تخیل و مرگ در ادبیات و هنر (مجموعۀ مقالات نقدهای ادبی ـ هنری)
خلاصه
کتاب حاضر، دربردارندۀ هفده مقاله دربارۀ تخیل و مرگ است.معرفی کتاب
مرگ پرسشی پيچيده و معمايی ناگشوده است كه همواره ذهن و انديشه آدمی را به خود مشغول داشته است. دغدغه و دلمشغولی انسان بدین موضوع تا بدانجاست که برخی انسان را موجودی مرگآگاه میدانند و همین آگاهی و پرسش را سبب تمایز او از دیگر موجودات تلقی میکنند؛ از این روست که هر دین و مکتبی که ادعای فراگیری و شمول دارد، باید دربارۀ معمای مرگ پاسخی درخور و قانعکننده داشته باشد. گذشته از آن مرگ از مقولاتی است که خرد و علم انسان بدان راه نبرده و در حل این معما توفیقی نیافته و ناگزیر سپر انداختهاند؛ بنابراین حتی کسانی چون افلاطون که درصدد تبیین و تصویر جهان پس از مرگ بر آمدهاند، ناچار و ناگزیر به تخیل روی آوردهاند که «اِر» دستاورد چنین فرایندی است.
رابطۀ تخیل و مرگ چندجانبه و بسیار تنگاتنگ است. در اینباره میتوان گفت که مرگ نیروی محرکۀ تخیل یا دست کم بخش چشمگیر و گستردهای از آن است. آفرینشهای ادبی و هنری گونهای از مقاومت در مقابل مرگ و حتی به چالشکشاندن آن به شمار میآیند. خلق اسطورههای نامیرایی چون گرشاسب، کیخسرو و .... ناشی از همین حس گریز و ترس از مرگ است. این جستجوی جاودانگی و نامیرایی را میتوان در بسیاری از اسطورههای نخستین مشاهده کرد. این معیار آنقدر برجسته و مهم است که در بیشتر تمدنهای باستانی، امتیاز و تمایز خدا نسبت به انسان، همین نامیرایی و جاودانگی است.
مقالات آوردهشده در این کتاب، گزیدهای از مقالههای ارائه شده توسط صاحبنظران حوزههای مختلف ادب، اندیشه و هنر در «هماندیشی تخیل و مرگ» از دیدگاههای متفاوت و با رویکردها و شیوههایی گوناگون در باب مقوله «مرگ» و تشریح و تبیین آن است. در برخی از مقالات، به تأمّلات فلسفی و حکمی درباره «مرگ» پرداخته شده و در بسیاری دیگر «مرگ» در تخیل ادبی و هنری فرهنگهای گوناگون بررسی گردیده است.
مقالاتی که در این کتاب آمده است، بدین ترتیب است: با مرگ زیستن، تجربه تناقض: نصرالله حکمت؛ تخیل مرگ از منظر فلسفه (بررسی موردی: داستان اِر در جمهوری افلاطون): حسن بلخاری؛ همراه با صدرا در ساحت خیال و مرگ: مرضیه پیراوی دنک؛ مرگ آگاهی در مکاتب وجودشناختی (هایدگر، سارتر و کامو) : الله شکر اسداللهی؛ سفرنامههای جهان مردگان، تخیلشناسی تطبیقی جهان پس از مرگ در دورۀ باستان: بهمن نامور مطلق؛ اورفه، تصویرگر مرگ در دنیای تخیل ژرار دو نروال: ژاله کهنمویی پور؛ نمادپردازی روح در داستان بلبل سرگشته: بهار مختاریان؛ بررسی تخیل مرگ در دو نظام ادبی و تصویری (با نگاهی به داستان خسرو و شیرین): منیژه کنگرانی؛ استعارۀ مرگ در داستان طوطی و بازرگان: کلام ـ تصویر: علی عباسی؛ عبور از جهانهای پس از مرگ با توسل به تمثال خدایان در تانکاهای تبت: نغمه خرازیان؛ و من مُردم ...! مرگ قهرمانان و عوالم پس از آن در آثار نادر ابراهیمی: ایلمیرا دادور؛ تخیل مرگ و مضمون فاصله نزد پروست: مرتضی بابک معین؛ مطالعۀ تطبیقی تخیل مرگ در داستان شنل قرمزی نزد "شارل پرو" و "برادران گریم": جهانگیر میرزا حسابی؛ آب نماد مرگ در تخیل ادگار آلن پو از نگاه گاستون باشلار: نسرین خطاط؛ تخیل شاعرانه و دلهره مرگ در شهر «گورستان دریایی» اثر پل والری: محمدرضا محسنی؛ مرگ در نمایش عروسکی: آن هنگام که «مرگ» است و شوخی نیست: بهروز غریبپور؛ بررسی تطبیقی مفهوم مرگ و تخیل در اسطورۀ اورفه و فیلم اورفه اثر ژان کوکتو: مریم دادخواه تهرانی.
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
منابع مشابه بیشتر ...
مرگ اندیشی در ادیان ابراهیمی
عبدالله غلامرضاکاشیاین کتاب در پی بررسی آن است که اولاً در کتب مقدس و دیگر منابع و متون سه دین یهود، مسیحیت و اسلام چه
مرگ زبان
دیوید کریستالبهخطرافتادن شتابان و نابودی بسیاری از زبانهای اقلیت در سراسر جهان موضوعی نگرانکننده است؛ نهتنها
نظری یافت نشد.