معرفی کتاب

در این اثر به معرفی اجمالی دستور زبان فارسی از اعصار پیشین تا قرن حاضر پرداخته می‌شود. دربارۀ دستور زبان اوستا، فارسی باستان، پهلوی و فارسی دری به مهم‌ترین مطالب اشاره شده است. پس از آن به بیان برخی از ویژگی‌های دستوری تفسیر روض الجنان پرداخته شده که یکی از بهترین متون تفسیری در فارسی دری است. بخش عمده‌ای از اثر حاضر به نقد و تحلیل دستور زبان فارسی در قرن حاضر متمرکز شده و تعاریف و دسته‌بندی‌های دستور زبان سنتی فارسی مورد نقد و ارزیابی واقع شده است.

دستور زبان‌های باستانی به توصیف آن زبان‌ها اختصاص دارد و نقد چندانی بر آنها وارد نیست؛ ولی دستور سنتی که از یک قرن پیش در ایران مورد توجه نویسندگان ایران بوده، محاسن و معایب زیادی دارد و با توجه به اینکه این علم در غرب به متدها و روش‌های معتبر مجهز شده است و در دستور زبان فارسی هنوز این شیوه‌ها نهادینه نشده، ضروری می‌نماید معایب و تنگناهای آن بیان شده و مورد ارزیابی قرار گیرد.

فهرست مطالب این کتاب از این قرار است:

بخش اول: پیشینۀ دستور در ایران؛ بخش دوم: زبان‌های ایرانی که به زبان اوستا، زبان فارسی باستان، مباحثی دربارۀ دستور زبان فارسی دری و مباحثی دربارۀ زبان فارسی میانه پرداخته شده است؛ بخش سوم: ویژگی‌های دستوری تفسیر روض الجنان؛ بخش چهارم: دستور سنتی؛ بخش پنجم: بررسی تعریف مقوله‌های دستوری؛ بخش ششم: بررسی دسته‌بندی و تقسیم‌بندی‌های دستوری و در بخش هفتم تمرین آمده است.