معرفی کتاب

نویسنده در این کتاب تلاش کرده رازهای داستان‌گویی را از میان نظریه‌های ارسطو استخراج و دسته‌بندی کند. وی افزون بر تحلیل‌های روان و ساده­فهم از فرازهای مهم بوطیقا با ارائه مثال‌هایی جذاب از آثار موفق و مؤثر سینما چون پدرخوانده، داستان عامه­پسند، همشهری کین، گلادیاتور، انجمن شاعران مرده و قلب آنجل و غيره اثر خود را خواندنی و کاربردی‌تر ساخته است.

این کتای یک مطالعۀ نظری و آکادمیک نیست، بلکه مقدمه‌ای است بر بوطیقا که مشخصاً برای فیلمنامه‌نویسان نوشته شده و قصد دارد بسیاری از مفاهیم درخشان ارسطو را تجزیه و تحلیل کند و نشان دهد که فنون او در زمینۀ ساختار درام هنوز در سینمای مدرن کاربرد دارد. با توجه به اینکه خواندن بوطیقا از ابتدا تا انتها کار دشواری است و گذشته از این واقعیت که بسیاری از نمایشنامه‌های مورد اشارۀ ارسطو از میان رفته‌اند یا به ندرت اجرا می‌شوند، مسئلۀ ترجمه از زبان یونان باستان نیز وجود دارد. برخی از قراردادهایی که او شرح می‌دهد ربطی به سینمای امروز ندارند؛ از جمله بحث اشعار دیتی رامب و دیگر اشکال منسوخ‌شدۀ درام‌نویسی. اما بوطیقا هنوز هم برای فیلمنامه‌نویسان مفید است، به این دلیل که ارسطو توضیح می‌دهد چرا آثار دراماتیک خوش‌ساخت به آن نحو بر مخاطبان تأثیر گذاشتند.

در هر فصل از کتاب قطعاتی از بوطیقا نقل شده که اصول فن فیلمنامه‌نویسی را به دقیق‌ترین شکلی که تاکنون بیان شده عرضه می‌کنند. در بیشتر کتاب برای اثبات این اصول، به جای فیلمنامه‌ها به خود فیلم‌ها استناد شده است.

وقتی ارسطو می‌گوید «تراژدی» منظورش درام جدی است. بنابراین در سراسر کتاب هر جا که کلمۀ تراژدی استفاده شده، فقط به این معناست، نه لزوماً «درام تراژیک» به آن معنای قراردادی که بینندگان امروزی استنباط می‌کنند. در زمان ارسطو تمایز قطعی میان تراژدی و کمدی وجود داشت. تراژدی به مسائل جدی می‌پرداخت، یعنی «عمل تراژیک» و پرسوناژهای عالی‌مقامی که مورد غضب واقع می‌شوند. کمدی دربارۀ دلقک‌ها و پرسوناژهای سطح پایین بود که نباید جدی گرفته می‌شدند، چیزی شبیه نمایش‌های وودویل.

ارسطو به ما می‌گوید درام‌های حزن‌انگیز در واقع قدرتمندترین نوع درام هستند؛ نکته‌ای که به تعریف «تراژدی» کلاسیک ـ که شکسپیر با آثاری همچون هملت و شاه لیر پرچمدار آن شد ـ منتهی گردید. اما تمام اصول مربوط به تراژدی که در بوطیقا تشریح شده در اغلب فیلم‌های معاصر حتی کمدی‌هایی نظیر جستجو در کهکشان نیر صادق است.