معرفی کتاب

برای بهترنویسی دست‌کم باید چهارگام بزرگ برداشت. هر یک از این گام‌ها موضوع یکی از بخش‌های این کتاب است: فصل نخست دربارۀ پایه‌های نظری و زیرساخت‌های نرم‌افزارهای نویسندگی است. نوشتن همچنان‌که محتاج سخت‌افزار یا همان لوازم التحریر است، آمادگی‌های نرم‌افزاری یا نظری هم می‌خواهد. اهمیت فصل اگرچه کاربردی نیست، به غایت راهبردی است. فصل دوم کتاب شماری از اصول و نکته‌های درست‌نویسی را باز می‌گوید. مباحث درست‌نویسی هیچ‌گاه پایان نمی‌پذیرد؛ اما بسیاری از آنچه به کار نویسندگان مقالات علمی می‌آید، در این فصل آمده است. در فصل سوم از فواید و قواعد ساده‌نویسی سخن گفته شده است. با وجود اهمیت ساده‌نویسی دربارۀ آن کمتر سخن گفته‌اند و کمتر از کمتر برای آن قاعده و قانون یافته‌اند؛ آموزش‌ناپذیری آن نیز مزید علت شده است. به همین دلیل شاید بتوان گفت فصل ساده‌نویسی این کتاب از نخستین گام‌ها در این باره است.

عنوان و موضوع فصل پایانی کتاب زیبانویسی است. در این فصل از میان انبوه آرایه‌های بدیع و بلاغت، ده آرایه که در نثر معاصر کارآیی و دلبری بیشتری دارد، برگزیده شده و آورده شده است.

این کتاب معطوف به توانایی‌های قلم در مقالات و تألیفات علمی است. نویسنده در کشور ما و بلکه در جهان، بیشتر برای داستان‌نویس یا مانند آن به کار می‌رود. در تعریف دیگری که هر روز پذیرفتنی‌تر می‌شود، نویسنده معنایی عام می‌یابد. در این معنا و کاربرد نویسنده کسی است که ساختار اثر و بافتار زبانی آن تا حدی ذهن و ضمیر او را به خود مشغول می‌کند. این سخن هرگز به این معنا نیست که نویسندگان فارغ از محتوا، به ظاهرسازی و آرایه‌پردازی دل‌خوش‌اند، بلکه سخن بر سر «زبان‌آگاهی» است. نویسنده افزون بر معنا و محتوا زبان را نیز می‌بیند و به آن می‌اندیشد. در چنین تعریف و تقسیمی نسبت میان مؤلف و نویسنده از نوع نسبت‌های عموم و خصوص من وجه است؛ یعنی چه بسا مؤلفانی که نویسنده نیستند و بسا قلم‌زنان هنرمندی که اگرچه خوش می‌توانند نوشت، اما سخن نغز و نادری برای گفتن و نوشتن ندارند. بنابراین هر مؤلفی می‌تواند نویسنده هم باشد، اگر افزون بر محتوا، به چهرۀ ساختاری اثر خویش نیز بیندیشد و چنان بنویسد که در اندازه و برازندۀ محتوا باشد.

فهرست مطالب کتاب در چهار فصل بدین‌ترتیب است:

فصل اول: پایه‌های نظری

فصل دوم: درست‌نویسی

فصل سوم: ساده‌نویسی

فصل چهارم: زیبانویسی