۱۷۰۶
۴۱۵
مشوش‌نامه

مشوش‌نامه

پدیدآور: محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی متخلص به عاری مصحح: مصطفی باباخانی ناشر: آرونتاریخ چاپ: ۱۳۹۴مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 0ـ261ـ231ـ964ـ978 تعداد صفحات: ۵۴۸

خلاصه

این کتاب تذکرۀ شاعران معاصر مؤلف است. این کتاب از حیث سندیت و اصالت، تذکره‌ای مستند و محققانه به شمار می‌رود.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

 

مشوش‌نامه جُنگی است از شعر شاعران سده گذشته ایران که سدیدالسلطنه کبابی بندرعباسی شاعر، مورخ و پژوهندۀ جنوب ایران آن را گرد آورده است. این کتاب که دربرگیرنده گزیده و نمونه شعرهای بیش از یکصد و شصت شاعر هم‌روزگار اوست، افزون بر اینکه طیف گسترده‌ای از شاعران اواسط تا اواخر قاجاریه را مورد توجه و گزینش‌گری قرار داده است، از این‌رو که نگاه ویژه‌ای به شاعران جنوب و به ویژه منطقۀ فارس داشته که عمدتاً ناشناخته بوده و در عرصۀ ادبی بی‌نام و نشان می‌باشند، از نگرگاه تاریخیت و ادب دارای اهمیت فراوانی است. این کتاب از حیث سندیت و اصالت، تذکره‌ای مستند و محققانه به شمار می‌رود که چون دیگر تذکره‌ها می‌توان بخش عمده مواد تاریخ ادبی آن دوره را درون آن جست، به علاوه بیش از اینکه ارزش ادبی داشته باشد ارزش تاریخی و جامعه‌شناختی فراوانی نیز دارد.

سدیدالسلطنه در این جُنگ منتخبی از سروده‌های 147 شاعر را بر اساس فهرست منظم کتاب فراهم و ضمن معرفی کوتاه سراینده، بعضاً تاریخ تولد، وفات و جزئیات دیگر زندگی آنها را قبل از پردازش به شعر هر شاعر آورده است. تقریباً کلیۀ شاعران حاضر در مشوش‌نامه از هم‌روزگاران سدید هستند و وی در معرفی هر شاعر با ذکر «از معاصران است»، بر این نکته تأکید کرده است. ابتدای کتاب با شعری از ملک‌الشعرای بهار و پایان آن، با سروده‌های خود سدید آراسته شده است. افزون بر 147 شاعر که رسماً در این کتاب معرفی شده‌اند، تعداد قابل ملاحظه‌ای از شاعران گمنام که سدید آنها را با «لا ادری» معرفی کرده، در مشوش‌نامه راه یافته‌اند که بالغ بر 26 نفر با 365 بیت شعر معرفی می‌شوند.

گوناگونی و تنوع مضامین شعرها نشان می‌دهد سدید بدون مضمون‌گرایی و هدف قبلی و منظور خاصی و صرفاً از روی ذوق و سلیقۀ شخصی، از سر تفنن، خویش‌کاری، موقعیت حرفه‌ای، تعهدات اخلاقی و باورهای نو ـ قدمایی خود مبادرت به گردآوری شعرها نموده است. شعرهای ابتدای کتاب میهنی و دارای محتوای اجتماعی و سیاسی و غالباً تحت تأثیر ادبیات عصر مشروطیت بوده و حاوی انتقادهای تند از اوضاع و احوال اجتماعی و دخالت بیگانگان در ایران و اختلافات فرقه‌های سیاسی مانند دموکرات‌ها، مشروطه‌خواهان، مذهبیون و غیره است.

قالب اصلی شعرها در این کتاب، غزل است، به طوری که تعداد آنها به 330 غزل می‌رسد. پس از غزل، قصیده است که بالغ بر 54 شعر می‌شود و 25 شعر نیز در قالب‌های ترجیع‌بند و ترکیب‌بند و مسمط و مستزاد بوده و 21 شعر نیز به صورت مثنوی است. تعداد دوبیتی‌ها و رباعیات کتاب نیز به 273 شعر غالب می‌گردد.

شاعران حاضر در مشوش‌نامه عمدتاً از اقشار متوسط و پایین جامعه‌اند و به‌ندرت از شاهزادگان و طبقات بالا. اغلب آنها تحصیل‌کرده و مکتب‌دیده یا در حوزه‌های علمیه آموزش دیده‌اند و به حرفه‌هایی مانند تدریس، منشی‌گری، مشاغل دولتی، مترجمی، حکیم‌باشی و ... مشغول هستند؛ یعنی جملگی از طبقۀ توسط رو به پایین جامعه برخاسته‌اند.

محمدعلی خان سدیدالسلطنه کبابی از جمله مورخان و شاعران و نویسندگان پرکار ایرانی است که در خطه جنوبی ایران بروز و ظهور پیدا کرد و آثار ماندگاری در زمینه ایران‌شناسی به ویژه خلیج فارس‌شناسی و جغرافیای تاریخی سواحل و جزایر خلیج فارس از خود به یادگار گذاشت. وی در سال 1291 قمری در بغداد متولد شد و در بوشهر نشو و نما یافت و تحصیل کرد و در سال 1320 شمسی در بندرعباس وفات نمود. این شخصیت فرهنگی و سیاسی ایران‌دوست نه تنها برای ما ایرانیان مهم و ارجمند است بلکه از آن منظر که حاصل مطالعات و تاملات و مشاهدات خود را قلمی و مدون کرده و خود را در شمار عالمان به منصه ظهور رسانده و بر غنای اطلاعات بشری افزوده، برای کل جامعه پژوهندگان و فرهنگیان جهان نیز حائز اهمیت است. سدیدالسلطنه و اجدادش، از خاندان‌های دیوان‌سالار ایرانی بوده‌اند که نزدیک به دو سده در دستگاه اداری ایران و مسقط مشغول به کار بوده‌اند. خاستگاه این خاندان بندر کنگ است و نسبت به طایفه بنی کنده دارند که قرن‌ها در آن ناحیه حکومت داشته‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

فهرست عنوان‌ها و نام شاعران

فهرست مطلع بیت‌ها به انضمام نام سرایندگانشان

یادداشت مصحح

مقدمه اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی بندرعباس

سرسخن

مقدمه مصحح

معرفی تفصیلی مشوش‌نامه سدیدالسلطنه کبابی

متن کتاب مشوش‌نامه

ملحقات کتاب مشوش‌نامه

کتابنامه

تصویرها

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه بیشتر ...

صدای پای آب: نگاهی بر بلندترین شعر سهراب سپهری (خوشنویسی قطعات: غلامحسین امیرخانی): بر اساس درس‌گفتارهای شعر معاصر

صدای پای آب: نگاهی بر بلندترین شعر سهراب سپهری (خوشنویسی قطعات: غلامحسین امیرخانی): بر اساس درس‌گفتارهای شعر معاصر

سوگل مشایخی

این کتاب افزون بر مقدمۀ نویسنده، از دو بخش سامان یافته است؛ بخش نخست کتاب شرح شعر «صدای پای آب» سپهر

تحفۀ فاطمیه: جنگ‌نامۀ سردار فاتح در یزد

تحفۀ فاطمیه: جنگ‌نامۀ سردار فاتح در یزد

میرزا مهدی جلالی یزدی

«تحفۀ فاطمیه» اثر شادروان میرزا مهدی جلالی یزدی است که در ستایش و گزارش جنگ محمدرضا خان سردار فاتح ب