معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را در بالای صفحه ببینید.

کتاب مقدس اثری فراتر از یک کتاب است و کتابخانه‌ای حقیقی است که در سنت کلیسای کاتولیک از 73 نوشته تشکیل شده است. این نوشته‌ها دارای حجم‌های متفاوتی هستند و هر کدام مؤلف و منشأ و تاریخ خاص خود را دارد. پاره‌ای به عبری نگاشته شده‌اند و شامل قطعه‌های به زبان آرامی می‌شوند و پاره‌ای دیگر به یونانی تألیف شده‌اند. کتاب مقدس از دو بخش تشکیل شده است که تحت عنوان «عهد عتیق» و «عهد جدید» شناخته می‌شوند. عهد هتیق شامل نوشته‌های یهودی است، اما علاوه بر یهودیان، مسیحیان نیز آن را کتاب آسمانی خود می‌شمارند. عهد جدید مشتمل بر نوشته‌هایی است که به مسیحیان اختصاص دارند. یهودیان عهد عتیق را تَنَخ می‌نامند که نامی است اختصاری و بر اساس عناوین سه بخش کتاب دینی آنان ساخته شده است که عبارتند از تواره (شریعت)، نِبیئیم (پیامبران) و کِتوبیم (مکتوبات). از 73 نوشته‌ای که کتاب مقدس را می‌سازند، 46 عدد به عهد عتیق و 27 عدد به عهد جدید تعلق دارند.

این نوشته‌ها بسیار متنوع هستند و پیشینیان به خوبی بر این نکته واقف بودند. از این‌روی در ابتدا رسم بر آن بود که در زبان یونانی این مجموعه را ta biabia به معنی «کتاب‌ها» می‌نامیدند. این نام آنگاه که از طریق ترجمه به زبان لاتینی راه پیدا کرد و بعدها به صورت biabia آوانگاری شد، مفرد در نظر آمد و معنی «کتاب» را افاده کرد.

نوشته‌های کتاب مقدس بر اساس منشأ و مضمون خود در دو بخش کلی رده‌بندی شدند که یکی عهد عتیق و دیگری عهد جدید است. عهد عتیق میراث دینی بر جای مانده از یهودیت است که طی زمانی طولانی از سدۀ دوازدهم تا اول قبل از میلاد تدوین شده و دربرگیرندۀ روایت‌های تاریخی و آموزه‌های دینی و اخلاقی قوم یهود است. یَهُوَه در مرکز متنهای آن قرار دارد و عهدی که با قوم خود منعقد می‌کند، محور تمامی شرح و بسط‌های بعدی می‌‌شود.

کتاب مقدس دارای بعد تاریخی بسیار مهمی است که از دیرباز مورد توجه محققان و مورخان بوده است. نکتۀ مهمی که در این خصوص باید مدنظر قرار گیرد، تصور رایج در دنیای باستان از مفهوم تاریخ است که شبیه تصور امروزی ما نبوده است. تاریخ‌نگاران باستان بیش از آنکه در اندیشۀ نقل دقیق وقایع باشند، در پی آن بودند که اسباب و علل رویدادها را عرضه دارند. بدین سبب یک رویداد می‌تواند از طریق روایت‌های پایه نقل شود که کلید قرائت آن را به دست می‌دهند. اساساً تاریخی که در کتاب مقدس نقل می‌شوند، تاریخ نجات است که از آفرینش انسان تا آخر زمان را در بر می‌گیرد. روایت کتاب مقدس در خدمت پیام دینی آن در می‌آید که حکایت از ارادۀ خدا برای نجات قوم خود دارد. این اندیشۀ دینی که متعلق به قوم اسرائیل است، با تصورات مذهبی همسایگان آنها تفاوتی اساسی دارد؛ چراکه در بیشتر ادیان باستانی مشرق‌زمین، خدایان بیرون از تاریخ عمل می‌کنند و آنگاه به اندیشۀ آفریدگان خود در می‌آیند که می‌توانند برای منافع ایشان کارساز باشند.

کتاب مقدس که راوی کلام خدا است، به دست انسان‌ها به نگارش درآمده است. از این‌رو تحریر و تدوین نوشته‌های این اثر تابع قوانین فرهنگی زمان خود بوده است. متن‌های کتاب مقدس بیش از آنکه به شکل تثبیت‌شدۀ خود درآیند، تاریخ درازی را پشت سر نهاده‌اند. این متن‌ها در زمانی طولانی و به صورت بطیء به دست مؤلفانی که اغلب گمنام بوده‌اند و در دوره‌های مختلف می‌زیستند، تدوین و تنقیح و تکمیل شده‌اند. کهن‌ترین عناصر سازندۀ عهد عتیق به حدود سدۀ یازدهم یا دهم ق م و جدیدترین آنها به حدود سدۀ اول قبل از میلاد بر می‌گردند.

زبان اصلی کتاب مقدس عبری است. سراسر عهد عتیق به این زبان تألیف شده است، البته به جز ار: 10/11؛ دان 2/4 ـ 7/28؛ عز 4/8 ـ 6/18؛ 7/12 ـ 26 که به زبان آرامی نگاشته شده‌اند.

منبع اصلی مترجم برای ترجمۀ این کار، کتاب مقدس اورشلیم (چاپ 1998) بوده است که از معتبرترین ترجمه‌های کتاب مقدس در دنیا است. برگردان کتاب مقدس اورشلیم بر اساس متن‌های اصلی و با یاری جستن از ترجمه‌های کهن به زبان‌های مختلف انجام گرفته است. افزون بر این پانوشت‌های تفسیری آن اطلاعات ارزنده‌ای در اختیار خوانندگان قرار می‌دهند و ارجاعات حاشیۀ صفحات آن خواننده را به بخش‌های دیگری از کتاب مقدس احاله می‌دهند که مطلب سطر موردنظر در آنها تکرار شده است.