درآمدی بر حوزۀ مطالعاتی برنامه‌ریزی زبان
خلاصه
این کتاب مقدمۀ ورود به بحث آسیب‌شناسی برنامه‌ریزی زبان فارسی است.معرفی کتاب
در این کتاب سعی شده حوزۀ مطالعاتی برنامه‌ریزی زبان، مؤلفه‌های سازنده و نیز عوامل مؤثر بر ان به طور نسبتاً دقیقی معرفی شود. ضرورت توجه به تجربۀ سایر کشورها و مطالعۀ این تجارب در مسیر شکل‌گیری نظریۀ برنامه‌ریزی زبان از دیگر موضوعات اصلی این کتاب است و به همین دلیل تجربۀ برنامه‌ریزی زبان در رابطه با فرایندهای احیا، بازسازی، اصلاح، گسترش، معیارسازی و ... بررسی شده است. برنامه‌ریزی زبان از دیدگاه صاحب‌نظران ایرانی بخش پایانی پیش از فصل نتیجه‌گیری کتاب را تشکیل می‌دهد.
برنامه‌ریزی زبان فرایندی است که از دیرباز در بیشتر جوامع و بر بیشتر زبان‌ها به شیوه‌ای آگاهانه و به صورت امروزی آن شاخه‌ای جدید از مطالعات زبانی قلمداد می‌شود. تردیدی نیست که برنامه‌ریزی زبان شاخه‌ای از مطالعات زبان‌شناسی کاربردی است و زیرگروهی از مطالعۀ جامعه‌شناختی زبان تلقی می‌شود.
برای برنامه‌ریزی زبان تعریف‌های متعددی ارائه شده که به چند مورد اشاره می‌شود:
روبین می‌گوید: برنامه‌ریزی زبان حل مسائل زبانی از طریق تصمیم‌گیری دربارۀ اهداف، ابزارها و نتایج حل این مشکلات است. اسمیت برنامه‌ریزی زبان را مورد روشنی از رفتار فرازبانی می‌داند و معمول‌ترین صورت آن را تصحیح یک نظام و نه یک گفتمان می‌بیند، نظامی که افراد زیادی در آن ایفای نقش می‌کنند و تغییر آن بسیار پیچیده است. کوپر در تعریف برنامه‌ریزی زبان به این نکته اشاره می‌کند که اگرچه برنامه‌ریزی زبان معمولاً برای حل مشکلات زبان طراحی می‌شود؛ اما اهداف آشکار و پنهان دیگری نیز دارد، اهدافی که بیشتر غیرزبانی هستند.
درک مفهوم سیاست زبان در برنامه‌ریزی زبان بسیار مهم است. پژوهشگران تعابیر مختلفی از این دو اصطلاح و تفاوت‌های آنها به دست داده‌اند. برخی سیاست زبان را به عنوان نوع برنامه‌ریزی رسمی قلمداد کرده‌اند؛ یعنی برنامه‌های زبانی که توسط دولت‌ها و حکومت‌ها تبیین، تدوین و اجرا می‌شود و به این ترتیب برنامه‌ریزی زبان را واژه‌ای برای اطلاق به برنامه‌ریزی‌های غیر رسمی تلقی کرده‌اند. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه سیاست‌های زبانی در واقع نرم‌افزار و برنامه‌های مدون شده هستند و کل حوزۀ برنامه‌ریزی زبان با توجه به مراحل آن، افزون بر سیاست‌گذاری دربردارندۀ جمع‌آوری اطلاعات، اجرا و ارزیابی هم می‌شود، بهتر است نسبت کل به جزء را نرم‌افزار برنامه‌ریزی زبان و نقشۀ راه تلقی شود. در فصل سیاست و زبان (فصل دوم) آرا و نظرات پژوهشگران آمده است.
در فصل پایانی به مرور آرای صاحب‌نظران ایرانی دربارۀ برنامه‌ریزی زبان پرداخته شده است. این سیر از دهۀ 1310 آغاز و به دهۀ هشتاد ختم می‌شود. گفتنی است حتی تا دهۀ هفتاد و هشتاد نیز کمتر نامی از برنامه‌ریزی زبان تحت عنوان این اصطلاح برده شده است و شاید تعداد مقالات و کتبی که از اصطلاح برنامه‌ریزی زبان استفاده شده است، به عدد انگشتان دست هم نرسد.
فهرست مطالب این کتاب بدین ترتیب است:
پیش‌گفتار
فصل اول: برنامه‌ریزی زبان: تعریف برنامه‌ریزی زبان، انواع برنامه‌ریزی زبان، مراحل و محدودیت‌ها، فرایندها، عوامل مؤثر بر برنامه‌ریزی زبان، مشکلات زبان‌ها، جمع‌بندی. فصل دوم: سیاست زبان: مقدمه، سیاست زبان، از ملی‌گرایی تا جهانی‌شدن، سیاست پنهان و آشکار، جمع‌بندی. فصل سوم: مطالعۀ تطبیقی برنامه‌ریزی زبان: فلسطین اشغالی، مالزی، کانادا، هند، مقایسۀ ترکیه با ایران، سنگاپور. فصل چهارم: به سوی نظریۀ برنامه‌ریزی زبان. فصل پنجم: برنامه‌ریزی زبان فارسی از دیدگاه صاحب‌نظران ایرانی: مشکلات زبان فارسی و راه حل آنها، برنامه‌ریزی پیکرۀ زبان فارسی، برنامه‌ریزی شأن فارسی، برنامه‌ریزی آموزش/یادگیری زبان (زبان فارسی در آموزش)، متولیان برنامه‌ریزی زبان فارسی، مخاطبان برنامه‌ریزی زبان فارسی، ایدئولوژی‌ها و انگیزه‌ها و اهداف برنامه‌ریزی زبان فارسی، برنامه‌ریزی زبان فارسی ضرورت‌ها و اولویت‌ها، جمع‌بندی، نتیجه‌گیری. ضمایم: کتابنامه و اعلام.
پربازدید ها بیشتر ...
آیین های ایل شاهسون بغدادی
یعقوبعلی دارابیدر این کتاب ضمن معرفی ایل شاهسون بغدادی در گذر تاریخ، آیین‌های دینی و آداب و رسوم اجتماعی این ایل بر
زندگی‌نامه و خدمات علنی و فرهنگی محمدتقی بهار (ملک‌الشعراء)
جمعی از نویسندگان زیرنظر کاوه خورابهبیشک در ساحت ادبیات و فرهنگ ایران معاصر، به‌ویژه در زمینۀ ارتباط با ادبیات کهن و پربار ما که بزرگان
دیگر آثار نویسنده
برنامه‌ریزی زبان فارسی و نگاهی به مبانی برنامه‌ریزی زبان
نگار داوری اردکانیدر این کتاب تلاش شده با بهره‌گیری از آثار گذشتگان، ضمن معرفی اجمالی و در عین حال سامان‌مند حوزۀ برنا
نظری یافت نشد.