرانی‌ها را پس از بازبینی و اصلاح دارد. همچنین مقالۀ «منشأ فرهنگ» در این چاپ به کتاب افزوده شده است.

هدف اصلی این همایش, طرح آخرین دستاوردهای علمی قرن بیستم درباره موضوعات بنیادی منشأ عالم, حیات, انسان و زبان و معرفی آن به جهانیان بوده است. از اهداف دیگر این همایش، ارائه و بررسی جدیدترین نظریات دربارۀ انسان‌شناسی و محیط‌شناسی انسانی بود.

هوبرت ریوز دربارۀ «منشأ عالم» می‌گوید: می‌خواهم نشان دهم اولا این مفهوم چگونه به دنیای اهل علم وارد شده است و در ثانی چگونه می‌توان به زبانی که از دقت و صلابت علمی به طور کامل برخوردار باشد، در این‌باره اندیشید. آیا به راستی می‌توان در این‌باره صحبت کرد؟ و از تصوراتی از این گونه تا چه حد می‌توان با دلایلی تجربی دفاع کرد؟

وی در این گفتار دربارۀ منشأ عالم بحث را آغاز می‌کند و از تاریخچه و پیدایش کائنات به صورت مفصل بحث می‌کند و دلایل و مدارک خود را بر پایه کشفیات نجومی ارائه می‌دهد. وی از نظرات بزرگانی چون لوکرس، اکلس و ون برگ  نیز استفاده می‌کند. او از نظریه نسبیت و فیزیک هم در مقاله‌اش بهره می‌برد و در آخر با سخنانی از سنت آگوستین و انیشتین مقاله‌اش را به پایان می‌برد.

ژاک ریس در گفتار «منشأ حیات» با طرح سؤال چگونه حیات بر روی زمین به وجود آمد؟ سخن خود را آغاز می‌کند و خواننده را به نوشته‌های پیشین همچون ارسطو یا ون هلموت در مورد عقاید خرافاتیشان، پیرامون تولد و زایش می‌کشاند. وی نظریاتی را ارائه می‌دهد، مانند نظریه «تخم‌کاری یا پاناسپرمی» که در قرن نوزدهم مطرح گردید. نظریه انتقال حیات توسط ستاره‌های دنباله‌دار، نظریه بذرافشانی توسط افراد باهوشی که از جای دیگر آمده‌اند، از دیگر مطالب این مقاله است. ژاک ریس سعی دارد در این مقاله بیشتر پیرامون دوره آرکئن (6/4 میلیارد تا 5/2 میلیارد سال پیش) به بحث بپردازد. وی برای بهتر ارائه دادن عقیده خود بحث زیست‌شناسی پیچیده‌ای را به میان می‌کشد.

ایو کوپنس در مقال خود با عنوان «منشأ انسان» تعریفی از کلمه عام انسان ارائه می‌دهد و سپس از انسان‌های اولیه از 35 میلیون سال پیش با نام اجیپتوپتیک که در مصر می‌زیسته آغاز می‌کند و شرحی را به انسان پروکنسول که در شرق آفریقا می‌زیسته ارائه می‌دهد. همچنین به سیر تکامل این انسان‌ها می‌پردازد و درباره انسان‌های دری یوپیتک که در جنوب آسیا زندگی می‌کرده اشاره‌ای می‌کند. او با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی افریقا به روند تکامل انسان اشاره می‌کند و سپس به چگونگی پراکندگی انسان در سطح زمین می‌پردازد. در پایان داستان کشف انسان استرالوپیتکوس را تعریف می‌کند.

اریک دوگرولیه در گفتار خود با عنوان «منشأ زبان» می با طرح چند سؤال به منشأ زبانی می‌پردازد. او از نظریات لایبنیتس، الیاده، وسترمن، گرین برگ، اژژ، بندر و ... استفاده می‌کند و تاریخی که هر یک برای پیدایش زبان ارائه کردند به بحث می‌کشاند. دوگریله سپس ریشه کلمات را در زبان‌های مختلف جستجو می‌کند و سیر تکامل زبانی را شرح می‌دهد. او در سخنانش به زبان احساس و زبان غیرکلامی نیز اشاره‌ای می‌کند و از علوم دیرین انسان‌شناختی و باستان‌شناختی نیز کمک می‌گیرد.

ژان فرانسوا دورتیه مقالۀ «منشأ فرهنگ» را  با معرفی کتاب «چرا من پدرم را خوردم» نوشته روی لویس که داستانی خیالی مربوط به دوره پارینه سنگی است، آغاز می‌کند و با بحث‌های انسان‌شناختی تطوری سعی در تکامل فرهنگ از دوران پارینه سنگی تا به امروز را دارد و در واقع او در این مقاله، پیدایش فرهنگ را در عصر پارینه سنگی جستجو می‌کند. وی در نوشتار خود گفتگویی که با ترانس و.دیسون (متخصص علوم مغزی و انسان‌شناسی تحولی در دانشگاه بوستون) داشته را می‌آورد.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار مترجم

منشأ عالم/ هوبرت ریوز

منشأ حیات/ ژاک ریس

منشأ انسان/ ایو کوپنس

منشأ زبان/ اریک دوگرولیه

منشأ فرهنگ/ ژان فرانسوا دورتیه