معرفی کتاب

سیداسماعیل ابن حسن بن محمد ابن محمود ابن احمد جرجانی در 434 قمری در جرجان (گرگان) به دنیا آمد. آنچه از شواهد تاریخی بر می‌آید وی تحصیلات خود را در طب نزد ابن ابی‌الصادق نیشابوری ملقب به بقراط ثانی به پایان رساند.

تحلیل آثار جرجانی نشان می‌دهد که وی بر آثار پیشینیان خویش تسلط داشته و از ایشان اثر پذیرفته است. وی از پزشکان دورۀ اسلامی به ابن سینا، محمد ابن زکریای رازی، ابوالحسن طبری ترنجی، احمد فرخ، عیسی صهاربخت و نیز به کتبی چون تذکرةالکحّالین علی ابن عیسی کحّال و از پزشکان یونانی به جالینوس، بقراط و اهرن اشاره کرده است. جرجانی افزون بر طب در علوم دینی نیز تحصیلاتی داشته است. به گفتۀ یاقوت حموی وی شاگرد ابوالقاسم عبدالکریم قشیری بوده و نیز به سمعانی اجازۀ روایت حدیث داده است. از جمله کتاب‌های وی می‌توان به این موارد اشاره کرد: ذخیرۀ خوارزمشاهی (به عربی و فارسی)، خُفّی علایی، الاغراض الطیبة و المباحث العلائیة و .... .

فهرست مطالب این کتاب در هشت فصل آمده و بدین ترتیب است:

خوارزم و شرایط سیاسی و اجتماعی آن، شرح حال جرجانی، آثار جرجانی، تاریخچۀ پزشکی در ایران و دیگر سرزمین‌های اسلامی، مؤلفه‌های طب سنتی پارسی در بیان جرجانی، دیدگاه جرجانی در بررسی مطالب مربوط به حفظ سلامتی، مروری بر پژوهش‌های نوین دربارۀ جرجانی، فهرست واژگان کهن در آثار جرجانی.