معرفی کتاب

پیش از انقلاب مشروطه زمینه‌های خاصی در حوزۀ تفکر ایرانیان گشوده شد و روشنفکران ایرانی با سفر به خارج از کشور و به سبب سلطۀ حاکمان جبار بر کشور و ظلم و ستم آنان بر ایرانیان، از وطن، آزادی و ملیت سخن گفتند.

با مطالعۀ بسیار گذرای شعر فارسی و علل رویکرد شاعران ایرانی به شعر نو، دیده می‌شود که آزادی و وطن و مشکلاتی که در آن روزگار بر ایران حاکم بود، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین دلایل برای ورود به شعر نو بود. روشنفکران، آزادی‌خواهان‌، مبارزان و تجددطلبان ابعاد گوناگون هویت ملی را درک و در سخنرانی‌های خود بیان می‌کردند.

شعر نو فارسی رسما با نیما آغاز می‌شود. آغاز این راه به سبب مسائل مختلف مانند کنار‌گذاشتن بسیاری از تعهدات شعر سنتی فارسی و نوآوری‌های دیگر که برای جامعۀ آن روزگار بسیار بدیع بود، واکنش‌های زیادی را در پی داشت. بسیاری از شاعران و روشنفکران و افراد عادی دیگر به مخالفت با آن پرداختند و بسیاری به موافقت؛ اما پس از این بحث‌ها و واکنش‌ها شعر نو ایران به نام نیما‌یوشیج ثبت شد.

پس از شعر نیمایی جریان‌های زیادی به پیروی از نیما در شعر معاصر به وجود آمد که آنها نیز طرفداران و مخالفانی داشتند؛ اما به دلایلی نتوانستند مانند شعر نیمایی به خیات خود ادامه دهند و به صورت شعر تثبیت‌شدۀ فارسی درآیند. در حقیقت می‌توان گفت این جریان‌های شعری، آوانگارد شعر فارسی هستند. آوانگارد اصطلاحی نظامی و سیاسی است که برای طلایه‌دار لشکر یا جنبش سیاسی به کار می‌رود.

فصول کتاب عبارتند از: انقلاب مشروطه و زمینه‌های تحول فارسی، جریان سنت‌گرای معاصر، جریان شعر رمانتیک عاشقانه و فردگرا، جریان شعر رمانتیک جامعه‌گرا و انقلابی، جریان شعر سمبولیسم اجتماعی، جریان‌های شعر جیغ بنفش، موج نو، حجم، شعر ناب و مقاومت.