۱۷۴۵
۴۸۷
زایشمرگ‌های متن

زایشمرگ‌های متن

پدیدآور: حمیدرضا شکارسری ناشر: فصل پنجمتاریخ چاپ: ۱۳۹۰مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۲۰۰شابک: 3ـ87ـ5504ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۱۸۴

خلاصه

این کتاب شامل یک مجموعۀ نقد بر شعرهای کوتاه شاعران معاصر است که در قالب‌های نو سروده شده‌اند.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

 

شعر اگرچه هنری کلامی است؛ اساساً سکوت کرده است. چراکه محتوا را در پس شگردها و تکنیک‌های زبان پنهان نموده است. نقد، شعر را به سخن وامی‌دارد و در حقیقت آن را به دنیا می‌آورد. نکته اما اینجاست که شعر با هر قرائت، هر خوانش و به دنبال هر نقد چه بسا معنی یا معانی تازه‌ای می‌یابد و دوباره متولد می‌شود. پس هر معنای تازه با این حال که زایش متن است، مرگ آن نیز هست. خوانش و نقد بعدی، زایش و مرگ مجدد متن است و این زایشمرگ تا ابد ادامه می‌یابد ... .

در این کتاب ابتدا شعری کوتاه از یکی از شاعران معاصر آورده شده و سپس نقد و بررسی کوتاهی دربارۀ آن آمده است.

علیرضا آبیز، منوچهر آتشی، هوشنگ ابتهاج، محمدرضا احمدی، رضا اسماعیلی، مرمر الفت، منصور اوجی، قیصر امین‌پور، علی باقری، فراز بهزادی، پرویز بیگی، موسی بیدج، کروب رضایی، سهراب سپهری، فریبا عرب‌نیا، جلیل صفربیگی، علیرضا قزوه، شمس لنگرودی، صابر کاکایی، حسن فرازمند، حمید عرفان، رضا چایچی، هیوا مسیح، بیژن نجدی، سلمان هراتی و ... از شاعرانی هستند که شعرشان در این کتاب به بوتۀ نقد سپرده شده است.

در قسمتی از کتاب با عنوان «خوانش شعری از زنده‌یاد منوچهر آتشی؛ خوانش هم‌زمان» آمده است:

«ای ماه ناتمام                 اینک پلنگ زاگرس                       سودای مرگ دارد

خیزش اگر به ارتفاع دنا نیست                      چاه زلال                        آیینۀ چکادنمایی است».

شعر سیاسی ـ اجتماعی دهۀ پنجاه ایران در سیاه‌ترین مقطع زمانی دورۀ حکومت مستبدانه پهلوی از نظر شدت تندروی نظام پلیسی ـ امنیتی همچنان بیان سمبلیک خود را داشت. این سمبل‌ها اما سال‌ها بود که لو رفته بود و پتانسیل و ظرفیت زیبایی‌شناسانۀ خود را از دست داده بود. کار به جایی رسیده بود که شاعران این آثار، صراحت و حتی شعار را نه تنها مزاحم شعر نمی‌دانستند، بلکه آن را لازمۀ شعر متعهد خود می‌دانستند...... شعر منوچهر آتشی در این جغرافیای زمانی سروده شده است؛ اما نه به تمامی از شعر شکست تبعیت کرده و نه از شعر چریکی صریح و شعاری روزگارش الگو پذیرفته است. آتشی مانند بسیاری از آثارش در آن سال‌ها یک لوکیشن طبیعی با بهره‌گیری از عناصر و پدیده‌های بکر پیرامونش ساخته است. در این لوکیشن او با اندکی دستکاری در روایت معروف «ماه و پلنگ» روایتی می‌آفریند که در برزخ امید و یأس و پیروزی و شکست قرار می‌گیرد. پلنگ در این روایت افزون بر ماه، سودای مرگ هم دارد. او می‌پرد، اما به اوج راهی ندارد؛ پس خوشا پریدن حتی اگر شده به قعر چاهی و به طمع چکادی که خیالی بیش نیست! پلنگ انگار سرنوشتی جز پریدن ندارد و پیروزی او در همین پریدن است و نه پنجه‌کشیدن به ماه. این شعر را باید در وضعیت هم‌زمانی خواند نه در وضعیت زمانی. آن‌گاه می‌توان خوانش‌های سیاسی ـ اجتماعی را با تکیه بر فرامتن‌های رایج در زمان سرایش آن به عمل آورد و بر همین اساس تأویل نمود.

منوچهر آتشی شعری نیمایی نوشته است که کمتر در دام کلیشه‌های رایج شعرهای آن روزگار گرفتار شده و این در آن سال‌ها کم‌توفیقی به شمار نمی‌آمد.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

شکونتلا

شکونتلا

کالی داسه

جهانیان کالی داسه را به نام شاعر «شکونتلا» می‌شناسند. هندیان همواره خود شیفتۀ این اثر بوده‌اند؛ چه د

منابع مشابه بیشتر ...

نفت خام و سراب آبادانی: تجربۀ نفت در ادبیات داستانی مدرن ایران

نفت خام و سراب آبادانی: تجربۀ نفت در ادبیات داستانی مدرن ایران

رؤیا خوشنویس

این کتاب به بازنمایی نفت در ادبیات مدرن ایران، در فاصلۀ دهۀ 1320 تا دهۀ 1390 می‌پردازد. نویسنده تصوی

به جستجوی گلستان: نگاهی به قصه‌های ابراهیم گلستان

به جستجوی گلستان: نگاهی به قصه‌های ابراهیم گلستان

ناستین (آسیه) جوادی

ساختار کلی کتاب بدین‌صورت است که ابتدا به شرح مختصر قصه یا رمان پرداخته شده است؛ سپس شخصیت‌ها به دو