۲۰۴۰
۰
وصل خورشید: شرح شصت غزل از حافظ

وصل خورشید: شرح شصت غزل از حافظ

پدیدآور: علیرضا مظفری ناشر: آیدینتاریخ چاپ: ۱۳۸۷مکان چاپ: تبریزتیراژ: ۱۱۰۰شابک: 0_46_5592_964_978تعداد صفحات: ۴۴۸

خلاصه

در این کتاب شصت غزل از غزلیات کلیدی حافظ انتخاب شده و برای هر یک از آنها شرحی مختصر داده شده است.

معرفی کتاب

در چند غزل نخست، برای اثبات اینکه ازهم‌گسیختکی محور عمودی غزلیات حافظ، چندان مبنای استواری ندارد، به بررسی «ماتریس» غزلیات پرداخته شده است؛ اما در باقی غزلیات سعی بر آن شد که وجوه دیگر از وجوه هنری و محتوایی و شأن سرایش غزلیات نیز جایی برای بحث داشته باشد.

حافظ از حیث تعالی هنر شاعری جزء استثنایی‌ترین شاعران ادبیات فارسی است. معمولاً تعالی محتوایی و فکری هر کدام از قلل شعر فارسی بر تعالی هنر صرف شاعری آنها می‌چربد؛ به عبارت دیگر عظمت و آوازۀ آنها تا حد زیادی منوط به محتوای فکری و عاطفی آثار آنهاست؛ اما در مورد حافظ زیبایی‌های شاعرانه و ژرفای محتوا و مفاهیم عام انسانی چنان درهم‌تنیده‌اند که عملاً امکان ارزیابی حافظ را بر مبنای یکی بی دیگری محال و غیرممکن ساخته است. از ویژگی‌های شعر حافظ می‌توان به این موارد اشاره کرد: دقت وسواس‌آمیز در گزینش الفاظ برای بالابردن ضریب هم‌خوانی آنها در محور همنشینی؛ او را نمی‌توان مانند خاقانی یا فرخی، مبتکر و مخترع صورت‌های خیالی شعر خودش دانست، غالب تصاویر و ترکیباتی که در شعر او دیده می‌شود، زادۀ طبع و قریحۀ شاعران پیش از او یا معاصر اوست؛ او در هنر شاعری مانند شعرای معاصرش به دنبال تصنع و تکلف نیست؛ عمده‌ترین دغدغۀ حافظ در هنر شاعری قراردادن الفاظ و حروف در موقعیت‌هایی است که بیشترین کارکرد القای مفاهیم را از خود بروز می‌دهند؛ زبانی که او برای اشعار خویش انتخاب کرده، زبانی است که در جریان تکامل غزل فارسی به بالاترین حد رشد و بلوغ خود رسیده است؛ در حیطۀ موسیقی شعر گوش‌نوازترین اوزان شعر فارسی را می‌توان در غزلیات او یافت؛ عمده اشتهار او گرو غزلیات اوست؛ شعر حافظ را می‌توان نمود عینی گرایش‌های فکری ملامتیه یا به عبارت بهتر جلوه‌ای از هنر ملامتی دانست؛ اساس شعری او بر مبنای ایجاز و گسسته‌نمایی ظاهری نهاده شده است؛ تمام هم و غم هنری حافظ مصروف این شده است که چگونه شعری بسراید که از آن بیش از یک تعبیر قابل استنباط و دریافت باشد؛ شعر حافظ از دیدگاه محتوا، حکم پازل را یافته است که بدون کنار هم نهادن مفاهیم پراکنده در غزلیا حافظ، درک درست و کامل از برخی مضامین شعری او مقدور و ممکن نیست؛ او تمام توانایی‌ها و خلاقیت‌های هنری خود را در خدمت خلق «نمونه‌های نوعی تکرارشونده» یا به گفتۀ ارسطو «واقعۀ کلی» قرار داده است؛با هنر شاعری خود می‌کوشد تا باورهای زمان خویش و حتی آیندگانش را مورد بازنگری و تغییر و تحول قرار دهد؛ هنر حافظ، «چند ظرفیتی» است و ستایش همیشگی او و اشعارش تا حدی با این ویژگی اشعارش ارتباط دارد.

از غزلیاتی که در این کتاب به شرح و تفسیر آنها پرداخته شده، این غزلیات است: الا یا ایها الساقی ...، صوفی بیا که آینه .....، دوش از مسجد آمد سوی میخانه پیر ما، چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست، صوفی از پرتو می راز نهانی دانست، سال‌ها دل طلب جام می ...، رسید مژده که ایام ...، دوش دیدم که ملایک ....، سال‌ها دفتر ما در گرو ...، سال‌ها پیروی مذهب رندان کردم، غم زمانه که هیچش کران نمی‌بینم و .... . 

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ایران در آینۀ شعر روس

ایران در آینۀ شعر روس

میخاییل سینلنیکوف

این کتاب برگرفته از کتاب «ایران و درون‌مایه‌های ایرانی در شعر شاعران روس» اثر میخاییل سینلنیکوف شاعر

منابع مشابه بیشتر ...

رمزگشایی از دیوان حافظ (زهره را چنگ از خروش افتاده است)

رمزگشایی از دیوان حافظ (زهره را چنگ از خروش افتاده است)

قدمعلی سرامی، محمود صادقی‌زاده

گفتنی است که این شرح کوتاه اگرچه به ظاهر با دیگر شرح‌های حافظ همانند است، دربردارندۀ نکات تازه‌ای اس

 آن شیرین قلندر: پنج مقاله در حافظ پژوهی

آن شیرین قلندر: پنج مقاله در حافظ پژوهی

ابراهیم قیصری

این کتاب مجموعه‌ای است از پنج مقاله در زمینۀ حافظ‌پژوهی، حاصل درک و دریافت معلمی علاقمند در سال‌های