۱۶۸۴
۰
فرهنگ داستان‌های عاشقانه در ادب فارسی

فرهنگ داستان‌های عاشقانه در ادب فارسی

پدیدآور: علی اصغر باباصفری ناشر: پژوهشگاه علوم اسلامی و مطالعات فرهنگیتاریخ چاپ: ۱۳۹۲مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 5_648_426_964_978تعداد صفحات: ۶۵۷

خلاصه

این فرهنگ دربردارندۀ 1389 داستان عاشقانه، اعم از نظم و نثر است که ذیل 715 عنوان اصلی معرفی شده‌اند. از این تعداد 926 داستان به نظم و 437 داستان به نثر و 26 داستان به نظم و نثر است.

معرفی کتاب

این فرهنگ دربردارندۀ 1389 داستان عاشقانه، اعم از نظم و نثر است که ذیل 715 عنوان اصلی معرفی شده‌اند. از این تعداد 926 داستان به نظم و 437 داستان به نثر و 26 داستان به نظم و نثر است.

آثار ادبی را از حیث محتوایی به چهار دستۀ: حماسی، غنایی، تعلیمی و نمایشی تقسیم کرده‌اند. در این میان ادبیات غنایی وسعت شگرفی دارد؛ زیرا با عواطف و احساسات درونی افراد مرتبط است و از آنجا که جنبه‌های احساسی افراد متفاوت است، گونه‌های مختلفی را در خود جای داده و به شکل‌های مختلفی بروز و ظهور یافته است. گونه‌هایی چون عاشقانه‌ها، شکوائیه، مدح و ستایش، هجو و نکوهش، مرثیه، حبسیه، طنز، هزل، تقاضا و درخواست، نقیضه و ... که در ادبیات غنایی جای دارد، نشان گستردگی این عرصه است.

از میان گونه‌های یادشده «عاشقانه‌ها» بخش بسیار وسیعی را به خود اختصاص داده است. با نگاهی اجمالی به آثار و دیوان‌های شاعران فارسی در می‌یابیم قسمت عمده‌ای از آنها را غزل‌ها و موضوعات احساسی و عاطفی تشکیل داده است که در این بین بخش قابل توجهی از این آثار به داستان‌های عاشقانه اختصاص دارد. به همین دلیل در این کتاب داستان‌های عاشقانه جمع‌آوری شده است.

این فرهنگ حاوی 1389 داستان عاشقانه، اعم از نظم و نثر است که ذیل 715 عنوان اصلی معرفی شده‌اند. از این تعداد 926 داستان به نظم و 437 داستان به نثر و 26 داستان به نظم و نثر است. محدودۀ زمانی این اثر از پیش از اسلام (دورۀ مادها) تا دورۀ معاصر را در بر می‌گیرد. ملاک انتخاب داستان‌ها عاشقانه بودن آنهاست. به عبارت دیگر آثاری در این فرهنگ معرفی شده است که دست کم دارای ساختار یک داستان عاشقانه باشند و در آنها دو شخصیت اصلی (عاشق و معشوق) ایفای نقش کنند یا با اندکی تسامح بتوان آنها را جزء داستان‌های عاشقانه به حساب آورد. افزون بر این داستان‌هایی در این فرهنگ آمده که مکتوب شده‌اند و روایات شفاهی و غیر مکتوب که بیشتر در گویش‌های محلی و منطقه‌ای رایج است، ذکر نشده است. تمامی مدخل‌ها و عنوان‌های اصلی و فرعی به‌صورت الفبایی تنظیم شده‌اند و در مواردی که یک داستان دارای دو یا چند نام است، معروف‌ترین نام به‌عنوان مدخل اصلی آمده است. همچنین به مشخصات نویسنده یا شاعر به‌اختصار اشاره‌ای شده و در برخی از موارد، نام شاعران یا نویسندگانی که اثر خود را به کسی اهدا کرده‌اند یا آن را به نام فردی سروده‌اند یا نوشته‌اند ذکر شده و سعی شده است نظم و نثربودن اثر نیز مشخص شود. در حد امکان خلاصۀ داستان‌ها آورده شده تا خواننده با موضوع و سیر کلی داستان آشنا شود. در بیان خلاصه‌ها، قدیم‌ترین و معتبرترین و معروف‌ترین اثر موجود، ملاک قرار گرفته و خلاصۀ هر داستان فقط یک بار آمده است به جز در مواردی که داستان‌ها فقط در نام مشترکند و در حوادث و سیر داستان متفاوت برای نمونه وامق و عذرا و شمع و پروانه. در سایر موارد به معروف‌ترین اثر ارجاع داده شده است. در کتاب حاضر هنگامی که عاشقانه بودن یا نبودن اثری مسلّم نباشد، از واژۀ «ظاهراً» استفاده شده است. در آثار منظوم، وزن شعر و تعداد ابیات منظومه مشخص و تلاش شده بیت یا ابیاتِ آغاز و پایان منظومه‌ها نقل شود. در جایی که شاعر یا نویسنده‌ای بیش از یک داستان سروده یا نوشته باشد، در ذیل توضیحات مربوط به آن داستان، سایر آثار عاشقانۀ او نیز آمده و سعی شده است اصل و ریشۀ داستان‌ها نیز ذکر شود. در مواردی هم که از یک داستان بیش از یک نمونه وجود دارد، ترتیب تاریخی رعایت شده است و ابتدا قدیم‌ترین اثر و به ترتیب آثار بعدی معرفی شده‌اند تا خواننده با سیر تاریخی یک داستان نیز آشنا شود. از آنجا که اغلب داستان‌ها به‌صورت نسخه‌های خطی‌ای هستند که در کتابخانه‌های مختلف نگهداری می‌شوند و هنوز به چاپ نرسیده‌اند، مشخصات نسخه یا نسخه‌های خطی مربوط و محل نگهداری هریک ذکر شده تا علاقه‌مندان به تصحیح نسخ با آن‌ها آشنا شوند. در ذیل هر مدخل، منبع یا منابع مربوط به آن مدخل به ترتیب الفبایی نوشته شده تا راه برای تحقیقات بیشتر هموار باشد. در پایان، فهرست منابع و مآخذ و مجلات و مقالات و وبگاه‌‌ها آمده است.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه بیشتر ...

هزارویک شب خراسانی بزنجردی (دو جلد)

هزارویک شب خراسانی بزنجردی (دو جلد)

محمدباقر خراسانی بزنجردی

ترجمۀ بزنجردی از روی نسخه‌ای متعلق به شاخۀ قدیمی‌تر «هزارویک شب» یا شاخۀ سوری رخ داده است. خود او در

اسطوره‌‌کاوی عشق در فرهنگ ایرانی

اسطوره‌‌کاوی عشق در فرهنگ ایرانی

بهمن نامورمطلق

این کتاب به اسطوره‌های عشق در فرهنگ ایرانی می‌پردازد و می‌کوشد که بخشی مهم از تجربیات روایی ادبیات ف