معرفی کتاب

این کتاب به مباحثی پیرامون عرفان اسلامی و موقعیت آن در کشورهای اسلامی و غرب معاصر می‌پردازد.

پروفسور سیدحسین نصر از برجسته‌ترین چهره‌های متفکر اسلامی در جهان غرب و یکی از بزرگ‌ترین و پرنفوذترین فیلسوفان و اندیشمندان معاصر جهان اسلام است. ایشان نه تنها مؤلف برجسته و متفکر فلسفه و عرفان اسلامی هستند که خود عامل و مقید به عرفان و فلسفۀ اسلامی نیز هستند.

این کتاب شرح و تبیین جلوه‎هایی از انعكاس عرفان اسلامی در جهان در مصاحبه‎ای با پروفسور سیدحسین نصر از اندیشمندان فلسفه و عرفان اسلامی و مدافع سنت‎ها و ارزش‎های اسلامی در غرب است. در این گفت‌وگو، ابتدا منشأ عرفان اسلامی بیان شده و سپس نسبت بین سنت این عرفان با سایر سنت‎های عرفانی بررسی گردیده است. در ادامه، جایگاه عرفان اسلامی در منظومه معارف اسلامی و نسبت بین دنیا و آخرت در آن تبیین شده و چهره‎های شاخص در عرفان اسلامی و ایرانی معرفی شده است. معرفی شخصیت شیخ صفی‎الدین اردبیلی و دوره طلایی عرفان و تصوف در دوران حكومت صفویه، ویژگی نسبت‎های عرفانی پس از ملاصدرا، دیدگاه مرتضی مطهری در مورد عرفان اسلامی، جایگاه تصوف در آمریكا و اروپا و برخی از فلاسفه غرب، تأثیرپذیری برخی از اندیشمندان غربی از عرفان و تصوف اسلامی و نقد عمل به ظواهر دین و بی‎توجهی به اخلاق دینی، از دیگر محورهای مهم مطرح‌شده در این مصاحبه است.

عرفان از آغاز بوده است؛ حضرت آدم (ع) عارف بالله بود؛ یعنی همه چیز را در خداوند می‌دیده و خداوند را در همه چیز و پس از هبوط او در این عالم و پس از اینکه بخشوده شده و پیامبر مبعوث شده؛ دوباره آن دیدی که در بهشت داشت، یعنی دیدن خداوند و وصال به حق و دیدن وحدت در کثرت به او بازگردانده شد. به همین دلیل می‌توان گفت این معرفت الهی و این خمیره و عشق به شناخت حق، در وجود انسان است.

یعنی در خمیرۀ ازلیه قطره‌ای از معرفت الهی چکیده شد و خداوند از آن خمیره انسان را به وجود آورد؛ به همین دلیل در تمامی ادیان اصیل نوعی عرفان بوده که امروزه صحبت می‌کنیم از عرفان بودایی، هندو، مسیحی، دائویی، اسلامی و ...؛ ولی هر عرفانی در هردینی منشأ گرفته از وحی آن است که اساس آن دین است؛ یعنی عرفان مسیحی از مسیحیت برمی‌خیزد و عرفان بودایی از بودائیت و ...؛ ولی عرفان می‌تواند از مکاتب دیگر عرفانی در سطح صورت و بیان مطالب، برخی افکار و تمثیلات را اخذ کند و بین این دو نباید اشتباه کرد.

فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:

منشأ عرفان اسلامی

گفت‌وگوی عرفان اسلامی با سنت‌های دیگر

جایگاه عرفان اسلامی در منظومۀ معارف اسلامی

علم دنیا و آخرت، فقه الجوارح و فقه‌النفس

چهره‌‌های شاخص عرفان در ایران

شیخ صفی الدین اردبیلی و دورۀ طلایی صفویه

سنت‌های عرفانی پس از ملاصدرا

شهید مطهری و عرفان

تصوف در آمریکا و اروپا

جنبه‌های اصلی تفکر فریتیوف شووان

شاگردان برجستۀ مکتب شاذلیه در غرب

عمل به ظواهر دین و بی‌توجهی به اخلاق دینی

تعلیقات