معرفی کتاب

محمود درویش، از بزرگ‎ترین شاعران نوگرای فلسطینی و جهان عرب است. از آنجایی که تاکنون چند مجموعه از اشعارش به فارسی ترجمه و منتشر شده است، برای خوانندۀ ایرانی ناشناخته نیست.
عبده ‌وازن، منتقد ادبی لبنانی و دبیر سرویس فرهنگی روزنامۀ الحیات با او گفتگویی طولانی و مفصل انجام داده که ابتدا در پنج شمارۀ آن روزنامه و سپس در فصلنامۀ فرهنگی ـ‎ ادبی الکرمل به سردبیری خود محمود درویش به چاپ رسید. این گفتگو در غیبت کتاب خاطرات محمود درویش، می‌تواند غنیمت باشد. درویش در این گفتگو از تحول جوانی انقلابی و آزادی‌خواه ـ که در ایام کودکی از روستایش (البروه) در عکا رانده می‌شود و سپس نوجوانی‌اش را در شهر زیبای حیفا ‌می‎گذراند و نخستین فعالیت‌های شعری و نویسندگی‌اش را تجربه می‌کند ـ به مشاور فرهنگی یاسر عرفات سخن می‌گوید. پس از آن، مهم‌ترین و چالش‎‌برانگیزترین دورۀ زندگی او فرا می‌رسد: خداحافظی با سیاست یا به تعبیر برخی منتقدان، پشت‎کردن به آرمان ملت فلسطین. او در این گفتگو، پاسخ منتقدان را می‌دهد. درویش دوست دارد شاعر باشد تا تهیه‌کنندۀ خطابه‌های آتشین و سیاسی. او دوست دارد از عشق، زندگی و جاودانگی بنویسد.
محمود درویش در پاسخ به یک سؤال وازن از درونیات خود پرده برمی‌دارد. وقتی عبده از او می‌پرسد: کدام‎یک را بیشتر دوست‌داری، خانه یا راه خانه؟ می‌گوید: «من وقتی خارج از وطن بودم، فکر می‌کردم راه به خانه می‌رسد و خانه از راه خانه زیباتر است؛ اما وقتی به آنچه خانه نامیده می‎شود و خانۀ حقیقی نیست بازگشتم، این گفته را تغییر دادم و گفتم راهِ خانه همچنان از خانه زیباتر است».
او تمام عمرش را در سفر گذراند تا مگر به خانه‌اش بازگردد. خانه‌ای که خاطرات کودکی‌ ناتمام‌اش در آن شکل گرفته‌ بود. اما بازگشت به وطن (خانه) چندان آسان نمی‌نمود. آیا علت عشق او به شاعرانی چون سفریس، درک والکوت، هولدرلین و دیگران همین احساس مشترک نیست؟ او همچنان خود را در راه می‌بیند. محمود، کودک شش‎ساله‌ای بود که شبانه با خانواده از زادگاه‎اش می‌گریزد. جزئیات این سفر در چند شعر از مجموعۀ «چرا اسب را تنها رها کردی» آمده است. پس از طی طریق در شهرهای جهان که یک عمر طول کشید، به امید یافتن وطن به رام‌الله بازمی‌گردد؛ اما درمی‌یابد که این سفر را پایانی نیست و می‌پذیرد «راه، از خانه زیباتر است».

برای تکمیل این آشنایی با محمود درویش، اشعاری از مجموعۀ کامل و جدید او برگزیده و ترجمه‌ شده و از هر کتاب شعری به حداقل بسنده شده است.

فهرست مطالب کتاب بدین قرار است:

گفت‌وگو: هر روز زاده می‌شوم:

درویش از چشم درویش

شعر سیاسی

شاعر یا نماد؟

زار ماندگاری شعر

دربارۀ رمان

ادبیا صوفیانه

مدرنیسم و شعر

مجلۀ شعر و مواقف

آشفتگی در شعر

شاعران الهام‌بخش

پیش‌گامی در شعر

نظریه‌پردازی در شعر

زندگی‌نامه

شاعر عرب یا فلسطین

ادبیات عبری

مقایسۀ ناتمام

شهروند فلسطینی

دوری از وطن

استشهادی یا انتحاری؟

یاسر عرفات

راه یا خانه

در ستایش راه خانه

سفر به مسکو

سفر به قاهره

نقد یا تخریب

سفر به بیروت

سفر به تونس

اقامت در پاریس

رابطۀ من با بیروت

بازگشت به فلسطین

مجلۀ الکرمل

شاعر عشق

جایزۀ نوبل

مرگ

گزیدۀ اشعار