معرفی کتاب

این کتاب در دو جلد، به عرفان سیدلی قاضی و شخصیت او و نیز به بررسی شاگردانش که هر کدام برای خود آیتی شده‌اند، از جمله علامه طباطبایی و مرحوم بهجت و بسیاری دیگر می‌پردازد. همچنین در این کتاب مقدمه‌ای با عنوان «فلسفۀ عرفان شیعی» آمده است.

همچنین در این کتاب شرح حال گروه معینی از شخصیت‌ها و شرح آثار ادبی یا علمی که آنان از خود باقی گذاشته‌اند، آمده است. همچنین از میان مطالب مندرج در آنها، با تأکید بر مطالب اخلاقی و تربیتی، پند و اندرزایی استخراج شده است.

از کسانی که در درجۀ اول به نوشتن شرح حال ایشان در این کتاب پرداخته شده، شرح حال سیدعلی آقا قاضی و رهروان نزدیک اوست که تعداد آنها از شمار انگشتان دست تجاوز نمی‌کند؛ افزون بر آقای قاضی، کسانی هستند که به مناسبتی از ایشان نامی برده می‌شود و آقای قاضی به گونه‌ای با ایشان رابطه‌ای دور یا نزدیک داشته‌اند.

او سیدمیرزا علی فرزند میرزا حسین فرزند میرزا احمد فرزند میرزا رحیم طباطبایی تبریزی، قاضی، عالم، مجتهد، متقی پرهیزکار و اخلاقی فاضل است. نامبرده در 13 ذیحجه سال 1285 هـ در تبریز متولد شد و در خانواده‌ای اهل علم و فضل و محترم پرورش یافت. مقدمات را نزد اهل فضل بیاموخت و سپس نزد پدر خود و همچنین میرزا موسی تبریزی صاحب حلشیۀ رسائل و سیدمحمدعلی قره‌چه‌داغی صاحب شرح لمعه به شاگردی پرداخت. در سال 1313 هـ به نجف اشرف مهاجرت کرد و از محضر درس جناب محمدفاضل شربیانی، شیخمحمدحسن مامقانی، شیخ الشریعۀ اصفهانی و شیخ محمدکاظم خراسانی صاحب کفایه و میرزا حسین خلیلی بهره گرفت. ایشان از شاگردان ممتاز اخیرالذکر به شمار می‌آیند. زیرا در فقه، اصول، حدیث، تفسیر و غیر آن از خود مهارت نشان داد.

او از شخصیت‌های علم اخلاق به حساب می‌آید؛ زیرا مراتب عالیه این دانش را نزد خلیلی و دیگران پیمود و در این زمینه نزد اهل علم مشهور شد. او در این رشته حلقۀ درس و شاگردان و مریدانی داشته است. او دارای رفتار و منشی متین و استوار بود و اخلاقی نیکو داشت و ذاتاً انسانی بزرگوار بود. اهل فضل و دانش و درستی به او احترام می‌گذاشتند و او را بزرگوار می‌دانستند تا اینکه در شب چهارشنبه ششم ربیع الاول سنه 1366 هـ بدرود حیات گفت و در وادی السلام نجف نزدیک مقام حضرت مهدی (عج) مدفون شد.