تعلق و تماشا
خلاصه
سپانلو در این کتاب از نخستین برخوردهای قلمی خود با ادبیات و هنر معاصرش از نوجوانی تا روزگار میانسالی آورده است. چنانکه خود اشاره میکند بخشی از یادداشتها و مقالات پیرامون مهمترین حوادث ادبی و هنری دوران خاصی از حیات کشورمان و بخش دیگری تماشای رویدادها و البته عکسالعملهای او نسبت به آنهاست.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.
سپانلو در این کتاب از نخستین برخوردهای قلمی خود با ادبیات و هنر معاصرش از نوجوانی تا روزگار میانسالی آورده است. چنانکه خود اشاره میکند بخشی از یادداشتها و مقالات پیرامون مهمترین حوادث ادبی و هنری دوران خاصی از حیات کشورمان و بخش دیگری تماشای رویدادها و البته عکسالعملهای او نسبت به آنهاست.
نقدهای او دربارۀ شعر «مرگ ناصری» شاملو و مقالۀ گلشیری با موضوع شاعری و نیز بررسی قدیمیترین یادداشتهای یک موبد زرتشتی که از زمان یزدگرد سوم بهجا مانده و بحث گروهی از بزرگان ادب ایران حولِ شعرش، خواندنی است.
به این مجموعه بیافزاییم گزارش دیدارها و مصاحبههای او را با آگاتا کریستی، لویی آراگون و نیز ملاقات مشهورش با خورخه لوئیس بورخس که به سبک خود بورخس نگاشته شده است.
این کتاب مجموعهای است منتخب از مقالات، گزارشها و یادداشتهایی که طی بیش از سهدهه پیرامون اموری که به نحوی به ادب و فرهنگ هر دوران مربوط میشود یا از گرایشهای هنری و حتی خصلتهای اخلاقی رایج نشان دارد نگاشته شده است. نخستین مقاله راجع است به کتاب شعر «آتشکدۀ خاموش» اثر منوچهر شیبانی در 1343 و آخرین نوشتهها حاوی مباحث پیرامون شعر و داستان و نیز مقالۀ «تهرانبانو» در سالیان اخیر؛ برگهای سرگذشتی که گاه گواهی است، گاه تماشا و گاه درگیری.
همچنان که دیده خواهد شد این نوشتهها که بیشتر طی این چند دهه در مجلۀ فردوسی، روزنامۀ اطلاعات، مجلۀ آدینه و چندین نشریۀ دیگر به چاپ رسیده است، زیر چهار سرفصل قرار گرفتهاند:
ـ در «پیرامون ادبیات» برخی از کتابهای قصه و داستان، یا چهرههایی از نویسندگان معاصر موضوع بحثاند؛ اغلب به نیت بررسی و نقد یا به شکل گونهای یادآوری به معاصر و شاید آیندگان.
ـ نوشتههایی که زیر عنوان «در شعر و شاعری» گرد آمده است نیز با انگیزهای همسان تحریر شده است، دربارۀ آثار شعری یا شاعرانی که در سالهای دور و نزدیک مطرح بودهاند یا بعدها ارج و حرمت بیشتری یافتهاند. در این فصل سایهای از مباحث و مناقشات عصری را که مایۀ اشتغال خاطر روشنفکران بوده است، باز مییابیم. به هر جهت هر دو فصل، با جنبههای جدلشان که تأیید میکند یا خُرده میگیرد، دریافتی از آن حال و هوا را به خوانندهای که نسبت به حساسیتهای اوادری در محیطهای به اصطلاح فکری ما کنجکاو باشد، منتقل میکند.
ـ در فصل «تماشا» که دربرگیرندۀ نوشتههای پراکنده است یادداشتهایی هست پیرامون برخی مسائل ادبی گذشته، فرایافتهای کلی و نیز دیدارها و خاطراتی که نویسنده امیدوار است در طرح تصویر دورانها نقشی داشته باشد.
ـ در بخش «مصاحبهها» به عنوان مصاحبهگر گفتوگوهایی هست با آگاتاکریستی و لویی آراگون و تماشایی کوتاه از بورخس. اما بهعنوان گفتوگو را ـ اعم از کتبی و شفاهی ـ به یاد میآورد.
تاریخهایی که پای هر مطلب آمده، اغلب موقع چاپ آن در نشریات و بهندرت تاریخ نگارش است که به هر حال از هم دور نیستند. ولی در مواردی نظم زمانی را به خاطر نوعی نظم فنی، یعنی نزدیکی مضامین به یکدیگر به هم زده شده است.
سپانلو در زیر عنوان «بهترین کتاب سال» که آن را در سال 1368 نوشته است، دربارۀ کتاب «نقش بر آب» دکتر زرینکوب مینویسد: عبدالحسین زرینکوب با کتاب «نقش بر آب» همچنان بر بلندیها حضور دارد. نثری زیبا و محتشم و دیدگاهی بلند و صاف به جانب تاریخ و هنر. استاد بزرگ همچنان خطاب به یک مجمع تاریخی سخن میگوید. خیام میسراید که در پایان تلاشهای آدمی فقط باد و پوچ باقی میماند. و زرینکوب گویی میخواهد ابتذال این پوچ را با «شعر تاریخ» پر کند. از زمان «دو قرن سکوت» که در 28 سالگی نوشت تا هم امروز از تمام محققان و مورخان سدۀ اخیر ما «یک قله» بلندتر بوده است.
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
منابع مشابه
بردار اینها را بنویس، آقا!: خاطرات و نقد روشنفکری ادبی ایران، 1340 ـ 1360
محمود کیانوشکتاب حاضر خاطرات و نقد محمود کیانوش است از دو واقعۀ تاریخی در ادبیات معاصر ایران یا به تعبیری نقد جر
مجلۀ فرهنگی هنری بخارا، سال بیستویکم، شمارۀ 123، فروردین و اردیبهشت 1397
جمعی از نویسندگان به سردبیری علی دهباشیبخارای نوروزی (شمارۀ ۱۲۳) با سرودۀ منتشرنشدهای از استاد شفیعی کدکنی و بخش ویژه استاد حسین گلگلاب ک
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
به سوی شعرهای باشکوه: گزینهای ترجمۀ اشعار شاعران بزرگ جهان
انتخاب و ترجمه محمدعلی سپانلو به کوشش جواد فریدگستردگی اشعار ترجمهشده به قلم سپانلو، گردآوری همۀ آنها را در یک مجلد ضروری میساخت؛ بهویژه آنکه کت
شاعران آزادی: زندگینامه و گزیدهای از بهترین آثار
محمدعلی سپانلواین کتاب از جمله آثار مهم پژوهشی در حوزه نقد و بررسی گزیده شعر شاعران آزادیخواه ایرانی در عصر مشروط
نظری یافت نشد.