معرفی کتاب

از گسترۀ بی‌کرانۀ شعر پارسی در سده‌های 6 ـ 7 قمری چشم‌اندازی بیش نمانده است و این چشم‌انداز خود دنیایی است که هر جلوۀ آن چشم تماشایی می‌طلبد. این چشم‌انداز خیال‌آلود، گلزارها دارد و گلعذارها، جوبارها دارد و دلدارها، کوه‌ها دارد و شکوه‌ها و کام تمنای ما از این طراوت‌ها و حلاوت‌ها چندان شیرین نیست؛ چرا که از آن همه لذت چندان نچشیده‌ایم و از آن همه نزهت چندان ندیده‌ایم. آیا هنوز به ارج این چشم‌انداز پی نبرده‌ایم؟ چنین مباد!

برای تماشای دقیق این چشم‌انداز و وارسی همه‌جانبۀ آن، باید در جستجو و فراهم‌آوری ادبیات پراکنده‌ای باشیم که از سرایندگان بی‌دیوان ادوار یادشده، باقی‌مانده و چونان گنجی دل سفینه‌ها را آکنده است.سفینه‌هایی که از موجاموج حوادث زمان رسته‌اند و به ساحل دستان ما رسیده‌اند و چه مایه غنا دارند و بها!

اشعار بازیافتۀ کافی ظفر همدانی نخستین دفتر از مجموعه‌ای است که مؤلف در تدوین، پژوهش و ویراست سروده‌های پراکندۀ کهن گشوده است.

کافی ظفر سرایندۀ سدۀ 5 ـ 6 قمری است و عبدالجلیل رازی، مؤلف النقض او را در شمار شاعرانی نام می‌برد که هر چند سنی بوده؛ اما مناقب بسیار در دیوان او در مدح امام علی (ع) و آل او مکتوب بوده است. دیوان این سرایندۀ توانا اکنون در دست نیست و آنچه در این دفتر فراهم آمده، سروده‌های پراکنده‌ای است که از او در سفایت و دفاین خطی و آبشخورهای ادبی و تاریخی ثبت شده است.

نمونه‌ای از رباعیات وی:

ای دل! یارت کمر در آزار تو بست                             خوش باش که جمله وهم در کار تو بست

هر عشوه که در جهان، کس از وی نخرید                   آورد و به نرخ نیک در بار تو بست

فهرست مطالب این کتاب بدین‌قرار است:

پیش‌گفتار؛ پیشینۀ پژوهش در احوال کافی ظفر؛ احوال کافی ظفر؛ کافی ظفر سرایندۀ سدۀ پنج یا شش قمری؛ اشعار کافی ظفر؛ اختلاط سروده‌های کافی ظفر با اشعار دیگران؛ اختلاط سروده‌های کافی ظفر با اشعار اثیرالدین اخسیکتی؛ تخلص؛ ویژگی‌های اشعار کافی ظفر؛ خاقانی و کافی‌الدین؛ کافی ظفر کرجی؛ پایان سخن؛ غزلیات؛ قصاید؛ قطعات؛ رباعیات؛ پراکنده‌ها؛ پیوست‌ها و نمایه‌ها.