معرفی کتاب

دوستی گوستاو فلوبر نویسندۀ مادام بوواری و ژرژساند بانوی نویسنده، هم رنگ و بوی عشق دارد و هم از باور و احترامی دوجانبه خبر می‌دهد. نامه‌نگاری این دو شمایل بزرگ قرن نوزدهم، حال و هوای روشنفکران، نویسندگان، اشراف، دعواهای ادبی، سلیقه و نگاه‌های متفاوت به هنر و ادبیات در قرن نوزدهم را ترسیم می‌کند.

مکاتبات ژرژ ساند و گوستاو فلوبر اگر تنها بیانگر بخشی از بیوگرافی این دو قهرمان قرن نوزدهمی باشد، کفایت می‌کند. در رابطه‌ای که بیش از دوازده سال جنگ فرانسه ـ آلمان به طول انجامید، این شخصیت‌های شگفت‌آور، سیمای خلق و خویی متمایز را آشکار می‌کنند و این خود ارزشمندترین میراث برای آیندگان است؛ گرچه ممکن است جوانی پر شر و شور و احساس‌مدار ژرژ ساند،پدربزرگان ما را فریفتۀ خود کرده باشد، برای ما نیز در پاییز دلپذیر زندگی‌اش پرجاذبه‌ترین نمود خود را داشته است.

آنچه در رابطۀ این دو عجیب است و آنها را لایق احترام می‌کند، این است که فلوبر و ساند تا پایان عمرشان دوستان محبوب هم باقی ماندند. فایدۀ این مکاتبات که حاصل ضدیتی بنیادین بین علایق و باورهایی است که از طرف هر دو قاطعانه حفظ می‌شد، به توالیشان تحت یک رابطۀ شخصی و عاطفی وابسته است.

ساند با علاقۀ وافر و همیشگی خود به پروپاگاند و اصطلاحات، مشتاقانه تلاش می‌کرد فلوبر را به دیدگاه‌های خود نزدیک کند. فلوبر با تمکین سرخوشانه از سال‌های دوستی او را در نامه‌هایش دوست عزیز خطاب می‌کند. گرچه ساند هرگز دست از تلاش نکشید، فلوبر در برخوردها و ستیزه‌هایش ذره‌ای از مواضع خود عدول نکرد.

این کتاب فوران احساسات و سرود ایمان است. اگر چنین احساسات و ایمانی را به سادگی از کف بدهیم، مغبون خواهیم بود؛ شاید فلوبر می‌توانست مباحثه‌گر بهتری باشد؛ او استعدادی وافر برای نوشتن داشت. شاید ژرژ می‌توانست وجهۀ خود را با غریزه‌ای واقعی‌تر بیاراید؛ او نبوغ وافری برای زیستن داشت؛ اما این ایمان او بود که باعث شد خفقان سال‌های طولانی را به خوبی تاب بیاورد و این احساسات زندگی او را شیرین کرد.