۲۱۶۰
۳۹۹
مساحت احساس: سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر

مساحت احساس: سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر

پدیدآور: مهدی رفیع ناشر: نیتاریخ چاپ: ۱۳۹۴مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 5ـ400ـ185ـ964ـ978 تعداد صفحات: ۱۹۲

خلاصه

در این کتاب با تحلیل و واکاوی کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری به تدوین و شرح نظریه این شاعر در زمینه تاریخ هنر نقاشی پرداخته شده است. این نظریه سهراب سپهری در اصل نوعی تاریخ سیاسی نقاشی است.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

 

در این کتاب با تحلیل و واکاوی کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری به تدوین و شرح نظریه این شاعر در زمینه تاریخ هنر نقاشی پرداخته شده است. این نظریه سهراب سپهری در اصل نوعی تاریخ سیاسی نقاشی است.

سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر در زمرۀ هنرمندانی انگشت‌شمار در هنر نوین ایران است که آثارش با مسائل هستی‌شناختی و فلسفی زمان ما گره خورده است. او به تأملی در باب فرهنگ‌های شرق و غرب از منظر «گفت‌وگویی درون‌ماندگار» میان مؤلفه‌های‌شان می‌نشیند. متن حاضر خوانشی فلسفی از دریچه‌های ناپیدای هنر ـ اندیشۀ سپهری را بدل به فضایی می‌کند برای تفکر در باب هنرهای گوناگونی چون نقاشی، شعر، سینما و موسیقی.

آثار سپهری در موقعیتی میان هنر و فلسفه، بازتعریف و دگرگونه‌دیدن بدیهی‌ترین مؤلفه‌های وجودی را امکان‌پذیر می‌کند و پذیرفته‌شده‌ترین دیدگاه‌ها را به چالش می‌کشد تا با کشفی نوین، پیش‌انگاشت‌های هستیدن را در انقلابی دائمی وارد کند.

هدف اصلی از نگارش این کتاب، شرح و بررسی جنبه‌هایی از اندیشه و هنر سهراب سپهری بود که تاکنون مورد غفلت پژوهشگران قرار داشت. کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری از مهم‌ترین آثار این شاعر و هنرمند است که پیش‌تر توجه چندانی به آن نشده بود. این کتاب دربردارندۀ یادداشت‌های سهراب از خاطرات دوران کودکی و برداشت‌های فیلسوفانه‌اش از آن دوران است. سهراب در این کتاب درباره هنر نظریه‌پردازی کرده و به تدوین نوع جدیدی از تاریخ نقاشی می‌رسد. در فصل نخست سی سال حضور حرفه‌ای سهراب سپهری در هنر نقاشی بررسی شده و در نهایت از منظر فلسفی آثار او در این عرصه دوره‌بندی شده است. در فصل دوم کتاب به معرفی و تحلیل کتاب «اتاق آبی» این شاعر اثرگذار پرداخته شده است. اتاق آبی در اصل، اتاقی بود که در زمان کودکی سهراب در منزل آنها وجود داشت و سهراب به این اتاق عشق می‌ورزید و مدام در آن حضور داشت. در فصل سوم کتاب نیز از جنبه‌های دیگری کتاب «اتاق آبی» را مورد تحلیل قرار گرفته و واکاوی شده است. در نهایت نیز این مسئله شرح داده شده که سهراب سپهری چگونه از اتاق آبی، نظریه «زیست‌بوم (اکولوژی) شناسی عرفانی در هنر معاصر» را مطرح می‌کند. رابطه بین موسیقی و نقاشی‌های سهراب سپهری، محتوای فصل چهارم کتاب است. سهراب از اواخر دهه 40 تا حدود نیمه اول دهه 50، یکسری آثار انتزاعی خلق کرد. نویسنده با تحلیل این تابلوها و با استفاده از برخی یادداشت‌ها و نامه‌های سهراب به این نتیجه رسیده که وی این تابلوها را به صورت آگاهانه برای نشان دادن رابطه بین موسیقی و هنرهای تجسمی، خلق کرده است. در نهایت در فصل پنجم کتاب نیز رابطه‌های بین نقاشی و شعر بررسی شده و رخ دادن این رابطه‌ها با استفاده از برخی اشعار سهراب و همچنین برخی از اشعار فروغ فرخزاد، به طور عملی نشان داده شده است. همچنین برای تحلیل بهتر و علمی‌تر تأثیر نقاشی و سینما به ترتیب بر اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد، دو مفهوم ابداعی «نقاشی ـ شعر» و «سینما ـ شعر» مطرح شده است.

ترتیب فصول این کتاب به گونه‌ای است که خواننده می‌تواند از هر کدام از فصل‌ها که بخواهد به متن وارد شود. فصول بر اساس پیوندی درونی و تودرتو با یکدیگر تدوین شده‌اند و ظاهراً با هم ربط و رویه‌ای ندارند؛ اما بر اساس مفاهیم و مباحث اصلی متن، به جای «بازنمایی» منطقی دیگر را برای «هم‌نشست» برمی‌گزینند و همچون قنات رشته‌ای از حرکت‌های زیرزمینی را می‌گسترند.

متن با سهراب سپهری آغاز و با فروغ فرخزاد ادامه می‌یابد و به گونه‌ای حیات دیگرگون سپهری را از طریق فروغ تضمین و ترسیم می‌کند: «سهراب با فروغ» یا «سینما شدن نقاشی» که در جریانی از شدن‌های دیگر، برای مثال «زن شدن» شعر و نقاشی می‌گذرد و میل را در تجربه‌ای شدید از احساس، یعنی عشق در پرتو مفهوم «تدوین» بازآرایی می‌کند.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه: عشق، هنر بی‌حرمان

فصل اول: دوره‌بندی نقاشی‌های سهراب سپهری از منظری فلسفی

فصل دوم: فراسوی بازنمایی و امر عینی: تاریخ نوین نقاشی شرق

فصل سوم: اطاق آبی هنر ـ اندیشۀ سهراب سپهری: زیست‌بوم‌شناسی عرفانی در هنر معاصر

فصل چهارم: آهنگ رنگ: به سوی یک نقاشی ـ موسیقی و آمیختگی احساس‌ها

فصل پنجم: از نقاشی ـ شعر تا سینما ـ شعر

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه بیشتر ...

صدای پای آب: نگاهی بر بلندترین شعر سهراب سپهری (خوشنویسی قطعات: غلامحسین امیرخانی): بر اساس درس‌گفتارهای شعر معاصر

صدای پای آب: نگاهی بر بلندترین شعر سهراب سپهری (خوشنویسی قطعات: غلامحسین امیرخانی): بر اساس درس‌گفتارهای شعر معاصر

سوگل مشایخی

این کتاب افزون بر مقدمۀ نویسنده، از دو بخش سامان یافته است؛ بخش نخست کتاب شرح شعر «صدای پای آب» سپهر

تاریخ ادبیات شفاهی ایران: سهراب سپهری

تاریخ ادبیات شفاهی ایران: سهراب سپهری

گفتگوکنندگان: فاطمه‌سادات مدنی، سارا باصبر

این کتاب اختصاص به بررسی و شعر سهراب سپهری از خلال گفتگو با خانواده و دوستان او دارد.

دیگر آثار نویسنده

سیاست عشق میان هنر و فلسفه

سیاست عشق میان هنر و فلسفه

مهدی رفیع

این کتاب با قرار دادن دلوز ـ گتاری در زمینه‌ای ایرانی از تفکر، در پرتو خوانش الی‌یز از آنها، آغاز و