نقد منابع اطلاعاتی: شناخت مفاهیم، ساختار، ماهیت و معیارهای نویسنده
خلاصه
در این کتاب نگارنده تلاش دارد با استفاده از تجاربی که در زمان نگارش نقدهای کتاب به دست آورده است، مفاهیم، ساختار و عناصر تأثیرگذار در نگارش نقد را توضیح دهد.معرفی کتاب
در این کتاب نگارنده تلاش دارد با استفاده از تجاربی که در زمان نگارش نقدهای کتاب به دست آورده است، مفاهیم، ساختار و عناصر تأثیرگذار در نگارش نقد را توضیح دهد. همچنین به ماهیت و چیستی نقد پرداخته و مؤلفههای اصلی فرایند نقد را تبیین کرده است. افزون بر آن به آسیبشناسی نقد مبادرت ورزیده و برخی از آفتهای مهم را بازگو نموده است. همچنین به یک شیوۀ برجسته در نگارش نقد، یعنی مقاله ـ نقد اشاره کرده و کارکرد و اهمیت آن را بیان نموده است.
نقد عملی است روشمند و مبتنی بر اصولی که میتواند در دنیای نشر با سودمندیهای قابل توجهی قرین باشد. نگارشهای انتقادی حیطهای از فعالیتهای تحلیلی در عرصۀ منابع اطلاعاتی است که در مجامع علمی از جایگاهی رفیع و ارزشمند برخوردار است. با وجود اهمیتی که نقد در میان انجمنهای علمی و متخصصان رشتههای گوناگون دارد، بررسی میزان سنجش اعتبار آن نیز از حساسیت خاصی برخوردار است و لازم است با ارزیابی مناسب به میزان صحت و اعتبار آن مبادرت ورزید. از اینرو تعیین عناصر اصلی و مهم برای تشخیص معتبر بودن نقد از جمله اقدامهای بنیادی در این زمینه مطالعاتی است. مطالعه درباره شخصیت علمی نگارنده، اتخاذ شیوه مناسب و مطلوب در معرفی اثر و نیز روش تجزیه و تحلیل متن و ارائه مباحث از جمله معیارهای مهم در سنجش اعتبار نقد است. بررسی صحت اطلاعات مندرج در نقد نیز نقش مهمی در سنجش اعتبار آن دارد. روش تدوین نقد متون و فرآیند پردازش محتوای آن نیز کیفیت نگارش را ارتقا میبخشد؛ تعصب و سوگیری در متون علمی اثربخشی نقد را تضعیف میسازد. انواع شیوههای بیان مطالب علمی از سوی متخصصان و اندیشمندان در حوزههای گوناگون علمی را میتوان در بررسی اعتبار نقد مد نظر قرار داد. از دیگر معیارهای مؤثر میتوان به محمل و منبعی اشاره کرد که نقد را ارائه میدهد. باید توجه داشت که به سبب امکان درک ناصحیح و نامناسب، ناقد میبایست در شناخت متن بسیار دقیق باشد.
میتوان اظهار کرد نقد، مطالعه و بررسی متن در جهت تبیین ویژگیها، مشخصهها و بیان موارد مهم و تعیینکننده در زمینۀ قوت و ضعف محتوا و مفهوم اثر است. نقد منابع اطلاعاتی در راستای حفظ درستی اطلاعات و کاهش لغزشهای صادرشده انجام میپذیرد.
درودی در فصل نخست، پس از ارائۀ تعریف و تاریخچه نقد و همچنین اهمیت و کاربرد آن، موضوعاتی مانند ساختار کلی نقد، هسته اصلی نقد، توانایی ناقد، ارایه بهترین درک از اثر و رعایت انصاف و فضایل اخلاقی در نقد را تبیین میکند. به زعم او توانایی ناقد برای نگارش نقد از شروط اصلی تدوین نقد است. به هر میزان که ناقد از توانایی علمی بیشتری برخوردار باشد میتوان امیدوار بود که استواری نقد نیز بیشتر باشد. همچنین رعایت اخلاق نگارش و پایبندی به فضایل انسانی نقش موثری در ارایه نقد مطلوب دارد.
نویسنده در بخش دوم بر موضوعاتی مانند درک صحیح از متن، مقوله شناخت، تفسیر و استقلال متن، ارتباط میان متن و معنا و نقد و معناداری گزارهها تأکید میکند. او معتقد است باید با مطالعه درباره معنای گزارهها تلاش کرد به مفهوم اصلی آنها پی برد و اینکه برای تأویل و شناخت بهتر اطلاعات مندرج در متن، بهتر آن است که برداشتهای خود را تا زمانی معتبر بدانیم که اندیشه استوار دیگری آن را نقض نکرده است.
مؤلفههای اصلی در نگارش، موضوع فصل سوم است؛ اهمیت عنوان، بخشبندی اثر، تحلیل موضوع، سطح نگارش، ارتباط ساختاری میان بخشها، شیوه پردازش متن، استفاده از شیوههای بیان دیداری، رعایت چارچوب منطقی در توضیح مباحث و همچنین بررسی استنادها بخشی از مباحثی است که در این فصل مطرح شدهاند.
نویسنده در این فصل تأکید میکند رعایت میزان انطباق ساختار کتاب با مبانی مهم منابع علمی، عنوان متناسب با متن، حفظ تعادل و ارتباط منطقی میان بخشها و فصول کتاب، میزان ارتباط موضوع کتاب با مبانی علمی، حفظ یکپارچگی و وحدت موضوعی و تخصصی در متن، و همچنین بهرهگیری از شیوههای استناد علمی میتواند در ارزیابی هر اثر تخصصی مورد ملاحظه جدی قرار گیرد.
نویسنده در فصل چهارم، مواردی مانند احساس استغنای ناقد، آشنایی اندک او نسبت به موضوع کلان اثر، توجه بیشتر به لایههای ظاهری نقد، بدگمانی نسبت به پدیدآورنده اثر، دسترسی نداشتن به متن اصلی، منفینگری و تکذیب متن، تأیید صرف و تبلیغ اثر و همچنین وجود سوگیری را از جمله ضعفهای یک نقد برمیشمارد.
فصل پنجم نیز نقد کتابی در حوزه پزشکی را موضوع خود قرار داده است تا از این طریق نمونهای برای نقد یک منبع اطلاعاتی بر اساس مولفههای مورد نظر نویسنده به خوانندگان ارایه شود. بخش پایانی کتاب نیز شامل یک مقاله ـ نقد از نویسنده است با این هدف که مخاطب با شاکله اصلی این نوع نقد آشنا شود.
فهرست مطالب کتاب بدین قرار است:
فصل اول: مفاهیم و ساختار نقد
فصل دوم: معرفتشناسی نقد
فصل سوم: مؤلفههای اصلی در نگارش نقد
فصل چهارم: آسیبشناسی و آفتهای نقد
فصل پنجم:مقاله ـ نقد: سودمندی بیشتر
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
فلسفه و اخلاق نقد
گروهی از نویسندگان به کوشش محمد اکوان، قدرتالله قربانیچرا و چگونه باید نقد کرد؟ گوهر اندیشیدن به معنای واقعی، نقادی کردن است. اگر فلسفه به معنی اندیشیدن و
سیلی نقد؛ گفتگو با احمد طالبی نژاد (گپ و گفتی دربارۀ زندگی یک منتقد)
گفتگو از مهرداد شمشیربندی با دیباچهای از جهانبخش نوراییاین کتاب گفتگویی است با احمد طالبینژاد، منتقد نامدار سینما، دربارۀ ماهیت نقد سینمایی، تاریخ شفاهی ن
نظری یافت نشد.