حافظ اندیشه/ نظری به اندیشۀ حافظ همراه با انتقادگونهای از تصوف
خلاصه
کار بزرگ حافظ در زمینۀ همسازی «ناهمسازها» در جهان اندیشه اعادۀ حیثیت تن آدمی است در کنار اعتلای روح.معرفی کتاب
حافظ در همسازکردن ناهمسازها (یا ظاهراً ناهمسازها) کارشناس ماهر آن است. از کلمۀ رند که پیش از سراسر بار منفی داشته و بر مردم «محیل و غدار و حیلهباز و منکر و لاابالی و بیقید» اطلاق میشده، در ترکیب با عارف کلمهای میسازد به معنای کسی که به والاترین مقام تفکر و رفتار دست یافته است. عشق به خدا را با عشق انسان به هم میآمیزد. به خرابات معنایی میدهد که هم والاترین مدرسۀ عشق است و هم مکان شادی حافظانه. مِی را هم در جام الست مینوشد و هم در جام خیامی و سرانجام هم خود را برای والاترین مقامهای بهشتی آماده میکند و هم «ملامتگر» عیار میشود و ضمن راهیافتن به اوج اخلاق و معنویت به لذایذ مشروع این جهانی میپردازد و خلاصه آنکه در سلسلۀ اندیشۀ ایرانی، خیام را استادانه با مولوی آشتی میدهد.
از نظر سیاسی عصر حافظ یکی از ناآرامترین و آشفتهترین دورانهای سیاسی تاریخ کشور ما است. امیرا یکی پس از دیگری میآمدهاند و ستم میکردهاند و پس از چند صباح به دست خونخواری دیگر واژگون میشدهاند. جالب است که حافظ در چنین محیطی و در چنین دورانی به یکی از قلههای بلند اندیشۀ بشری دست یافته و در دورانی که کین و خشونت بیش از هر زمانی رواج داشته، سرود عشقی بیکران به یادگار نهاده است.
غرابت و ابداع کار شعر است؛ ولی هدف نباید فراموش شود. گاهی جذابیت کلمه و ترکیب کلام گوینده را از مسیر معقول منحرف رکده و به بیراهه میکشاند. شاعر نه کرسی فلک را زیر پای اندیشه میگذارد تا بوسه بر رکاب قزل ارسلان بزند. حافظ که بیش از هر شاعر ایرانی به کلمه توجه دارد، اهل اینگونه زیادهرویها نیست. برای او هم البته رستاخیز کلمات مطرح است؛ ولی به اعتبار رستاخیز معانی. او در عشق و رندی ـ دو کلمۀ مورد پسندش ـ معانی و مفاهیمی نهاده که هیچکس تا بدان روز به بلندی نرسیده و پس از او هم کسی از آن حد تجاوز نکرده است.
فهرست مطالب این کتاب بدین قرار است:
همسازکردن ناهمسازها؛ درختی گشن در شورهزاری خشک؛ جدایی شعر و اندیشه؛ چند همسازی؛ همسازی در کلام؛ بشر چندساحتی؛ انحراف تصوف؛ زندگی؛ بشر یعنی فراتررفتن از بشر؛ دو سفر به جهان معانی؛ سفر حافظ؛ مقام انسان؛ وام حافظ به اندیشۀ کهن ایرانی؛ عشق؛ انقلابی در عرفان؛ راهی پررنج؛ ستیز با خودخواهی؛ مهر طبیعت؛ بادۀ حافظانه؛ حافظ و اپیکور؛ لسانالغیب؛ وضع فلک؛ بدیهای اجتماعی؛ ضد قدرت؛ دربارۀ اشعار مدحیه؛ مبارزه با ریا؛ مباش در پی آزار؛ وجود دیگری؛ نه عوامزدگی؛ جبر و اختیار؛ شاعر انقلابی؛ تلاش آدمی؛ حافظ و عقل؛ بدبینی و خوشبینی؛ حافظ و وطن؛ فردیت شاعر؛ نزهتگاه ارواح؛ نکتهها.
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
حافظ به گفتۀ حافظ؛ یک شناخت منطقی (ویراست جدید)
محمد استعلامیدر قرون هجدهم و نوزدهم اشعار حافظ به زبانهای اروپایی ترجمه شد و نام او به گونهای به محافل ادبی جها
حافظ اندیشه؛ نظری به اندیشۀ حافظ همراه با انتقادگونهای از تصوف
مصطفی رحیمینویسنده در این کتاب به اندیشۀ حافظ پرداخته و در پرتو اندیشۀ مدرن جنبههای گونهگون اندیشۀ حافظ را از
دیگر آثار نویسنده
حافظ اندیشه؛ نظری به اندیشۀ حافظ همراه با انتقادگونهای از تصوف
مصطفی رحیمینویسنده در این کتاب به اندیشۀ حافظ پرداخته و در پرتو اندیشۀ مدرن جنبههای گونهگون اندیشۀ حافظ را از
در جستجوی بشریتی بینقاب: نوشتههایی از سارتر و در باب سارتر
مصطفی رحیمیاین کتاب دربردارندۀ تمامی نوشتهها و ترجمههای مصطفی رحیمی دربارۀ سارتر و از سارتر است که سالها پیش
نظری یافت نشد.