اجتماعیات در ادبیات در آثار منثور فارسی قرن ششم
خلاصه
کتاب حاضر حاصل تتبع و تدقیق در آثار ادبی دورۀ خاصی از تاریخ تمدن اسلامی است که با رویکردی اجتماعی ـ اخلاقی سعی در برجستهکردن دقایق و خصایص زندگی ایرانی در سدۀ ششم دارد.معرفی کتاب
ادبیات، برترین و درخشانترین تجلی فرهنگ هر جامعهای است. کاوش در فرهنگ و جریان جاری زندگی مردم، به بهترین وجهی میتواند در بررسی ادبیاتی صورت پذیرد که فضلا و برگزیدگان اجتماع در دورههای زمانی خاصی به نگارش درآوردهاند. به همین دلیل است که میزان غنای ادبیات هر جامعه را معیار اعتبار و شایستگی فرهنگ و تاریخ آن میانگارند.
آنچه ادبیات را به این مقام والا میرساند، بیانی است که از باورها، اندیشهها، مصائب، رنجها و مسائل اجتماع به دست میدهد. «مردم» فهم از خود را در آینهای میتوانند جستجو کنند که ادبیات ـ اعم از شعر و نثر ـ در مقابل آنها قرار میدهد. از این لحاظ تاریخ ادبیات فارسی مشحون از تجلیاتی از زندگی ایرانی است که در ادوار مختلف تاریخی صورتهای متنوعی به خود گرفته است و بنا به اقتضای شرایط زمانی و مکانی جلوهای خاص از فرهنگ و تمدن ایرانی را متجلی ساخته است. تأمل و تدبر در آثار ادبی گوناگونی که در سدههای مختلف در حوزه تمدنی ایرانی نگاشته شده است، دلیل روشنی بر این دعوی دست میدهد.
جان ادبیات فارسی با مفاهیم و مسائل اجتماعی عجین است. نگارش متون اخلاقی اعم از سیاستنامهنویسیها یا بیان پندهای مختلف اخلاقی در قالب تمثیلها و داستانهای اخلاقی نشان میدهد که آنچه از آغاز ذهن ادیبان و فضلای ایرانی را به خود مشغول میداشته، همانا نحوۀ زیست اجتماعی و حرکت جامعه به سوی سامان نیکی است که سعادت آن را تأمین میسازد. دامنۀ این تأثیر تا آنجاست که حتی تاریخنگارانی که قصد بیان آنچه را در زمانهای گوناگون حادث شده است، هدف خویش قرار میدهند نیز سوگیریهای اخلاقی، اجتماعی روشنی را در روش نگارش خویش برگزیدهاند و معمولاً از بیان حوادث، مقصود متعالی جامعه به اخلاق والا و حیات نیک بشری را منظور نظر داشتهاند.
تحلیل و تبیین این جهتگیریهای اجتماعی ـ اخلاقی برجسته در طول تاریخ فرهنگ ایرانی میتواند زمینۀ مناسبی را برای دغدغه زندگی نیک ایرانی در زمانۀ حاضر فراهم آورد. به بیان دیگر ایران امروز ـ که دچار چالش سنت و مدرنیته است ـ میتواند با بهرهگیری از گنجینۀ ادبیات ژرفی که در طول تاریخ این تمدن به کتابت درآمده است، راههای بدیع و ویژۀ خود را برای آینده بهتر برسازد.
این کتاب بر آن است تا از آینۀ روزگاران آنچه را که از این رهگذر بر زادبوم ما ایران و مردم آن در سدۀ ششم رفته است، به تماشا بنشینیم و فراخور توان خویش از این خرمن خوشهای برچینیم.
فهرست مطالب این کتاب بدینقرار است:
دیباچه، سرآغاز، پیشگفتار، از آرمان تا واقعیت، سیاست و سیاستزدگی، سیاستپیشگان، سیاست و زر و زور و تزویر، سیاست و قانون، سیاست و دانش، سیاست و شعر، تعصب و اختلاف، سیاستگریزی، صوفیان، زن، در دست سرنوشت، در حسرت گذشته، در انتظار عدالت، در گردباد زندگی، در اندیشۀ رهایی، منابع و مآخذ.
پربازدید ها بیشتر ...
ایران در آینۀ شعر روس
میخاییل سینلنیکوفاین کتاب برگرفته از کتاب «ایران و درونمایههای ایرانی در شعر شاعران روس» اثر میخاییل سینلنیکوف شاعر
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
تاریخ ادبی و تاریخنگاری ادبی: مجموعه مقالات
گروهی از نویسندگاناین کتاب که نخستین مجلد از مجموعۀ «نظریه و روش در تاریخنگاری ادبیات» است، مجموعهمقالاتی است که از
شعر جنگ به روایت غیررسمی: برگهایی فراموششده از تاریخ ادبیات ایران: 1359 ـ 1379
کامیار عابدیهدف اصلی این کتاب نه بررسی شعرهای جنگ به روایت غیررسمی، بلکه گردآوری بخشی از ادبیات ایران است که بدب
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
صوفیان! الصلای پنهانی: مقالههایی درباره شمس و مولانا
سیدعلیمحمد سجادیشمس تبریزی دریایی است مواج که رودی پرجوش و خروش چون مولانا از آن نشئت میگیرد و این کتاب دربرگیرندۀ
در برف پیری؛ مجموعهای از مقالات دکتر احمد مهدوی دامغانی
احمد مهدوی دامغانی به کوشش سیدعلیمحمد سجادی، سعید واعظاین کتاب مجموعهای است از مقالههای استاد دکتر احمد مهدوی دامغانی که از شناساندن مستغنی است و نوشته
نظری یافت نشد.