چالشهای گفتمان معاصر عربی
خلاصه
کتاب حاضر ترجمۀ کتاب «اشکالیات الخطاب العربی المعاصر» است.معرفی کتاب
اثر حاضر در دو گفتار تحت عناوین «من سؤال العلمانیة الی اعادة بناء المجال فی الفکر العربی» از دکتر کمال عبداللطیف و «فی ابستمولوجیا الخطاب العربی المعاصر» از دکتر نصر محمد عارف است و در بخش بعدی کتاب هر یک از دو اندیشمند فوق گفتار دیگری را مورد نقد و بررسی قرار داده است. نگرش انتقادانه هر یک از این دو اندیشمند نسبت به آراء طرف مقابل، نشانگر فضای گفتمان انتقادی کتاب است.
کم و کیف گفتمان معاصر عربی در قرن بیست و یکم چگونه خواهد بود؟ در قرن گذشته تحولات زیادی در گفتمان معاصر عربی پدید آمد و دیدگاهها و نگرشهای مختلفی ظهور کرد، از سوی دیگر انقلاب ارتباطات به وجود آمد و کرۀ زمین به عنوان یک دهکده کوچک قلمداد شد و علوم بیولوژیکی به اکتشافات جدیدی منتهی گردید که اگر گامهای گذشته را در میراث بشری طی کند، در آیندۀ بشری بسیار مؤثر خواهد بود.
آیا گفتمان عربی متأثر از این تحولات، به قضایایی خواهد پرداخت که معانی جدیدی به خود گرفتهاند؛ مانند اصالت و عصریشدن؛ میراث و مدرنیسم؛ هویت و جهانیسازی؛ فردگرایی و تکثرگرایی؟ یا اینکه در زبان و افکار خود به شکل اختصاصی باقی میماند و تعامل و تحقیقات خاص خود را دنبال خواهد کرد.
با وجود اینکه تحولات بزرگی مانند شمولگرایی و کنارگذاشتن تفاوتها و نهادینهسازی اصول دموکراسی در بشر به وجود آمده است، آیا این گفتمان همچنان به این ایدئولوژی پایبند خواهد بود که حقیقت با اوست و آرایی دیگر باطل و مردود است یا اینکه متوجه این واقعیت خواهد شد که ایدئولوژیها پس از مدتی دچار فروپاشی و ازهمگسیختگی میشوند.
آیا این گفتمان خواهد توانست از گردنهای که مدت طولانی در آن توقف کرده، رها شود و وارد فضای فکری و اجتماعی گستردهتری شود که میراث غنی و تواناییهای امیدبخش او را بدان رهنمون میسازد.
استفهامات فوق محور و جهتگیری اصلی کتاب حاضر را تشکیل میدهد که دو محقق برجسته مصری با استناد به روندهای فکری و تاریخی جامعه عرب آن را مورد کنکاش قرار دادهاند.
این دو نویسنده از محققین برجستۀ مصر در رشتۀ فلسفۀ سیاسی هستند که کتابها و مقالات زیادی از آنها به زبان عربی چاپ شده است.
اسلام نقطۀ اشتراک کشورهای عربی با کشور ایران است؛ با وجود اینکه زبان ما فارسی است؛ اما اسلام باعث شده تا فرهنگ و تمدن ما همآواز و همسو با فرهنگ عربی گردد، مسائل و موضوعات اجتماعی و سیاسی کشور ما متفاوت از مسائل کشورهای عربی نیست، برقراری ارتباط میان دین و دنیا و رفع تضاد و تزاحم میان آموزههای دینی و دستاوردهای نظری بشر از مهمترین خواستههای متفکران مسلمان ایران و کشورهای عربی است. روشنفکران مسلمان ایرانی و عربی هر دو با سؤالات و چالشهای مشترک مواجه هستند. هر مسئلۀ جدیدی که یک متفکر عربی مطرح میکند، روشنفکر ایرانی را نیز درگیر آن میکند و هر تفکری را که اندیشمند ایرانی بیان میکند، متفکر عربی را وادار به بازاندیشی میسازد.
مطالبی که در بخش اول آمده، حاصل فرایند تفکر در خصوص یکی از پراشتباهترین مفاهیم تفکر سیاسی است. این اشتباهات هم در سطح لفظ، نگارش، ریشۀ لغوی و هم در سطح معنای مستقیم و همچنین معناهایی که در میان طبقات مختلف معنایی قرار گرفته و با گذشت زمان دچار رسوب شده است، وجود دارد؛ منظور همان مفهوم سکولاریسم دینی است.
فهرست مطالب این کتاب بدین قرار است:
دیباچۀ پژوهشکده؛ سخن مترجم؛ بخش اول: از مسئلۀ سکولاریسم تا بازسازی عرصۀ سیاسی در تفکر عربی: کمال عبداللطیف؛ بخش دوم: معرفتشناسی گفتمان معاصر عرب: نصر محمد عارف؛ بخش سوم: نقد و بررسی؛ فهرست اصطلاحات و اعلام؛ کلیدواژهها؛ دربارۀ مؤلفان.
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
نظری یافت نشد.