
نفائس العرفان: مجموعۀ هفت رسالۀ عرفانی
خلاصه
آنچه در این کتاب آورده شده، اندکی از بحث پردامنۀ وحدت وجود است که عصاره و خلاصۀ تفکر ابن عربی محسوب میشود.معرفی کتاب
ابن عربی را به حق پدر وحدت وجود اسلامی دانستهاند؛ در حالی که گروه کثیری از عرفا و صوفیه و فلاسفۀ اشراقی ایران بدان باور داشتهاند. مبنای نظری این مکتب که در فلسفۀ فلوطین و مذاهب بودایی هند سابقۀ طولانی دارد، به طور خلاصه این است که: عالم، همه اوست؛ زیرا مفهوم هستی یا وجود یک مصداق حقیق بیش ندارد و در سرتاپای
عالم وجود، یک موجود بیش نیست که در آیینههای رنگارنگ ماهیات و تعینات و مظاهر مختلف جلوهگر و نمودار شده است و آن همان وجود واحد حق است که به ظهور نورانی در پیکر عالم وجود سریان دارد؛ به طوری که هیچ موجودی از جلوه و ظهور او خالی نیست.
لب و عصارۀ معنی وحدت وجود نیز ظهور و تجلی حق در موجودات، یعنی اتحاد الوهیت با بشریت و حلول روح ربوبی در هیکل بشری و فنای فی الله و بقای بالله یا اتحاد ظاهر و مظهِر و تجسّد لاهوت در ناسوت تعریف شده است که بعضی به حق آن را حلول و اتحاد گفتهاند؛ زیرا مسئلۀ حلول و اتحاد در واقع از توابع و فروع نظریۀ وحدت وجود است و بدون فرض اصل وحدت وجود معقول نیست؛ چون اتحاد حقیقی دو شیئ با یکدیگر که تباین و تغایر ذاتی داشته باشند، عقلاً محال و ممتنع است.
پس از ابن عربی، شاگردان و پیروانش اصل وحدت وجود را مبنای عرفان و حکمت خود قرار دادند؛ همچون نجمالدین کبری، نجمالدین رازی، سیفالدین باخرزی، صدرالدین قونیوی و بسیاری دیگر؛ اما دامنۀ این اثربخشی به همین چند قرن محدود نشد، بلکه اثرات فکر وحدت وجود به دورههای بعد از این افراد نیز رسید و در میان شاعران عارفمسلک از جمله هاتف اصفهانی و فروغی بسطامی و دیگران تا زمان حاضر دوام یافت و افزون بر این در فلسفۀ صدرالمتألهین و شاگردان و پیروان مشرب فلسفی وی رسوخ کرد. تا آنجا که میتوان گفت تقریباً کتب و آرای محیالدین، مبنای اصلی تصوف اسلامی از قرن هشتم تا عهد حاضر بوده است. با این همه نباید از این نکته غفلت ورزید که گروهی از فقها و متشرعان و عرفا و صوفیه وحدت وجود را سخت انکار کردند و ابن عربی و پیروانش را کافر و ملحد شمردند، از جمله علاءالدین سمنانی معاصر کمالالدین عبدالرزاق کاشانی و خصم و معاند وی در عقیدۀ وحدت وجود که به قولی در مقابل آن اصطلاح تازۀ وحدت شهود را باب کرد که مقصود توحید الهی است از راه کشف و شهود عرفانی نه به طریق متکلمان با دلیل عقلی و قیاس برهانی.
فهرست مطالب این کتاب به قرار ذیل است:
پیشگفتار
رسالۀ الأنوار جلاله؛ رسالۀ علوّ حقیقت محمدی؛ رسالۀ نفائس العرفان؛ رسالۀ شرح اسم جلالۀ الله؛ رسالۀ حکمت حاتمی؛ رسالۀ الاسفار عن نتایج الاسفار؛ وصایای نبوی؛ وصایای صالحان؛ وصایای قرآنی.
پربازدید ها بیشتر ...

درآمدی بر فهم ایدئالیسم آلمانی
ویل دادلیاین کتاب شرحی مقدماتی برای درک مکتب ایدئالیسم آلمانی است که به سیر تکوین و تطور این جنبش به نمایندگی

دیوان علامه شهید سیداسماعیل بلخی
سیداسماعیل بلخیشعر بلخی اخلاق است. شعر استقامت و عدالتخواهی است. سخن نغزی است که مشکلات و رنج و تعب مردمش را میکا