عقل از دیدگاه مولانا
خلاصه
یکی از مباحث مهم و اساسی در عرفان مولانا، تمییز میان دو مرتبه از مراتب عقل، یعنی عقل کلی و جزئی است که وی از آن به عقل معاش و معاد تعبیر میکند.معرفی کتاب
عقل آن گوهری است که با آن خداوند رحمان پرستش میشود و با آن بهشت حاصل میشود. عقل از مهمترین راههای شناخت و معرفت برای انسان است و همواره بر آن تأکید شده است.
دربارۀ ماهیت عقل از دیدگاه عرفان کمتر بحث علمی شده است و در عرصۀ فلسفه فرض بر این بوده که عقل یک عقل است و لااقل در باب عقل انسانی قایل به مراتبی نشدهاند، خاصه بر آن مرتبه از عقل که به عقل کلی معروف است، کمتر تأکید شده است. در نزد مولانا تمییز مین عقل کلی و جزئی ملحوظ نظر و مورد توجه بسیار است. از دیدگاه وی این دو عقل در عین آنکه میتوانند لازم و ملزوم یکدیگر باشند، در تقابل با یکدیگر نیز قرار دارند. از ابیات و عبارات مولانا چنین مستفاد میشود که آنچه را که فلاسفه از آن به عقل تعبیر میکنند، بیشتر با آن مرتبهای از عقل منطبق است که وی از آن به عقل جزئی تعبیر میکند. از جمله فیلسوفانی که به تمایز عقل کلی و جزئی توجه خاص کرده و محور بحثهای فلسفی خود قرار داده، افلاطون است؛ وی نیز در مقام حکیم الهی به دو مرتبۀ عقل قائل است که از یکی به «دیانویا» یعنی عقل واسطه و از دیگری به «نوئزیس» یا عقل بیواسطه تعبیر میکند.
مولانا عقل جزئی را رهزن سیر و سلوک و حجاب و مانع در طریق پیوستن به عقل کل میداند. در نظر او عقل جزئی به عالم اسرار و جهان غیب راه نمیبرد و به حقیقت عقل کل که منشأ و منبع همۀ معارف حقیقی است، معرفت نخواهد یافت.
فهرست مطالب این کتاب بدینترتیب است:
پیشگفتار، مقدمه، عقل کلی و عقل جزئی، عقل اولیاء، عقل و قضاء، قوتگرفتن عقل از مشورت، عقل و نفس، جان و تن، عقل و دل، عقل و صبر، فهرستها.
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قفلهای دستساز آذربایجان
رحمان احمدی ملکیاز بین آثار فلزی، قفل به دلیل دارابودن نوعی رمز عملکرد و درونمایۀ رازگون، از اهمیت زیادی در حیطۀ تل
منابع مشابه بیشتر ...
چلچراغهای شمس: شرح و تفسیر 280 غزل شورانگیز دیوان شمس
گزینش، شرح و تفسیر: مهدی سیاحزادههدف نویسنده و شارح از این کتاب صرفاً ایجاد آشنایی اولیۀ مشتاقان مولانا با غزلیات شمس است؛ به همین دل
مقیم دل: حکایتهایی از زندگانی مولانا برای انسان زمانه ما برگرفته از «مناقب العارفین» شمسالدین افلاکی (ویراست جدید)
غلامرضا خاکیدر بخش اول این کتاب نوشتارهایی دربارۀ نیاز به آموزههای مولانا، ویژگیهای کتاب «مناقب العارفین»، روش
نظری یافت نشد.