معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

نام برخی پادشاهان پیشدادی به علت شخصیت وارستۀ آنها در ایران‌زمین جاودانه است؛ برای مثال می‌توان به فریدون اشاره کرد. جمشید نیز از جمله پادشاهان بزرگ سلسلۀ پیشدادی است که مطابق برخی منابع به دلایلی در اواخر دورۀ پادشاهی به سرکشی و بیداد پرداخت؛ بدین دلیل فرّ ایزدی از او جدا شد و مردم از او روی برتافتند. ضحاک کینه‌توز با لشکریان خود ایران‌زمین را مورد تاخت و تاز قرار داد و بر تاج و تخت مسلط شد؛ بدین‌سان مدت‌ها ایرانیان گرفتار بیداد ضحاک شدند. فریدون به دستیاری کاوۀ آهنگر، تودۀ مردم و ... ایرانیان را از ظلم، اسارت و کینه‌توزی ضحاک آزاد و صلح را در ایران برقرار کرد. او پس از تکیه بر اورنگ پادشاهی تمام تلاش خود را برای رفاه مردم و پیشرفت ایران به کار بست؛ بدین‌سان ایران در دورۀ پادشاهی او رو به شکوفایی نهاد.

متأسفانه اختلاف، کینه‌توزی، برادرکشی و .... برای دستیابی به قدرت و تاج و تخت پادشاهی میان فرزندان فریدون پدید آمد. سلم و تور با قساوت تمام برادر خود ایرج را به قتل رساندند؛ بدین‌سان کینه‌توزی، قتل و ... جایگزین مهربانی، یکدلی، جوانمردی، گذشت و ... میان فرزندان فریدون شاه شد. فریدون پس از کشته شدن ایرج به ماتم نشست و کینۀ سلم و تور را به دل گرفت.

دستیابی به قدرت، موقعیت برتر و ... در سلم و تور موجب نادیده گرفتن مهر پدر ـ فرزندی، برادری و .... شد و تخم نفاق، دودستگی، کینه و ... در سلسلۀ پیشدادیان کاشته شد. منوچهر به عنوان بازماندۀ ایرج تربیتی نیکو یافت و قاتلان او را به مجازات رساند. او از جمله شخصیت‌های بزرگ سلسلۀ پیشدادیان محسوب می‌شود. منوچهر چون فریدون از فرّ ایزدی برخوردار و انسانی خداپرست بود. گرچه منوچهر پادشاهی خود را با جنگ (با سلم و تور) آغاز کرد؛ اما در زمان صلح برای رفاه مردم و شکوفایی ایران کوشید؛ بدین‌جهت او پادشاهی خود را بر مهربانی، گذشت، جوانمردی و مثل اینها پایه‌گذاری کرد و با دادگری به حکومت پرداخت.

زال فرزند شگفت‌انگیز سام پهلوان در زمان پادشاهی منوچهر پا به عرصۀ وجود نهاد. منوچهر با بزرگواری، زال را نیز مورد حمایت قرار داد. زال چون سام به پهلوانی بی‌نظیر تبدیل شد و در مقابل دشمنان به دفاع از تاج و تخت سلطنت، مردم و ایران‌زمین پرداخت. آنچه مسلّم است شخصیت وارستۀ منوچهر و رفتار نیکوی او نسبت به سام و زال، در حمایت آنها و به ویژه رستم جهان پهلوان از تاج و تخت سلطنت و ایران تأثیر بسزایی داشت.

سرانجام دوران صلح به پایان رسید و فراسیاب ایران را مورد تاخت و تاز لشکر قدرتمند خود قرار داد. ایرانیان به رهبری منوچهر در مقابل دشمن به دفاع پرداختند. روح سلحشوری و جنگندۀ ایرانیان در دورۀ صلح به خمودی خو نگرفت و در برابر افراسیاب و سپاهش به مقاومت پرداختند. این جنگ با اتحاد و همدلی منوچهر به عنوان پادشاه و مردم به نتیجۀ مطلوب رسید و به صلح منتهی شد. آرش کمانگیر به فرمان منوچهر مأموریت یافت تا مرز میان دو کشور را تعیین کند. آرش در این نبرد به دستور منوچهر تیر سرنوشت را رها کرد و جاودانه شد. وی سرافرازی و افتخار را به روح بلند ایرانیان بازگرداند. در حقیقت تیر رهاشده از کمان آرش شیوا، مرز میان خوبی و بدی را مشخص کرد.

بی‌شک منوچهر به عنوان پادشاه و سمبل قدرت، عزت، سرافرازی، غرور و ... ایرانیان و مظهر ایران‌زمین و آرش نمایندۀ مردم و سمبل مقاومت روح بلند ایرانی در برابر دشمن کینه‌توز محسوب می‌شدند. منوچهر نام پدران خود را زنده کرد و با از میان برداشتن دشمنان ایران‌زمین، برپایی حکومت عادلانه، تلاش برای رفاه و آسایش مردم و .... نام خود را به عنوان یکی از قهرمانان این مرز و بوم جاودانه کرد. بی‌تردید آرش نیز در سرنوشت جنگ میان افراسیاب و منوچهر نقشی بسیار مؤثر ایفا کرد. در واقع او با ازخودگذشتگی نتیجۀ جنگ را به نفع ایرانیان به پایان رساند؛ بنابراین نام این کتاب «منوچهر و آرش» انتخاب شد. البته وجود آرش ارتباط مستقیمی با منوچهر داشت؛ زیرا چنانچه منوچهر در برابر افراسیاب به مقاومت نمی‌پرداخت، دشمن به‌راحتی تاج و تخت ایران را تصاحب می‌کرد؛ در این صورت صلح بی‌معنا بود. در واقع مقاومت منوچهر در برابر افراسیاب منجر به صلح شد و با لطف و رحمت ایزد متعال به فرمان منوچهر، آرش با نیرویی شگفت‌انگیز مرز میان دو کشور را تعیین کرد.

مطالب این کتاب به زندگی منوچهر از تولد تا مرگ، عشق زال و رودابه، لشکرکشی افراسیاب به ایران، نقش آرش در صلح میان منوچهر و افراسیاب و ... می‌پردازد.

فهرست مطالب کتاب بدین ترتیب است:

مقدمه

از کیومرث تا فریدون

تولد منوچهر

کین ایرج

فرجام کار فریدون

پادشاهی منوچهر

سام نریمان و زال زر

زال در پیشگاه منوچهر

زال و رودابه

حضور مجدد زال در بارگاه منوچهر و سرانجام عشق او

لشکرکشی افراسیاب به ایران

نقش آرش کمانگیر در صلح

جشن تیرگان

سخنرانی منوچهر

سرانجام منوچهر

سخن آخر