معرفی کتاب

یکی از ابعاد مهم الهیات بولتمان مفهوم اسطوره‌زدایی است که با نام او پیوند خورده و شاید مهم‌ترین رکن میراث فکری اوست. این کتاب مجملی از دیدگاه‌های او در این‌باره است.

کسانی که با الهیات جدید آشنا و مأنوس‌اند، بی‌تردید نام رودلف بولتمان را شنیده‌اند. او از جمله متألهان مسیحی است که با طرح موضوعات و آرایی نسبتاً بدیع و خارق عادت به مباحث الهیات مسیحی رونق بسیار بخشیده و اگر بخواهیم از چند متفکر دینی معاصر یاد کنیم که افق الهیات جدید را وسعت بخشیده‌اند، او بی‌شک از زمرۀ آنها است.

نگرش هرمنوتیکی او به عهد جدید، غرابتی که میان نظرات او و اندیشه‌های هایدگر هست و فهم « اگزیستانسیال» او از تعالیم مسیحی و از وضعیت بشری بحث و مناقشه‌های فراوانی انگیخته است. یکی از ابعاد مهم الهیات بولتمان مفهوم اسطوره‌زدایی است که با نام او پیوند خورده و شاید مهم‌ترین رکن میراث فکری اوست. این کتاب مجملی از دیدگاه‌های او در این‌باره است.

بولتمان در این کتاب به زبانی ساده و شیوا مفهوم اسطوره‌زدایی را شرح می‌دهد و می‌کوشد تا برای آن بستر و تکیه‌گاهی فراهم آورد و به لوازم و پیامدهای آن اشاره کند. در این کتاب مجال آشنایی با موضوعاتی چون نسبت تفکر بولتمان و هرمنوتیک، تأثیرپذیری بولتمان از هایدگر و پاره‌ای از مناقشه‌ها و انتقادهای صورت گرفته بر سر مفهوم اسطوره‌زدایی فراهم شده است. همچنین برای آشنایی بیشتر با اندیشۀ این عالم الهیات، در مقدمۀ کتاب، ترجمۀ مدخل «رودلف بولتمان» در دایرة المعارف فلسفه، ویراستۀ پل ادواردز آمده است. ادواردز در مقدمۀ کتاب "مسیح و اساطیر" به اهمیت کار بولتمان برای فلسفۀ دین اشاره می‌کند و می‌گوید: خطرورزی‌های او در اسطوره‌زدایی از عهد جدید و از نو تأویل‌کردن مفاد آن به گونه‌ای اگزیستانسیال، پرسش‌هایی حیاتی و سرنوشت‌ساز دربارۀ شأن منطقی زبان دینی و ماهیت اعتقاد مسیحی پدید آورده است و کوشیده است تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد. بولتمان در قسمت پیش‌گفتار نویسنده در مورد کتاب "مسیح و اساطیر" می‌گوید: این کتاب کوچک شامل درس‌گفتارهای شفر و کُل است که آنها را به ترتیب در اکتبر 1951 در دانشکدۀ الهیات دانشگاه ییل و در نوامبر 1951 در دانشگاه واندربیلت ایراد کردم. مضمون درس‌گفتارهای من در این دو کرسی تا اندازه‌ای همسان بود.

بولتمان به عنوان یک متکلم و متأله مسیحی، نه بر اساس موضع‌گیری ناباورانه و منکرانه خواهان اسطوره‌زدایی از مسیحیت است، بلکه بر پایۀ ایمان مسیحی خویش با اصل قرار دادن اسطوره‌زدایی از دین خواهان تفسیر نوینی از کتاب مقدس و دست‌یافتن به فهم تازه‌ای از زندگی و شخصیت عیسی مسیح است: اسطوره‌زدایی مقصودی ندارد جز روشن‌ساختن فراخوان کلام خداوند. اسطوره‌زدایی، کتاب مقدس را تأویل می‌کند تا معنای ژرف‌تری برای مفاهیم اساطیری پیدا کند و کلام خداوند را از [پوستۀ] جهان‌بینی کهنه و قدیمی آزاد کند.

فهرست مطالب کتاب عبارتند از:

پیش‌گفتار مترجم

مقدمه
پیش‌گفتار نویسنده

1. پیام عیسی و مسئلۀ اسطوره‌شناسی

2. تأویل معادشناسی اساطیری

3. پیام مسیحی و جهان‌بینی مدرن

4. تأویل مدرن کتاب مقدس و فلسفۀ اگزیستانسیالیستی

5. معنای خداوند در مقام فاعل ( معنای فعل خداوند)