معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در این کتاب تلاش شده تا در طی سه فصل دیدگاه روزنامه‌نگاران نسبت به موضوعات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، علمی، فرهنگی، قضائی و علمی و همچنین نحوۀ عملکرد، طول مدت انتشار نشریات، مواضع آنان در مسائل جاری کشور، چگونگی مواضع آنها در تحولات مشروطۀ اول و حوادث بعدی تا کودتای 1299 و مسائلی از این دست، بررسی و به آن پاسخ داده شود.

فعالیت مطبوعاتی در اصفهان، کارکردها و تأثیرات آن در تحولات سیاسی اجتماعی و بین‌المللی از موضوعات اصلی بوده که مطبوعات مشروطه به آن پرداخته‌اند و آن را مورد توجه قرار داده‌اند. به ویژه در مشروطۀ اول که مسئلۀ توسعه‌نیافتگی در صدر مطالب نشریات قرار داشته است.

در این کتاب تلاش شده تا در طی سه فصل دیدگاه روزنامه‌نگاران نسبت به موضوعات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، علمی، فرهنگی، قضائی و علمی و همچنین نحوۀ عملکرد، طول مدت انتشار نشریات، مواضع آنان در مسائل جاری کشور، چگونگی مواضع آنها در تحولات مشروطۀ اول و حوادث بعدی تا کودتای 1299 و مسائلی از این دست، بررسی و به آن پاسخ داده شود.

نخست تلاش شده مطبوعات اصفهان و سیر تحولات و پیدایش آنان در عرصۀ فرهنگی کشور و کارکردهای آن و پیشینه روزنامه‌نگاری در این شهر بررسی و نقد شود. نخست بررسی نشریات در مشروطۀ اول از 1325 تا 1326 هـ.ق و توضیح دربارۀ نشریات این دوره و مدیران مسئول و سپس سیر صعودی و نزولی هر یک و نوع نگاه آن نشریه به مباحث جاری اصفهان پرداخته شده است. در پایان فصل یک نتیجه‌گیری برای آن دوره انجام شده و همین روش در فصل دوم یعنی مشروطۀ دوم پیگیرده شده و فصل سوم که منجر به کودتای 1299 هـ.ش می‌شود.

تلاش در این کتاب بر آن بوده تا افزون بر ایجاد زمینه برای شناخت کلی مطبوعات از نظر مشخصات و ویژگی‌های شکلی آنها، در حد امکان مسائل محتوای این نشریات بررسی شود. همچنین تا حد امکان به سرگذشت ارباب جراید اصفهان از نشریات منتشرشده که در آرشیوهای معتبر موجود بوده از قبیل روزنامه‌های الجناب، انجمن مقدس ملی، بلدیه اصفهان، جهاد اکبر و ... پرداخته شده است.

این کتاب تحقیقی است که حاصل تلاش نگارنده است به‌منظور آگاهی از وضعیت نشریات این دوره از تاریخ اصفهان که می‌کوشد بامطالعه مطبوعات این دوره از 1324 ه . ش تا 1299 هـ.ش از آنچه نویسندگان و مدیران نشریات به آن می‌اندیشند تا با نشریات خود بر بنیان‌های اساسی در تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی توسط رکن چهارم دموکراسی تأثیر لازم را به عمل لازم آورند و از این طریق گامی در جهت شناسایی تاریخ این دوره دارد. این کوشش می‌تواند پایه‌ای برای ارائه راهکارهایی به‌منظور شناخت مطبوعات اصفهان و بازسازی فضای حاکم بر جامعه و بررسی چگونگی این سیر تحول باشد. هدف این تحقیق شناخت نقاط قوت و ضعف مطبوعات و کارکردهای آن است تا با درک پیشینه تاریخی، به‌اصطلاح و توسعه مطبوعات اصفهان منجر شود.

فهرست برخی از نشریاتی که در این کتاب آمده، عبارتند از: روزنامه الجناب، روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان، روزنامه اصفهان، روزنامه انجمن بلدیه، روزنامه بلدیه اصفهان، روزنامه جهاد اکبر، روزنامه فرج بعد از شدت، مجله گنجینه انصار، نشریه نقش جهان، روزنامه نوروز، نشریه نامه حقیقت، روزنامه ناقور، روزنامه نجات وطن، نشریه نرجوقائی لرابر، نشریه نرجوقائی اودابر، روزنامه زاینده‌رود، روزنامه کشکول، روزنامه مفتش ایران، روزنامه پروانه، روزنامه سلسبیل، روزنامه آفتاب، روزنامه کاشف اسرار، روزنامه راه نجات، روزنامه درفش کاویان، روزنامه میهن، روزنامه اسلام، نشریه زبان زنان، نشریه حقیقت، روزنامه اختر مسعود، روزنامه اخگر، نشریه اسرار الانصار، نشریه صدای اصفهان، هفته‌نامه غرش، نشریه ئنکر، نشریه صبح آزادی، نشریه عبرت اصفهان، نشریه صبح امید.

فهرست مطالب کتاب:

فصل اول: مروری بر تاریخچۀ مطبوعات ایران در اوایل دورۀ قاجاریه تا انقلاب مشروطه

فصل دوم: مشروطۀ اول (1324 تا 1326 هـ.ق)

فصل سوم: مشروطۀ دوم تا جنگ جهانی اول (1326 تا 1332 هـ.ق)

فصل چهارم: جنگ جهانی اول تا کودتا (1333 تا 1339 هـ.ق)