۲۰۵۵
۰
در جستجوی رستگاری: حکایت‌های کیمیای سعادت با گفتاری تفصیلی دربارۀ زندگی و اندیشه و روزگار ابوحامد محمد غزالی

در جستجوی رستگاری: حکایت‌های کیمیای سعادت با گفتاری تفصیلی دربارۀ زندگی و اندیشه و روزگار ابوحامد محمد غزالی

پدیدآور: شهاب‌الدین عباسی ناشر: مرواریدتاریخ چاپ: ۱۳۹۳مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۱۰۰شابک: 8_253_191_964_978تعداد صفحات: ۳۲۰

خلاصه

این کتاب روایت فشرده‌ای از پاره‌ای از سخنان اصلی غزالی در کیمیای سعادت و حکایت‌های آن را به دست می‌دهد.

معرفی کتاب

کیمیای سعادت کتابی است که در واپسین سال‌های قرن پنجم هجری نگاشته شد و بیش از نهصد سال از آن زمان می‌گذرد؛ اما همچنان تأثیرگذار است و نثر روان و زیبایش نظرها را به خود جلب می‌کند. غزالی این کتاب را در آخرین سال‌های زندگی خود به نگارش در آورد و یادگاری مهم از خود در زبان فارسی بر جای گذاشت که در طول سده‌ها کم و بیش اثربخش بوده است. ابوحامد محمد غزالی در سال 450 هجری قمری در طوس زاده شد و در سال 505 در همان شهر از دنیا رفت. در طول عمر 55 ساله‌اش سفرها و تجربه‌ها و سیر اندیشه‌ای پرفراز و نشیب داشت. او در جوانی با ذهن وقاد و استعداد فوق‌العاده و جاه‌طلبی که داشت، به مقام استادی و تدریس در یکی از بزرگ‌ترین مراکز علمی آن زمان یعنی نظامیۀ بغداد رسید؛ اما دیری نگذشت که در تحولی فکری و روحی که خود بعدها شرحی خواندنی از آن به دست داد، کار و بار و تدریسش را رها کرد و طی دوازده سال در سرزمین‌های مختلف سفر کرد و در کنار تأمل و بازاندیشی دربارۀ خود و زمانه‌اش، تجربه‌هایی در سلوک معنوی و عرفانی اندوخت. رهاورد این تجربه‌ها و تأملات و اندیشه‌ها، کتاب‌های متعددی بود که یکی از آنها کتاب احیاء علوم الدین در چهار جلد است و شاهکار فارسی‌اش کیمیای سعادت که افزون بر آنکه بسیاری از نظرات او را بازمی‌گوید، نثری روان و سنجیده دارد و سرشار از حکایت و تمثیل است.

ابوحامد محمد غزالی در زندگی پرماجرای خود با نیروی ذهنی فوق‌العاده و شخصیت نیرومندش، دربارۀ جنبه‌های گوناگون دینی و فکری روزگار خویش و اوضاع سیاسی و فرهنگی زمانه‌اش اندیشید و سخن گفت و مطلب نوشت. چیزی که در طول سده‌ها پس از مرگش به خوبی آشکار است، تأثیری که بر افراد و بر ابعاد متعدد فکری و دینی و فرهنگی نسل‌های پس از خود نهاد. این تأثیر هم در شرق دیده می‌شود و هم در غرب. ویل دورانت در تاریخ تمدن بزرگ خود می‌نویسد که جایگاه غزالی «در میان مسلمانان همانند آوگوستین و کانت در میان اروپاییان بوده». یعنی دو شخصیت بسیار تأثیرگذار دینی و فلسفی در طول تاریخ فکر و فرهنگ غرب.

کیمیای سعادت مهم‌ترین و پربرگ‌ترین کتاب فارسی غزالی است. این اثر گرانقدر روایتی خلاصه از احیاء علوم الدین عربی او به حساب می‌آید و مانند آن در چهار کتاب اصلی عبادات، معاملات، مهلکات و منجیات تنظیم شده است. خود در آغاز کتاب می‌گوید که آن را «از بهر پارسی‌گویان» نوشته و قلمش را نگاه داشته است. از آثار غزالی به ویژه کیمیای سعادت به خوبی روشن است که غزالی افزون بر نقش و اهمیت‌اش در جریان‌های عمده و اصلی دینی و فکری روزگار خویش و نسل‌های بعد از جهت ادبیات و زبان هم مقام شامخ و شایان توجهی دارد.

غزالی کیمیای سعادت را بر پایۀ چهار «عنوان» و چهار «رکن» و هر رکن را در ده «اصل» تنظیم کرده است. چهار عنوان که «عنوان مسلمانی» اند، به این شرح هستند: عنوان اول آن است که حقیقت خود را بشناسد؛ عنوان دوم آن است که خدای تعالی بشناسد؛ عنوان سوم آن است که حقیقت دنیا را بشناسد؛ عنوان چهارم آن است که حقیقت آخرت را بشناسد. بنابراین مسلمانی و مسلمان‌بودن مبتنی است بر شناخت خود، خدا، دنیا و آخرت. عمل مسلمانی هم مبتنی بر چهار رکن است که عبارتند از: عبادات، معاملات، مهلکات و منجیات.

در کیمیای سعادت 1047 حکایت یافت می‌شود. این کتاب، کتابی سرشار از مثال و تمثیل و حکایت است و با زبانی روشن و شفاف و بی‌گره و بدون حاشیه‌پردازی خواننده را درگیر مسائل می‌کند. معمولاً روند استدلال‌ها روشن است و خواننده درک می‌کند که غزالی چه مسیری را در پرداخت و ارائۀ مطالب می‌پیماید. در متن‌هایی که آمده است، روشن است که غزالی با چه نثر روان و بی‌گره و صمیمانه‌ای می‌کوشد خواننده را به ژرفای اندیشه و عمل دینی ـ اخلاقی بکشاند.

این کتاب که 463 حکایت از کیمیای سعادت را دربرمی‌گیرد، کوششی است برای نزدیک‌شدن به دنیای اندیشه و سخن غزالی و نموداری از «روح» این کتاب خواندنی. در بخش اول کتاب، آرا و نظرات گوناگونی دربارۀ غزالی و کار و اندیشۀ او شرح و بیان شده است و همچنین بخش‌های مهمی از زندگی خودنوشت غزالی نیز در این بخش آمده است. بخش دوم که خود دربردارندۀ دو پاره است؛ در پارۀ اول گزارش فشرده‌ای از سخنان غزالی در کیمیا ارائه شده و پارۀ دوم هم دربردارندۀ زبده حکایت‌های این شاهکار فارسی است.

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

آرش خازنی

موضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب

قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی

قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی

غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینی

خرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینه‌های طنز بوده که باید به‌جد مورد تحقیق و پژوهش قرار می‌گرفت. نو

دیگر آثار نویسنده

آکادمی عشق: شمس و مولوی؛ زندگی، اندیشه‌ها و قصه‌ها

آکادمی عشق: شمس و مولوی؛ زندگی، اندیشه‌ها و قصه‌ها

شهاب‌الدین عباسی

این کتاب سفری است در زندگی و دنیای اندیشه‌ها و داستان‌های این مؤسس (یعنی مؤسس آکادمی عشق مولوی و شمس