معرفی کتاب

دکتر قاسم غنی در سال 1272 شمسی در سبزوار به دنيا آمد. رشته طب را در دانشكده پزشكی آمريكايی بيروت در سال 1297 شمسی به پايان رساند. مدتی در مشهد و سبزوار به طبابت پرداخت. در دوره­های دهم، يازدهم، دوازدهم و سيزدهم از طرف مردم مشهد نماینده مجلس شوراي ملی و يك­بار وزير فرهنگ و يكبار وزير بهداري شد. مدتی نیز سفیر ایران در کشورهای ترکیه و مصر بود. او به زبان­های فرانسه، انگلیسی و عربی مسلط بود. دکتر غنی با بسیاری از مشاهیر ایرانی و بین‌المللی، از جمله آلبرت انشتين دوست یا آشنا بود. با محمد قزوينی در تصحصح ديوان حافظ و با محمدعلی فروغی در تصحیح رباعيات خيام همکاری کرد. در سال ۱۹۴۵ از اعضای هیئت نمایندگی ایران در كنفرانس سان‌فرانسيسكو بود که سازمان ملل متحد را پایه گذاشت.

ارزش یادداشت­های دکتر غنی در این است که او درست در متن دو دربار مهم و معروف خاورمیانه قرار گرفته بود؛ دربارهایی که سابقۀ حکومت دوهزار و پانصد ساله و شش­هزار ساله داشتند و اهرام برافراشتۀ مصر و ستون­های سر به فلک کشیده را پشتوانۀ تداوم خود می­دانستند. دکتر غنی که در آستانۀ تخت و تاج هر دو دربار به زمین می­نشسته یا به قول خودش در حضور شاه آبجو­خور، آب نارنج می­خورده است، با لطافت کلام و زیبایی تحریر و دقت در نگارش، روز­به­روز همان کاری را کرده است که هزار سال پیش از او همشهری دیگرش همین کار را می­کرد؛ یعنی تقویم خاطرات می­نوشت.

از مجموع یادداشت­های دکتر غنی نکتۀ مهمی می­شود استنباط کرد و آن اینکه او با اینکه با هزار آدم مختلف در همه جا می­جوشد، هیچ جا با اهل سیاست یا رجال فرهنگی کشورهای بلوک شرق و به ویژه روسیۀ شوروی میانه­ای ندارد و شیفته دموکراسی غرب و خصوصاً پیشرفت‌های آمریکاست.

اهمیت خاطرات غنی تنها به دلیل ارتباط او با دو دربار مهم آسیایی و آفریقایی در آستانه سقوط منحصر نمی‌شود. او در همان یک سالی که در قاهره بود، با بسیاری از رجال و بزرگانی آشکار می‌شود که هرکدام به صورتی در سطور تاریخ برای خود جای پایی باز کرده‌اند.

محدوۀ زمانی خاطرات کتاب، سال 1326 و 1327 را دربرمی‌گیرد و بخش عمده‌ای از شئون زندگی دکتر قاسم غنی را نشان می‌دهد؛ از روابط شخصی گرفته تا مطالعات ایشان تا موضع‌گیری‌های سیاسی و سفرهای شخصی.