معرفی کتاب

این کتاب مجموعه‌ای از قصه‌های کوتاه عرفانی است که از میان حدود ده‌هزار قصۀ عرفانی انتخاب شده‌اند. این قصه‌ها که در آثار منظوم و منثور پراکنده بوده و در درازنای زمانی هزارساله پیدا شده‌اند و جزء ناب‌ترین و نایاب‌ترین قصه‌های ادبیات ایرانی و بعضاً به شمار می‌آیند، هم بهترین گواه ذوق و اندیشه و استعداد و هنر ایرانیان و فارسی‌زبانان در طول تاریخ حیات اجتماعی و فکری آنهاست و هم بهترین آیینۀ رنج‌ها و شادی‌ها و آمال و آلام و فراز و نشیب‌های روحی و روانی و اجتماعی آنها؛ به گونه‌ای که با درک درست و دقیق این قصه‌ها می‌توان به بسیاری از زیرو بم‌های حیات اجتماعی و فردی ایرانیان و فارسی‌زبانان راه یافت و اوج خلاقیت‌های فردی، ذوقی و فکری آنها را در برون‌رفت از تنگناهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقلیمی دید و شناخت؛ چراکه هر قومی برای ظهور تمامت و تمامیت خویش در تاریخ، راه و شیوه و زبانی را برمی‌گزینند و بر همان مبنا به برترین شیوه و در ناب‌ترین شکل، بهترین گفته‌ها و مهم‌ترین نکته‌های خود را در باب جان و جامعه و جهان بر چشم و دل جهان و جهانیان می‌ریزند و حیات اجتماعی و فرهنگی خویش را امتداد می‌بخشند.

قصه‌های کوتاه عرفای که هم‌زمان آمیخته‌ای شگرف و شگفت از تعامل خلاق روایت و شاعرانگی و تقابل پوشیده و پنهان درون و بیرون جان و جهان است، میراث ارزشمند و ارجمندی است برای تمامی ارباب معرفت و اصحاب دل؛ یعنی همۀ کسانی که می‌خواهند بود و وجودشان بر مدار عشق و معرفت بچرخد و همواره و به هر حال در مقام دلداری و دلدادگی استوار بمانند و در هر پست و شغل و مرتبۀ اجتماعی و مقام علمی که باشند.

قصه‌هایی که در این مجموعه آمده‌اند، آزمون‌ها و وادی‌های بسیاری را طی کرده‌اند تا بدین قاف تجلی در این کتاب رسیده‌اند و مؤلف خود بارها و بارها این قصه‌ها را در متن اصلی خوانده و از میان آنها بهترین‌ها را برگزیده است.

حجم قصه‌های انتخابی از کتب منثور عرفانی تقریبا سه برابر این چیزی است که در این کتاب آمده؛ اما به دلیل حفظ تناسب مجموعه و رعایت حوصلۀ مخاطب، بسیاری از آنها حذف شده است. برای فهم بیشتر این قصه‌ها و درک ارزش‌های هنری و روایی‌شان، مؤلف مقدمه‌ای نسبتاً ممتع در آغاز نوشته تا تفائت و تمایز ساخت و بافت آنها را از نظر ادبی، فرهنگی و روایی روشن نماید و به جد تأکید کند که با نسجه‌های ادب غربی به سراغ این قصه‌ها نباید رفت. این قصه‌ها جان و جهانی مخصوص به خود دارند و نه می‌توان و نه باید آنها را با موازین قصه‌نویسی امروز بررسی کرد.

مؤلف همچنین برای وضوح بیشتر قصه‌ها لغات، ترکیبات، تلمیحات و نام‌های خاص موجود در قصه‌ها را روشن کرده و در بعضی موارد که کل مصراع یا بیت دچار ایهام بوده، آن را ساده و روان معنا کرده است و احیاناً اگر آیه یا روایتی را که در بیت بوده، باز گفته است.