معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

این کتاب دربردارندۀ چهار مقالۀ مطبوعاتی از نویسنده‌ای است که افزون بر ده‌ها گزارش، مقاله و داستان تأثیرگذار و صف‌شکن، دو اثر داستانی نیز بر جای گذاشته است: قلعۀ حیوانات و 1984.

بسیاری از منتقدان باور دارند اورول پیش از آنکه نویسنده‌ای چیره‌دست به شمار رود، روزنامه‌نگاری نکته‌بین و مقاله‌نویسی ماهر بود که بسیاری از حقایق جهان پیرامون خود را نه تنها در رمن‌هایی چون «آس و پاس در پاریس و لندن»، «بیعت با کاتالونیا» و «جاده‌ای به سوی ویگان پیر»، بلکه در تمامی مقالاتی که در طول حیات ادبی خود برای روزنامه‌های انگلیسی می‌نوشت، به روشنی بازتاب می‌داد. مقالۀ «شیر و تکشاخ: سوسیالیسم و نبوغ انگلیسی» مفصل‌ترین نوشتۀ این کتاب، از جمله مقالاتی است که در سال 1941 در گیرودار جنگ جهانی دوم نگاشته شد ونقشی بسیار مهم در تغییر نگرش مردم انگلستان نسبت به سیاست‌های کلان این کشور در طول جنگ ایفا کرد که پیامد آن به روی کارآمدن حزب کارگر در سال 1945 بود. گذشته از آن اورول به سبب دیدگاه‌های سیاسی خود در پیوند با زبان انگلیسی نیز شهرت دارد؛ در این مقاله اورول به تأثیر زبان بر شکل‌گیری اندیشه اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که سیاست‌مداران چگونه از راه زبان، بر اذهان مردم چیره می‌شوند. آنچه اورول در این مقاله بدان اشاره می‌کند، همان چیزی است که بعدها آن را در رمان 1984 با مهارت تمام به کار می‌گیرد.

اورول در این مقاله به نبود ریزه‌کاری در نوشتن و نخ‌نماشدن عناصر زبانی به کار رفته در مطالب مطبوعاتی می‌پردازد. او همچنین ابهام یا نارسایی محض را که خاصه در یادداشت‌های سیاسی، ظهوری تمام‌قد دارد، نکوهیده، می‌نویسد: «امروزه فاشیسم به مفهوم مشخصی اشاره نمی‌کند و تنها بر امری ناپسند دلالت دارد .... برای هر یک از واژگانی چون مردم‌سالاری، سوسیالیسم، آزادی، میهن‌پرستی، واقع‌گرایانه، عدالت و .... آنچنان معانی متفاوتی وجود دارد که هیچ‌یک نمی‌توانند کنار معنای دیگر قرار گیرند. برای نمونه نه‌تنها معنای همه‌پذیری برای واژۀ مردم‌سالاری وجود ندارد، بلکه از تلاش برای آفریدن آن (معنای همه‌پذیر) از همه‌سو جلوگیری می‌شود. تقریباً در همه جای دنیا مردم بر این باورند زمانی که کشوری را مردم‌سالار می‌خوانیم، در حقیقت آن کشور را ستایش کرده‌ایم. از همین رو طرفداران گونه‌های مختلف حکومت، ادعا می‌کنند حکومت‌شان مردم‌سالارانه است و بیم آن دارند مبادا روزی معنای مشخصی برای این واژه یافت شود و آنان در نهایت نتوانند دیگر از واژه‌ی مردم‌سالاری بهره ببرند». وی در مورد استعاره‌ها، ترکیب‌ها و تعبیرهای نخ‌نما نیز می‌نویسد: «اینها همۀ نیروی برانگیزانندۀ خود را از دست داده‌اند و تنها به این دلیل به کار می‌روند که مردم (نویسنده‌ها و سخنوران) را از شر خلق عبارت‌هایی که از آنِ خودشان باشد، رها کنند.

اگر از عبارت‌های پیش‌‌ساخته بهره ببریم، نه تنها ناچار به شکار واژگان نیستیم، بلکه زحمت آهنگ‌بخشی به جمله‌ها را نیز به خود نمی‌دهیم؛ زیرا عباراتی از این دست، عموماً به شکلی نظم گرفته‌اند که تا اندازه‌ای آهنگین به نظر می‌رسند. می‌توان گفت در عصر ما نگارش سیاسی به راستی نگارش شایسته‌ای نیست و اگر هم در این میان متنی یافت شود که چنگی به دل بزند، به احتمال زیاد به دست انسانی انقلابی نگاشته شده که تنها باورها و اندیشه‌های فردی خویش را در متن بیان کرده و رویکرد حزبی مشخصی نداشته است. عرف، هرآنچه باشد، سبک نگارشی‌ای را می‌طلبد که خالی از زندگی و یکسره تقلیدی است. با آنکه آن دسته از بحث و جدل‌های سیاسی که عموماً در جزوات، سرمقاله‌ها، بیانیه‌ها، گزارش‌های رسمیِ دولتی و سخنرانی‌های معاونان وزیر نمود می‌یابد، از یک حزب تا حزب دیگر متفاوت است، همگی در یک چیز مشترکند و آن، نبود حتی یک واژه‌ی نو، خودآفریده و نامبهم است».

نویسنده در پایان مقاله، شش توصیه به همکارانش دارد: ۱. هیچ‌گاه از استعاره، تشبیه و دیگر آرایه‌های ادبی که در متن‌های مختلف با آنها برخورد داشته‌اید، استفاده نکنید. ۲. هیچ‌گاه از واژگان بلند به جای واژگان کوتاه بهره نبرید. ۳. اگر می‌‌توان واژه‌‌ای را کوتاه کرد، حتماً کوتاهش کنید. ۴. اگر امکان داشت، هیچ‌گاه جمله‌های مجهول را جایگزین جمله‌های معلوم نکنید. ۵. هیچ‌گاه از عبارات خارجی، واژگان علمی یا واژه‌های تخصصی، در جایی که می‌توان از کلمه‌های روزمره بهره برد، استفاده نکنید. ۶. آن هنگام که گمان می‌کنید استفاده از این قوانین شما را به سمت چرندگویی می‌کشاند، آنها را کنار بگذارید.

فهرست مطالب کتاب بدین‌قرار است:

مقدمه

چرا می‌نویسم؟

شیر و تکشاخ: سوسیالیزم و نبوغ انگلیسی:

قسمت نخست: انگلستانت را انگلیسی کن

قسمت دوم: شکسپیرها در جنگ

قسمت سوم: انقلاب انگلستان

اعدام

سیاست و زبان انگلیسی