۲۲۳۸
۴۹۹
بر خوان آرزو (گفتارهایی در زمینۀ نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سرج‌الدین علی‌خان آرزو)

بر خوان آرزو (گفتارهایی در زمینۀ نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سرج‌الدین علی‌خان آرزو)

پدیدآور: مهدی رحیم‌پور ناشر: مجمع ذخایر اسلامیتاریخ چاپ: ۱۳۹۱مکان چاپ: قمتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 6ـ310ـ988ـ964ـ978 تعداد صفحات: ۲۹۰

خلاصه

این کتاب دربرگیرندۀ چهارده مقاله در باب نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سراج‌الدّین علی‌خان آرزو (1099 ـ 1169ق)، ملقب به استعدادخان است.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

 

مقاله‌های این مجموعه در طی سالیان اخیر در مجله‌هایی چون آینه میراث، کتاب ماه ادبیات، گزارش میراث، مجموعه مزدک‌نامه و میراث بهارستان چاپ شده‌اند و دو مقاله نیز برای نخستین بار در کتاب حاضر منتشر می‌شوند.

مقالۀ «نامۀ حزین به آرزو» متضمن شرح بیش از بیست بیت از اشعار خاقانی است و در مقدمۀ آن به برخی دیدگاه‌های آرزو در خصوص خاقانی و برخی شعرای دیگر پرداخته شده است. مقالۀ «مدخل آرزو در دانشنامه جهان اسلام» بخش کوتاهی از مقاله‌ای است که در گزارش میراث چاپ شده بود و به نقد برخی مدخل‌های مندرج در آن پرداخته شده بود. بخش نقد مربوط به مدخل آرزو از آن مقاله در این مجموعه چاپ شده است. مقالۀ «دیدگاه‌های زبان‌شناختی مثمر خان آرزو» ترجمه‌ای است از مقالۀ یکی از زبان‌شناسان هندی که قبلاً در دفتر چهارم مزدک‌نامه چاپ شده و به دلیل داشتن برخی ویژگی‌ها از جمله تحلیل جزئیات زبان‌شناختی کتاب مثمر قابل توجه است. سایر مقالات نیز به معرفی و تحلیل برخی دیدگاه‌های آرزو در حوزه‌های ادبیات و زبان‌شناختی پرداخته شده است.

وی در اغلب زمینه‌های ادبی اعم از نقد ادبی، زبان‌شناسی، فرهنگ‌نویسی، شرح‌نویسی و جز اینها تألیفاتی دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از «فرهنگ سراج‌اللغه» و دفتر دوم آن با عنوان «چراغ هدایت» یا «سراج الاصطلاح»، «نوادر الالفاظ» یا «تصحیح غرایب اللغات» یا «تحقیق در لغات هندی»، «زواید الفواید در نوادر مصادر و مشتقات آنها در زبان فارسی»، «تنبیه‌الغافلین و «احقاق الحق» در نقد اشعار حزین لاهیجی، «داد سخن»، «سراج منیر» در زمینه نقد ادبی، «سراج وهاج در نقد و تفسیر شرح منظوم چهار منتقد و ادیب بر بیتی از حافظ»، «نقد بر دیوان حاکم لاهوری»، «مثمر در باب مسائل زبان‌شناختی»، «عطیه کبری در علم بیان»، «موهبت عظمی در فن معانی»، «خیابان گلستان» در شرح گلستان سعدی، «شکوفه‌زار» در شرح نیمه نخست اسکندرنامه نظامی، «شرح قصاید عرفی»، «شرح گل کشتی میرنجات»، «تذکره مجمع النفایس» و دیوان اشعار.

دیوان اشعار وی به گفتۀ خودش مشتمل بر سی‌هزار بیت و شامل قصاید، غزلیات و ... است. وی از شاعران سبک هندی به شمار می‌رود و با توجه به اشعاری که خودش در تذکره مجمع النفایس آنها را در ذیل شرح حال خودش آورده، به نظر می‌رسد در شعرگویی به دیوان حافظ توجه زیادی نشان داده است و اغلب از اشعار حافظ تقلید کرده است.

فهرست مطالب کتاب بدین ترتیب است:

احوال و آثار آرزو

زبان، مسائل زبانی و مسائل تاریخی زبان فارسی از نگاه خان‌آرزو

سنّت تحقیقات واج‌شناسی در تاریخ زبان و ادبیات فارسی

خان آرزو و زبان‌شناسی تطبیقی و تاریخی

دیدگاه‌های آواشناختی سراج‌الدین علی‌خان آرزو بر اساس رسالهٔ مثمر

دیدگاه‌های زبان‌شناختی «مثمر» خان‌آرزو

بازبینی یک سنّت

مقولهٔ ساخت و صورت در نزد منتقدان شبه‌قاره

تصحیح و تنقیح متن به سبک و سیاق سراج‌الدین علی‌خان آرزو

نظریهٔ دریافت از سراج‌الدین علی‌خان آرزوی اکبرآبادی تا هانس روبریاس آلمانی

زوایدالفواید

عطیهٔ کبری و موهبت عظمی

نامهٔ حزین به آرزو (متضمن شرح 24 بیت از اشعار خاقانی شروانی)

مدخل آرزو در دانشنامهٔ جهان اسلام

نظر شما ۱ نظر
  • مدیر۲۶ ماه پیش
    ماشاء الله کارتون عالیه بر خوان آرزو (گفتارهایی در زمینۀ نظریه‌های ادبی و زبان‌شناختی سرج‌الدین علی‌خان آرزو) را کامل می خواهم. لطفا به آدرس ایمیل بفرستید. ممنون میشم.

پربازدید ها بیشتر ...

شکونتلا

شکونتلا

کالی داسه

جهانیان کالی داسه را به نام شاعر «شکونتلا» می‌شناسند. هندیان همواره خود شیفتۀ این اثر بوده‌اند؛ چه د

منابع مشابه بیشتر ...

زبان، فرهنگ و جامعه: موضوعات مهم حوزۀ انسان‌شناسی زبان‌شناختی

زبان، فرهنگ و جامعه: موضوعات مهم حوزۀ انسان‌شناسی زبان‌شناختی

گروهی از نویسندگان به ویراستاری کریستین جوردن، کوین تیوت

در این کتاب دوازده کارشناس زبده در حوزه‌های زبان‌شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه و روان‌شناسی به این منظور

ساختارگرایی

ساختارگرایی

ژان پیاژه

ازآنجاکه پیاژه در این کتاب ساختارگرایی را از منظر بخش اعظمی از علوم انسانی مطرح کرده است، برای درک ن