معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

نویسنده در یادداشت این کتاب آورده است: حوزۀ نقد، حوزۀ جالبی است و البته محبوب؛ آن‌قدر که وقتی از «ترفو» می‌پرسند نظرتان دربارۀ منتقدان چیست؟ می‌گوید: «چون قبلاً دوره‌ای خودم منتقد بودم، از منتقدان کمتر بدم می‌آید!». در ایران نقدپذیری بخشی از شخصیت هر فرد است .... جالب‌تر آنکه شما در جایگاه نویسنده، شاعر، فیلم‌ساز، نقاش و ... لازم نیست مثلاً کتاب مقدس را خوانده باشید. منظورم این است که اگر هم نخوانده باشید، جایی یقۀ شما را نمی‌گیرند؛ وگرنه خواندنش کمک‌های شایانی به شما می‌کند که کمترین آن، وسعت‌دادن به افق ذهنی شماست؛ اما در جایگاه منتقد حتماً باید این کتاب را خوانده باشید؛ چون ممکن است مثلاً پایان‌بندی فیلمی ارجاعی به آن کتاب باشد و شاید کارگردان آن اثر هم از آن بی‌اطلاع باشد.

آنچه در این کتاب آورده شده، بخشی از نقدهای نویسنده بر مجموعه شعرهای معاصر است که در سال‌های اخیر در روزنامه‌های اطلاعات، آرمان، اعتماد، قدس و ... منتشر شده‌اند.

در نقدی که بر کتاب‌های «خداحافظ یزدان» و «دیوان خشم» از آثار یزدان سلحشور نوشته، آورده است: یزدان سلحشور را باید از افرادی دانست که شعر دهۀ هفتاد را آفریدند؛ شعری که به دلیل سازوکار جدیدش چه در حوزۀ زبان و چه در حوزۀ روایت، شناسنامه‌ای مستقل داشت و مرحلۀ جدیدی را تجربه می‌کرد. او خودش به بخشی از تاریخ ادبیات ما تعلق دارد که شعر و شعریت هنوز با توجه به وفور آرایه‌ها و صناعات ادبی و زبانی فاخر، با همان صورت و کارکرد ادبیات کلاسیک ما شکل می‌گرفت. شعری که یا وام‌گرفته از زبان ادبیات کهن بود، مثل آثار مهدی اخوان ثالث که البته او با مصادره به مطلوب کردن زبان خراسانی و آمیختن آن با زبان گفتار به درجۀ رفیعی در شعر رسید یا استفاده از نثر کهن، مثل شعر احمد شاملو در دهه‌های چهل و پنجاه. شعر دهۀ شصت ادامه‌دهندۀ شعر دهۀ پنجاه بود یا به تعبیر دیگری چهرۀ جدیدی از شعر دورۀ بازگشت محسوب می‌شد..... در شعر «خداحافظ یزدان» میل به توصیف صحنه (نشان‌دادن به جای گفتن) با وضوح بسیار تصاویر و توجه به جزئیات و درونی‌کردن آن در متن بسیار زیاد است.... زبان در این شعر نرم و روان است و البته شسته‌رفته؛ به طوری که ما هیچ‌گاه کلمه‌ای به دلیل سکته و متناسب نبودن با موسیقی درونی کلمات در گلویمان نمی‌شکند یا در تلفظ آن دچار مشکل نمی‌‌شویم.

نقد بر کتاب شعر «حبس سکوت» عبدالجبار کاکایی، مجموعه شعر «تنها برف کوچ نکرده است و پرانتزهای شکسته و از تمام روشنایی‌ها» حمیدرضا شکارسری، نقد و بررسی آثار گروس عبدالملکیان، کتاب «گل‌فروش مسلمان» مجید سعدآبادی، «درو‌غ‌های مقدس» حامد ابراهیم‌پور، کتاب‌های «خداحافظ یزدان» و «دیوان خشم» یزدان سلحشور، «نامه‌های بی‌تاریخ» کمیل قاسمی، مجموعه شعر «پیراهن تو پرچم کدام جمهوری است» رسول پیره، مجموعه شعر «کاش این عقربه‌ها رو به عقب برگردند» نعیمه طلوعی، مجموعه شعرهای «هاوانا بیروت آبادان» و «قاچاق عطر تو» هادی خوانساری، مجموعه شعر «طرح‌ها: ردپای شاعران» پرویز بیگی حبیب‌آبادی، مجموعه شعر «جعبه سیاه» عبدالصابر کاکایی، مجموعه شعر «اتاق پرو» مهدی اشرفی، مجموعه شعر «سنگ‌ها از ترس غرق‌شدن می‌پرند» کیانوش خان‌محمدی، دو مجموعه غزل «تاریخ بی‌حضور تو یعنی دروغ محض» و «روایت سه تم» امید صباغ نو، مجموعه غزل «پاییز در بهشت» حسین جنت‌مکان، آثار مهرنوش قربانعلی، مجموعه غزل «ن» حسین جنتی، کتاب «می‌ترسم بعد از مرگ هم کارگر باشم» سابیر هاکا، مجموعه غزل «تقویم تماشای تو» عباس کریمی، آثار لیلا کردبچه، مجموعه شعر «اصلاً مهم که نیست» علیرضا بهرامی، مجموعه غزل «صبح بنارس» علیرضا قزوه، مجموعه شعر «خودکشی دسته‌جمعی نهنگ‌ها» مجید تیموری، گذری بر آثار آرش شفاعی، گذری بر کتاب «دردی به نام من» هادی حسینی نژاد، مجموعه شعر «دختری مینیاتوری بودم» شیما شاهسواران احمدی، مجموعه غزل «تریبون» مریم جعفری و نقد و بررسی کتاب «گهواره‌ای روی گسل» بابک اباذری نقدهایی هستند که در این کتاب آورده شده‌اند.