معرفی کتاب

زندگی سخت نه یک اثر زندگینامه‌ای است، نه رمان و نه یک کتاب تاریخی و با این حال همۀ اینها هم هست. این کتاب یک دوره از زندگی «مارک‌ تواین» را در برمی‌گیرد که او راهی سفری طولانی می‌شود و دربارۀ همۀ آنچه در این سفر می‌بیند، می‌نویسد. او به ساختار عجیبی در این کتاب رسیده است، او داستان‌ها و ماجراها را در هر بخش از قول افرادی که با آن‌ها مواجهه شده، نوشته است.

ساموئل لنگهورن کلمنس ئر 30 نوامبر 1835 در روستای فلوریدای میسوری حدود چهل مایلی جنوب غربی هانیبال متولد شد. هانیبال شهری در کنار رودخانۀ می‌سی‌سی‌پی است که او همۀ عمرش از آن تجلیل می‌کرد. در سال 1853 خانه را ترک کرد و به عنوان حروف‌چین پاره‌وقت و چهار سال بعد به عنوان شاگرد راهنمای کشتی بر روی می‌سی‌سی‌پی مشغول به کار شد؛ کاری که با وقوع جنگ داخلی پایان پذیرفت. در فوریۀ سال 1863 برای اولین بار یک طنزنامه در مورد سفرش با نام مستعار مارک تواین امضا کرد. او در سال 1867 سفری به اروپا و سرزمین مقدس داشت که مبنای نوشتن اولین کار بزرگش «بی‌گناهان در خارجه» (1869) بود. در پی «زندگی سخت» (1872) که شرح تجربۀ او از غرب وحشی بود، یک رمان هزل به عنوان «عصر طلایی» (1873) و کتاب‌های «نو و کهنه» (1875)، «ماجراهای تام‌سایر» (1876)، «ولگردی در خارجه» (1880)، «شاهزاده و گدا» (1882)، «زندگی بر روی می‌سی‌سی‌پی» (1883) و شاهکارش «ماجراهای هاکلبری فین» (1884) نگاشته شدند.

در سال 1900 سفری را به دور دنیا برای سخنرانی‌هایش به پایان رساند و وضع مالی‌اش خوب شد و به آمریکا برگشتو او همان‌قدر که برای کت و شلوار و طرۀ موهای سفیدش مشهور است، برای مقابلۀ مصالحه‌ناپذیرش در برابر بی‌عدالتی و امپریالیسم و همچنین بیانات استوارش دربارۀ هر موضوعی شهرت دارد. وی در سال 1910 چشم از جهان فرو بست.

این کتاب صرفاً روایتی شخصی از مجموعه‌ای اتفاقات است و نه یک رسالۀ تاریخی یا فلسفی پرمدعا. این کتاب بایگانی خاطرات چندسال ولگردی است و هدف آن بیشتر کمک به خواننده برای گذران ساعتی در آرامش و آسایش است تا آزردن او با مسائل ماوراءالطبیعه یا به ستوه آوردن او با مطالب علمی. با این وجود هنوز هم مقداری اطلاعات در این کتاب وجود دارد؛ اطلاعاتی دربارۀ مجموعه‌ای از اتفاقات در تاریخ غرب دور که در موردشان توسط کسانی که خود در آنجا بوده و به چشم خود شاهد اتفاقات آن دوره بوده‌اند، در هیچ کتابی مطلبی نگاشته نشده است. در این کتاب به ظهور، پیشرفت و اوج‌گیری تب اکتشاف معادن نقره در نوادا پرداخته شده است؛ داستانی که از بعضی جنبه‌ها عجیب به نظر می‌رسد؛ تنها مورد از این نوع عجیب و غریب که در این سرزمین اتفاق افتاده است و به راستی تنها موردی که امکان داشت اتفاق بیفتد.

در اولین پاراگراف این کتاب، نویسنده با به کاربردن شگردی ادبی اعتراف می‌کند که راوی داستان در آغاز سفر «جوان و نادان» بوده و «هیچ وقت از خانه دور نشده بوده» (در حالی که سام کلمنس در میانۀ دهۀ سوم زندگی‌اش بوده و سفرهای زیادی کرده بود) افزون بر آن خیلی زیبا سادگی و خامی یک نوجوان را نشان می‌دهد:

برادرم به زودی صدها و صدها مایل دورتر در دشت‌ها و بیابان‌ها و میان کوه‌های غرب دور می‌بود و بوفالوها و سرخ‌پوست‌ها، موش‌خرماها و بزهای کوهی را می‌دید. ماجراهای زیادی برایش اتفاق می‌افتاد و حتی شاید به دار آویخته می‌شد یا پوستش را می‌کندند و بدین ترتیب اوقات خوشی می‌داشت و برای ما نامه می‌نوشت و همه‌چیز را برای‌مان تعریف می‌کرد و به یک قهرمان تبدیل می‌شد.